Dünya çapında merkez bankaları, finansal krizlerin ve resesyonun yansımaları ile mücadele etmek adına küresel ekonomiye 10 yıldır sağladıkları parasal teşvikleri yavaşça bitiriyor. 

2018 içerisinde Fed, 2 kez faiz artırdı ve Avrupa Merkez Bankası (AMB), tahvil alımı programını Aralık ayında durduracağını duyurdu. Türkiye ve Arjantin gibi gelişen ülke merkez bankaları ise çok daha agresif bir şekilde sıkılaşmaya gitti. 

Bir yandan, Japonya Merkez Bankası (BOJ), yüksek miktardaki parasal teşviklere devam ediyor. Çin Merkez Bankası (PBOC) ise parasal genişlemeye sıcak bakmayı sürdürüyor. 

Politika yapıcılarının 2018'de atacağı adımların, uzun bir süredir ucuz nakit bolluğundan destek bulan finans piyasalarını etkileyeceği aşikar. 

Bloomberg Economics, önde gelen 22 merkez bankasının bu yıl atmış olduğu adımları özetleyerek bu bankaların gelecek hamlelerini analiz etmiş. Bloomberg'in derlemesine göre Fed, AMB, BOJ, İngiltere Merkez Bankası (BOE) ve TCMB'ye yönelik beklentiler şöyle;

- Fed

* Güncel Federal fonlama oranı (alt eşik): % 1.75
* 2018 sonu tahmini: % 2.25
* 2019 sonu tahmini: % 2.75

Fed, ABD'de işsizliğin 2000'den bu yana en düşük seviyelere inmesinin ardından enflasyonu kontrol altında tutmak için kademeli bir şekilde faiz artırıyor. Başkan Jerome Powell ve diğer yetkililer, bu yıl 2 kez faiz artırdı ve 2018 için 2 faiz artışı daha işaret etti. Bunun yanı sıra, yüzde 2'lik enflasyon hedefinin hafif aşılmasının tolere edileceği vurgulandı. 

Ülkedeki vergi indirimlerinin ve federal harcamalardaki artışın ekonomide aşırı ısınmaya yol açarak enflasyonu veya varlık fiyatlarını yukarı çekip çekmeyeceği, Fed politika yapıcılarının karşısındaki büyük bir soru işareti. Powell, ekonomik veriler tarafından yönlendirileceklerini sade bir şekilde belirtti.

Bloomberg ekonomisti Carl Riccadonna, "Fed'in son toplantısındaki tonu baz alındığında, 2018'de dördüncü faiz artışına sıcak bakıldığı görülüyor. Ancak, piyasa katılımcıları bu konuda şüpheli. Fed fonlama vadelileri, Aralık ayında faiz artışına gidilme ihtimalinin yüzde 60'ın altında kaldığını gösteriyor. Şüphesiz, politika yapıcılarını, faiz artışı beklentilerini, GSYİH büyümesinin yüzde 4'ü aşabileceği bir çeyrekte aşağı çekmeyecek. İkinci çeyrek büyümesindeki ılımlılaşma ve finansal koşulların gidişatı, Fed'in atacağı adımlar üzerinde etkili olacak. Bloomberg Economics, 2018 için 3 faiz artışı öngörmeye devam ediyor" şeklinde görüş belirtti. 

- AMB

* Güncel mevduat faizi: - % 0.40
* 2018 sonu tahmini: - % 0.40
* 2019 sonu tahmini: - % 0.15

AMB, Euro Bölgesi ekonomisinin son dönemdeki zayıflıktan toparlanıp toparlanamayacağını görmek istiyor. Tahvil alımları programından 2018 sonunda çıkma kararı alan kurumun bir numaralı endişesi, ABD ile olan ticaret gerilimi. 

Yetkililer, borçlanma maliyetlerinin en az 2019 yazına dek rekor düşük seviyelerde kalacağını öngörüyor ve 2019 sonunda görev süresi dolacak olan Başkan Mario Draghi, "sabırlı" olunacağını vaat etti. 

Bloomberg ekonomisti David Powell, AMB'nin, bölgede ekonomik toparlanma, hızlanan maaş büyümesi ve altta yatan enflasyonun yükseldiğine ilişkin yeni yeni oluşmaya başlayan işaretler ile birlikte tahvil alımları programından çıkış tarihini duyurduğunu ve 2019 Eylül'ünde ilk faiz artışının gerçekleşeceğini öne sürdüğünü belirtti. Bloomberg Economics, bankanın ilk başta mevduat faizinde 15 baz puanlık küçük bir artışa gitmesini bekliyor ve ekonominin beklenenden daha iyi bir performans sergilemesi durumunda ilk faiz artışından 9 ay sonra veya daha erken bir süre içerisinde tüm faizlerin 25 baz puan yukarı çekilmesini öngörüyor.  

- BOJ 

* Güncel politika faizi: - % 0.10
* 2018 sonu tahmini: - % 0.10
* 2019 sonu tahmini: - % 0.10

Japonya Merkez Bankası, diğer merkez bankaları politika normalleşmesine giderken yüksek miktardaki parasal teşvikleri sürdürüyor. Ülkede enflasyonun duraksayarak bankanın yüzde 2'lik hedefinin altında kalmaya devam etmesi dikkate alınırsa, kurumun yakın zamanda izleyeceği politikada herhangi bir değişiklik yapması beklenmiyor. 

Çoğu ekonomist, Başkan Haruhiko Kuroda'nın şu anki getiri eğrisi ayarlarını yakın gelecekte sabit tutmasını bekliyor. Böylece, kısa vadeli tahvillerin faizi yüzde - 0.1'e kilitlenirken, 10 yıllıkların faizinde hedef yüzde 0'da kalacak. Politikada gerçekleşecek herhangi bir değişiklik, büyük ihtimalle 10 yıllıkların faizi tarafında olacak. BOJ, yıllık 80 trilyon yen civarında tahvil alımını içeren bir program izlese de, alımların gerçek seviyesi, Kuroda'nın odağının faiz yönetimine döndüğü 2016 sonlarından bu yana bu seviyenin bir hayli altına indi. 

Bloomberg Economics'ten Yuki Masujima'nın ifadesine göre, BOJ, enflasyondaki durgunluğun daha güçlü bir ekonomi ve daha hızlı bir maaş büyümesinin fiyat baskılarını artıracak olmasıyla birlikte geçeceğinden emin olduğunu yansıtarak sabırlı olacak. Masujima, "BOJ'nin bir sonraki hamlesinin, muhtemelen Ekim civarında, tahvil faizi hedeflerini artağan şekilde yükseltmek olacağı görüşündeyiz. Bunun için gerekli olan koşul ise, çekirdek enflasyonun yüzde 1'in üzerine yükselmesi ve Başbakan Shinzo Abe'nin deflasyonun son bulduğunu sembolik bir şekilde duyurması" şeklinde görüş belirtti.  

- BOE

* Güncel banka faizi: % 0.50
* 2018 sonu tahmini: % 0.75
* 2019 sonu tahmini: % 1.00

İngiltere Merkez Bankası, diğer gelişmiş ülkelerden daha yavaş büyüyen, işsizliğin rekor düşük seviyede seyrettiği ve maaş büyümesinin zayıf olduğu kafa karıştırıcı bir ekonomiyi yönetiyor. Başkan Mark Carney ve diğer politika yapıcıları, enflasyonu kontrol altına almak adına önümüzdeki 3 yıl boyunca birkaç faiz artışının gerekeceğini söylüyor. 

Bir yandan Brexit, gündemde kalmaya devam ediyor. Avrupa Birliği'nden sistemsiz bir çıkış, BOE'yi tekrar hızlı bir şekilde krizle mücadele moduna sokabilir. İngiltere hükümeti Brüksel ile müzakerelere devam ederken, nihai sonuç etrafında hala belirsizlik mevcut. Gelecek yıl görev süresi dolacak olan Carney, bankanın gelecek her şeye hazır olacağını söylüyor. 

Bloomberg ekonomisti Dan Hanson, "Oldukça düşük bir atıl kapasiteyle işleyen  ve politika faizinin nötrden biraz eksik olduğu bu ekonomide enflasyon, hedefin üzerinde seyrediyor. BOE'nin faiz artırmak için pek çok sebebi var, ancak yetkililer, bekle ve gör modunda kalmaya devam ediyor. Neden? Çünkü kurum, 2018 yılının başlarında büyümede gerçekleşen  yavaşlamanın geçici olduğundan emin olmak istiyor. BOE'nin veri akışından tekrar güven kazanmasını ve böylece Ağustos kadar yakın bir süre içerisinde yeniden faiz artırmaya yeşil ışık yakmasını bekliyoruz" ifadesini kullandı. 

- TCMB

* Güncel haftalık repo faizi: % 17.75
* 2018 sonu tahmini: % 17.75
* 2019 sonu tahmini: % 15.00

Türkiye'de tüketici enflasyonunun yılın ikinci yarısında resmi hedef olan yüzde 5'in 3 katına kadar hızlanarak TCMB'yi baskı altında bırakması bekleniyor. 

Bankanın karşısındaki en büyük zorluk, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yüksek faizlere karşı olması. Finans dışı şirketlerin ağır borç yükleri ise bu şirketleri liradaki sert yükselişler karşısında hassas hale getiriyor. TCMB'nin stresli dönemlerde hızlı hareket etmeyi başaramamasına bağlı olarak lira, son beş yıl içerisinde değerinin neredeyse üçte ikisini kaybetti. 

Bloomberg'den Ziad Daoud, Merkez'in gelecekte atacağı adımlara ilişkin, "TCMB, finans piyasaları ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında kalmış durumda. Erdoğan'ın yüksek faizlere karşı çıkma durumu, ekonomik büyüme yavaşlarken yoğunlaşacak. Politika, borçlanma maliyetlerinin 2017 başından bu yana yaklaşık yüzde 9.5 yukarıda olmasıyla birlikte bir hayli sıkı olmaya devam ediyor. Yine de, TCMB, kurda sert bir düşüş gözlenmediği takdirde faizleri muhtemelen sabit tutacak" ifadesini kullandı.