ABD'de aylık tarım dışı istihdam verisinin beklenenin hafifçe altında kalması, Fed'in 18-19 Aralık'taki toplantısında faiz artırımına gitme olasılığını değiştirmedi, ancak bu veri toplantıyı çok daha ilginç bir hale getirdi.
Yatırımcılar CUma günü, faiz vadeli işlemlerine göre, faiz artırımı olasılığının yüzde 70'in üzerinde olduğunu işaret etti. Bu toplantıda faiz artırımına gidilmemesi ise, finans piyasaları için politika yapıcıların ekonomi konusunda açıkça söylediklerinden çok daha endişeli oldukları uyarısı olabilir.
Bu ayrıca, Fed Başkanı Jerome Powell'ın, faiz artırımlarına defalarca eleştiride bulunan ABD Başkanı Donald Trump'a teslim olduğu yolunda ithamları da getirebilir.
Ancak halen sağlıklı bir işgücü piyasasını işaret etmesine karşın beklentinin altında kalan Kasım ayı istihdam verisi, yetkililer bu ay bir araya geldiklerinde dikkatleri üzerine çekebilir.
Konunun nasıl ele alınabileceğine ilişkin üç senaryo şöyle;
Senaryo 1: Yola devam
Cuma günkü istihdam verileri Fed'in görünümünü pek fazla değiştirecek şekilde gelmedi. Tarım dışı istihdam Kasım ayında 155,000 artış göstererek bu yılın şimdiye kadarki ortalaması olan 206,000'in altına kalmasına karşın, birçok ekonomisin işsizliğin sürdürülebilir bir seviyede kalması için gerektiğini söylediği rakamın oldukça üzerinde geldi.
Politika yapıcılar Aralık toplantısının ardından Ekonomik Projeksiyonlar Özeti'ni güncelleyecek. Eğer ekonomik varsayımlar değiştirilmezse, halihazırda önümüzdeki dört yıl için -hafifçe- dile getirilen faiz artırım patikasında kaydadeğer bir değişiklik için fazla bir neden olmayacak.
Bu istihdam verilerinde hiçbir şey enflasyonun havalanmaya başlayacağını işaret etmiyor ve merkez bankası yüzde 2 hedef seviyesi civarında sakin fiyat artışları tahmin ediyor. Benzer şekilde, yüzde 3.7 seviyesindeki işsizlik oranı da son toplantıdan bu yana değişmedi, bu nedenle, kısa vadeli işsizlik oranı tahminlerini de değiştirmeyebilirler.
Powell, Perşembe akşamı yaptığı konuşmada, işgücü piyasasını "çok güçlü" olarak niteledi. Fed Başkanı'nın liderlik ekibinin bir üyesi olan New York Fed Başkanı John Williams, 4 Aralık'ta yaptığı konuşmada, ekonomiyi yolunda tutmak için faizde "daha da kademeli artışlarına" ihtiyaç duyulmasını beklediğini söyledi.
Senaryo 2: Güvercin artış
Fed yetkilileri Aralık ayında faiz artırımı için bastırabilir ve bu toplantının ardından, eşzamanlı olarak, faiz artırımlarına agresif devam edeceklerine ilişkin beklentileri dizginleyebilirler.
Chicago'da Northern Trust Corp. baş ekonomisti Carl Tannenbaum, "Dikkatler şimdi Fed'in 'güvercin sıkılaştırma' olarak adlandırdığımız tutumu üzerinde odaklanıyor," dedi ve "Bunu 'geleceğe ilişkin görünüm konusunda hayretlerini göstererek ve belki de bir sonraki hareket öncesi biraz daha uzun bekleyerek' yapabilirler" şeklinde görüş bildirdi.
Bu birkaç katmanda gerçekleştirilebilir. Yetkililer, toplantı sonrası açıklamalarında, 'daha da kademeli artırımlar" söylemini kaldırabilirler. Ayrıca istihdamın halen güçlü olmasına karşın bunun zayıflamaya başladığını vurgulamak için ekonomiye ilişkin değerlendirmelerinde kullandıkları dili de değiştirebilirler. Ve eğer gerçekten güvercin hissediyorlarsa, son açıklamalarında ekonomik görünüme ilişkin riskler için kullandıkları "neredeyse dengeli" söylemini aşağı yönde eğilim gösteriyor şeklinde değiştirebilirler.
Eğer bazı politika yapıcıları, özellikle ortalarda yer alanlar, Ekonomik Projeksiyolar Özeti'nde 2019 ve 2019 yılları için kaç tane faiz artırımına gidileceğine ilişkin tahminlerini düşürürse, bu diğer bir güçlü sinyal olacaktır.
Son olarak, Powell, toplantı sonrası düzenleyeceği basın toplantısında, beklentileri istediği tarafa yönlendirebilir. Son zamanlara dek, Fed Başkanı, "fevkalade" ve "çok olumlu" ekonomi hakkında konuştu. Powell, bu söylemden kolayca geri adım atabilir ve Fed'in politika belirsizliği dönemine girdiğini vurgulayabilir. Sonunda, eğer isterse, Powell, Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) faiz artırımına gittiği aynı gün finansal koşulları gevşetebilir.
Senaryo 3: Değiştirmeyerek sürpriz yapar
Bu yatırımcıların beklediği ve yetkililerin işaret ettiği bir şey değil, ancak Aralık ayında faizin serbest tutulması durumu, eğer bu şekilde oy verdilerse, Fed yetkililerin kolaylıkla savunabilecekleri bir durum olur.
Enflasyon hızlanma tehdidi işaret etmiyor ve Fed'in yüzde 2 hedefi yakınında. Dahası, ABD merkez bankacılarının, işsizliğin son birkaç on yılın en düşük seviyesinde olmasına karşın enflasyonun neden hızlanmadığına ilişkin bir sebepleri yok gibi görünüyor. Bu durum, Başkan Yardımcısı Richard Clarida'nın dikkatini çekmiş durumda.
Clarida , 3 Aralık'ta Bloomberg TV'ye yaptığı değerlendirmede, "Son 10 yıllık dönemlerde, dezenflasyon güçlerine karşı bir asimetri var," dedi ve "Arlarında Fed'in de bulunduğu merkez bankalarının enflasyonu dezenflasyondan uzak tutmaya odaklandıkları bir dünyadayız" şeklinde görüş bildirdi.
Dallas Fed tarafından hesaplanan ve endekse dış katkıları hesaplama dışı tutan enflasyon göstergesi, üst üste üç aydır hafifçe yavaşladı.
Faizin sabit tutulması, politika yapıcılara, ABD-Çin ticaret ilişkileri ve Avrupa'da ekonomik yavaşlama ve bunlarla birlikte, sıkılaştırılan finansal koşulların ekonomiye etkisi ve bunun istihdam için ne anlama geldiğini değerlendirmek için daha da zaman kazandırabilir.
Faizi sabit tutma kararı çok sayıda zorluğu da beraberinde getirecek. Yatırımcıar halihazırda ekonomik görünüme ilişkin endişeliler ve bu durum onların endişelerini daha da artırabilir. Bu zorluklardan biri, Powell'ın Trump'a teslim olması gibi görünüyor. Ve eğer politika açıklaması ile birlikte yayınlanacak Fed projeksiyonları gelecek yıl ilave faiz artırımlarını göstermeye devam ederse, Powell bunu politika toplantısı sonrası yapacağı basın toplantısında sıkılaştırmanın yeniden başlamasına neyin sebep olduğunu açıklamak zorunda kalacak.