10.6 milyar dolar faiz ve kar payı ödedik
İlk 9 ayda ülkeye gelen doğrudan, portföy yatırımları ve kredi için 10.6 milyar dolar faiz ve kâr payı ödendi. Bunun 3.9 milyar doları hisse ve tahvil yatırımlarına ödenen faiz ve kâr payından oluştu
Türkiye’nin yılın ilk 9 ayında cari açığı geçen yılki 24.5 milyar dolar düzeyinden yüzde 27 artışla 31.1 milyar dolar olurken aynı dönemde cari açığı finanse etmek için ülkeye gelen para için 10.6 milyar dolar faiz ve kâr payı ödemesi dikkat çekti.
Gazete Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre, bu rakamın 3.9 milyar doları Borsa İstanbul ile Hazine ve özel sektör tahvil borçlanmasına gelen ve sıcak para olarak adlandırılabilecek portföy yatırımları için ödenen faiz ve kâr payından oluştu. Başta bankalar olmak üzere şirketleri satın alan yabancıların ülkeden elde ettikleri kâr 9 ayda 2.3 milyar doları geçti.
FAİZİN 2 MİLYAR DOLARINI ÖZEL SEKTÖR ÖDEDİ
En önemli gider kalemlerinden özel sektör ve bankaların kredi olarak aldıkları paraya ödenen faiz ise 4.3 milyar dolar ile önemli bir yer edindi. Kredi faizinin 2.1 milyar doları reel sektör firmalarının cebinden çıktı. Geri kalan 961 milyar dolar bankaların ve 323 milyon dolar ise hükümetin faiz ödemelerinden oluştu. 1 yıldan daha az vadeli kredilere ise 906 milyon dolar faiz gideri oldu.
Sonuçta toplam faiz ve kâr payı ödemesi 10.6 milyar doları buldu. Bunun karşılığında Türk firma ve kişilerin yurtdışından elde ettiği toplam yatırım (kâr payı ve faiz) geliri ise ancak 3.4 milyar dolar oldu. Türkler en fazla 1.5 milyar portföy yatırımlarından ve 1.7 milyar dolar da kredi faiz gelirinden kazandı.
1984’TEN BERİ 245 MİLYAR DOLAR YABANCIYA GİTTİ
Türkiye açığını finansa etmek için yabancılardan sağladığı kaynak karşılığında 1984’ten beri yani son 33 yılda faiz ve kâr payı olarak 245 milyar dolar ödeme yaptı. Bunun karşılığında 87 milyar dolar gelir elde etti. Yani 157 milyar dolar net faiz ve kâr payı ödemek zorunda kaldı. Bu tutarın 36.6 milyarı doğrudan yatırımların kâr payı, 62 milyar doları hisse senedi ve tahvil için ödenen tutar ve 146 milyar doları ise krediler karşılığında ödenen faizden oluştu.
EN BÜYÜK DOĞRUDAN YATIRIM ABD'DEN
ABD ile iplerin gerildiği dönemde eylül ayında bu ülkeden Türkiye’ye 53 milyon dolarlık yabancı sermaye geldi. Bu tutar eylülde toplam gelen doğrudan sermayenin, 194 milyon doların dörtte biri.
| 2016 Ocak/Eylül | 2017 Eylül | 2017Ocak/Eylül | |
|---|---|---|---|
| Gelir Dengesi | -6.816 | -1.073 | -7.842 |
| Gelir | 4.132 | 463 | 3.706 |
| Gider | 10.948 | 1.536 | 11.548 |
| Ücret Ödemeleri | -497 | -83 | -650 |
| Yatırım Geliri | -6.319 | -990 | -7.192 |
| Gelir | 3.800 | 438 | 3.474 |
| Gider | 10.119 | 1.428 | 10.666 |
| Doğ. Yatırım | -2.164 | -266 | -2.150 |
| Gelir | 172 | 14 | 205 |
| Gider | 2.336 | 280 | 2.355 |
|---|---|---|---|
| Portföy Yatırım | -1.575 | -460 | -2.406 |
| Gelir | 2.122 | 202 | 1.540 |
| Gider | 3.697 | 662 | 3.946 |
| Diğer Yatırım | -2.580 | -264 | -2.636 |
| Faiz Geliri | 1.506 | 222 | 1.726 |
| Faiz Gideri | 4.086 | 486 | 4.365 |
AÇIK 2 YILIN ZİRVESİNDE
Merkez Bankası verilerine göre 12 aylık cari işlemler açığı ise 39.3 milyar dolar ile son iki yılın zirvesine çıktı.
CARİ AÇIĞI 3.5 MİLYAR DOLARLIK TAHVİL BORÇLANMASI KAPATTI
Cari açık eylül ayında 4.5 milyar dolara tırmandı. Açık geçen yılın eylül ayında 1.6 milyardı, ağustosta 975 milyon dolara gerilemişti. Cari açık, 2016 yılında ise 32.6 milyar dolar olmuştu. Cari açığı artıran dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 3.4 milyar dolar artarak 6.7 milyar dolara çıkması ve ücret, faiz ve kâr payı ödemelerinin de 171 milyon dolar artarak 1.1 milyar dolara yükselmesi etkili oldu.
Eylülde hisse senetleri yatırımları 248 milyon dolar azalırken özellikle hükümetin yaptığı borçlanma ile yabancıların 2.5 milyar dolar tahvil alması ve özel sektörün de 480 milyon dolar tahvil ihraç etmesi açığı kapattı. Böylece Merkez Bankası rezervleri de 929 milyon dolar arttı.
1.6 MİLYAR DOLARLIK NET HATA
Açığın finansmanını tahvile gelen 3.5 milyar dolar ve net hata ve noksan kaleminin de 1.6 milyar dolar fazla sağladı.