Güçlü sanayi verisi büyümede revizyon getirdi

Ekonomistler, sanayi üretiminde hem eylülde hem de çeyreklik bazda çift haneli artışın, üçüncü çeyrek gayrisafi yurt içi hasılasında (GSYH) da görülebileceğini ifade etti. Bu yılın tamamı için de büyüme tahminlerinde revizyona giden ekonomistler, 2017'de ekonominin yüzde 6 ve üzerinde bir büyümenin gerçekleşebileceğini dile getirdi.

- "Üçüncü çeyrekte büyüme çift haneyi zorlamıştır"

Ziraat Bankası ekonomisti Bora Tamer Yılmaz, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, bu yıl yaz aylarında ülke ekonomisinin iyi seyrettiğini, iktisadi faaliyetin genele yayılma anlamıyla canlı olduğunu, sanayi tarafında imalat sektörü, hizmet tarafında turizm ve ilaveten tarımın ekonomiyi sırtladığını belirtti.

Üçüncü çeyrekte ekonominin iyi gittiğini bildikleri için açıklanan verinin yeni bilgi özelliğinin düşük olduğuna dikkati çeken Yılmaz, "Havaların soğumasıyla hizmet sektörü ve iç talepte kısmi bir yavaşlama belirebilir. Güçlü büyüme performansının ardından yılın son çeyreğinde ekonomi dönemsel anlamda biraz soluklanabilir. Böyle bir ortamda ülke ekonomisini dış talebin sürükleyeceğini düşünüyoruz." dedi.

Yılmaz, bu yılın son çeyreğinde ve yeni yılın ilk çeyreğinde dış talebin büyümeye pozitif katkıda bulunabileceğini, ihracata yönelik sektörlerin iyi performans göstereceğini ifade etti.

Üçüncü çeyrekte büyümenin çift haneyi zorlamış olabileceğini tahmin eden Yılmaz, "Büyümedeki baz etkisi ile enflasyondaki baz etkisi farklı dinamiklerdir. Büyümede 'taşıma' kavramı sayesinde bu yıldan önümüzdeki yıla 'büyüme' taşıyacağımız görüşündeyiz. Bu nedenle 2017'deki yüzde 6 üzeri büyüme hızını önümüzdeki yıl yüzde 5 ile sürdüreceğimiz görüşündeyiz." değerlendirmesinde bulundu.

- "2011'den bu yana en güçlü çeyreklik artış"

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi de sanayi üretimi artışının 2016'da yüze 1,9 seviyesinde gerçekleştiğini, bu yıl ise ilk çeyrekteki yıllık artışın yüzde 1,7 seviyesinde olduğunu ancak milli gelir verilerinde sanayi katma değerinin yüzde 6,7 gibi belirgin yüksek bir artış gösterdiğini ifade etti.

Bürümcekçi, ikinci çeyrekte ise üretimde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,1 artış kaydedilirken, katma değer artışının yüzde yüzde 6,3 ile yine yüksek gerçekleştiğini anımsattı.

Üçüncü çeyrekte ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,7 artış yaşandığını, bunun 2011'den bu yana en güçlü çeyreklik artışa işaret ettiğini vurgulayan Bürümcekçi, "Sanayi üretimi ve katma değer arasında önceki çeyreklerde gözlenen ilişki geçerliyse bu çeyrek GSYH büyümesi açısından çok güçlü sinyal vermekte." dedi.

- "Çift haneli büyüme olası"

Haluk Bürümcekçi, bu yıl her ne kadar para politikasında göreli sıkılaşma ile kredi-mevduat faizlerinde yükseliş gözlense de, finansal koşulların KGF etkisi ile gevşekliğini korumasının büyüme tahminleri üzerindeki riskleri yukarı yöne döndürdüğünü söyledi.

KGF katkısı ile kredi hacminde gözlenen ilave 10 puanlık hızlanmanın büyüme üzerinde 2 puana varan katkı yaptığının tahmin edildiğini belirten Bürümcekçi, "Yüksek sanayi üretimi gerçekleşmesi sonrası üçüncü çeyrekte de çift haneli büyüme kaydedilmesi olasılığı yükseldiğinden, son çeyrekte yüzde 4'ün altına inilse bile yılı OVP hedefi olan yüzde 5,5 üzerinde yüzde 6-7 aralığında bir büyüme ile kapatmamız mümkün görünmektedir." ifadelerini kullandı.

- "Üçüncü çeyrek büyüme tahminimizi yüzde 10'a yükselttik"

İş Yatırım ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu ise üçüncü çeyrek sanayi üretimi yıllık büyümesinin yüzde 13,7'ye ulaşarak güçlü bir büyümeye işaret ettiğini söyledi.

Üçüncü çeyreğe yönelik yıllık büyüme tahminlerini yüzde 10'a yükseltiklerini belirten Kömürcüoğlu, "Yılın son çeyreğinde iktisadi faaliyetteki ivme kaybı beklentimize rağmen 3. çeyrek verisinde yaptığımız güçlü revizyon nedeniyle 2017 yılı büyüme tahminimizi yüzde 5,1'ten yüzde 6'ya çektik." dedi.

- "2017 büyüme tahminimizi yüzde 5,1'den yüzde 5,6'ya çekiyoruz"

Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı da eylül ayında arındırılmamış sanayi üretiminin, yüzde 11,7'lik beklentilerinin de üzerinde, yıllık bazda yüzde 13,4'lük güçlü bir artış kaydettiğini belirtti.

Üçüncü çeyrek büyüme oranının rahatlıkla yüzde 8 seviyesine yaklaşabileceğini ifade eden Tokalı, "Ekim verisine yönelik ilk tahminimiz de yıllık bazda tek hanede ancak yine önemli seviyede yükselişin yaşanabileceği yönünde. Bu doğrultuda, bu yıla ait büyüme tahminimizi yüzde 5,1'den yüzde 5,6'ya çekiyoruz." dedi.

Tokalı, gerek bu yılın oluşturduğu güçlenen baz etkisi, gerekse de kamu maliyesinin büyümeye olan katkısının aynı güçte devam etmeyebileceğine dair temkinlilik nedeniyle, 2018 büyüme tahminlerini yüzde 4 düzeyinde tutmaya devam ettiklerini söyledi.

- "Üçüncü çeyrekte yüzde 7'nin biraz üzerinde büyüme gerçekleşebilir"

Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Müdürü Şakir Turan ise eylüldeki güçlü sonuçlarda madencilik, elektrik, gaz ve buhar üretimindeki hızlı artışların dikkati çektiğini belirtti.

İmalat sanayinde ise dayanıklı mal üretimindeki güçlü artışların dış talebin devam eden desteği yansıttığını ifade eden Turan, gelecek aylarda iç ve dış ekonomik dinamiklerdeki gelişmeler nedeniyle sanayi üretiminin daha yavaş bir büyüme patikası izleyeceğini dile getirdi.

Turan, "Üçüncü çeyrekte GSYH yıllık büyümesinin yüzde 7'nin biraz üzerinde gerçekleştiğini tahmin ediyoruz. Sanayi üretimindeki güçlü büyümenin üçüncü çeyrekte GSYH'ya daha sınırlı ölçüde yansımamış olabileceğini düşünüyoruz." görüşlerini paylaştı.

- "Etkileyici büyüme performansı"

QNB Finansinvest Başekonomisti Burak Kanlı, sanayi üretiminin yukarı yönlü hareketini eylül ayında da sürdürdüğünü belirtti.

Bu veriyle birlikte üçüncü çeyrekte sanayi üretiminde çift haneli yıllık büyümeler kaydedildiğini bildiren Kanlı, "Son iki ayda özellikle dayanıklı tüketim malı üretimindeki artış dikkati çekiciydi. Diğer taraftan sermaye malı üretiminde güç kaybı görüyoruz son iki aydır." dedi.

Kanlı, üçüncü çeyrekte çift haneli yıllık büyüme görmenin olası olduğunu, çift hane olmasa bile ona yakın bir büyüme oranı ile karşılaşılacağını ifade etti.

2017 yılının geneli için ise yüzde 6 veya bu orana yakın bir büyüme gerçekleşmesinin olası olduğunu dile getiren Kanlı, "Bu gerçekten etkileyici bir büyüme performansı.

Ancak, potansiyelin üzerindeki bu kadar güçlü büyümenin ardından, önümüzdeki dönemde ekonomide bir yavaşlamanın kaçınılmaz olduğunu düşünüyorum. Bu çerçevede, 2018 yılında, 2017'ye göre daha düşük bir büyüme ile karşılaşmamız olası." şeklinde konuştu.

- Tablo

Arındırılmamış (ham) sanayi üretimi endeksinin yıllık değişimlerinin ortalaması şöyle (Yüzde):

AA