Piyasanın kullandığı kısa vadeli göstergeler yanında bir de daha temel ve uzun soluklu göstergeler olduğu biliniyor. Bunlardan biri de Baltık Endeksi. Baltık Endeksi, Kuru Yük Endeksi olarak da biliniyor ve 4 alt sektörden oluşuyor; bunlar da Capesize, Supramax, Panamax ve Handysize.
Yaklaşık 250 yıldır hesaplanan endeks, 1985 yılından bu yana somut anlamda kullanılıyor. 550’nin üstünde gemi ile navlun yapan taşıyıcıdan alınan rakamlarla tutulan endeksin ekonomideki gelişmeleri yansıttığına inanılıyor. Endeksin ana mantığı artan taşımacılığın ve onlara ödenen fiyatların yükselmesi halinde ekonomik aktivitenin toparlanacağı şeklinde algılanabilir. Özellikle global ekonominin zayıf olduğu dönemlerde ilk toparlayan ve sinyal veren göstergelerden olan endeks diğer zamanlarda oynak olması ile biliniyor. Diğer taraftan rapor veren gemi sayısı çok az değiştiği için spekülasyondan uzak olan bu endeksin sıkı takipçileri de var.
Aşağıdaki grafikte ise MSCI Dünya Endeksi ile beraber Baltık Dry Index’I görmek mümkün. Birinci dikdörtgende yüksek seyreden MSCI, düşük seyreden ve bir türlü yükselemeyen Baltık Endeksini takip ediyor ve fiyatlar hızla aşağı geliyor. İkinci hareket öncesinde de yine kırmızı ile gösterilen endeksin MSCI’ya öncülük ettiğini görüyoruz ve daha hızlı tepki veren fiyatlarla makasın da ardından kapandığını ve 2007 yılında iki endeksin de zirve yaptığını gözlemliyoruz. Tepenin ardından yine MSCI’dan önce ve çok daha hızlı geri gelen Baltık 208 yılında dip yapıyor ancak yükselişin 2009 yılında son bulduğunu ve son 2 yılda da sürekli aşağı geldiğini grafikler kaydediyor. Bunun belki de önemli bir bölümünü, global ekonominin Merkez Bankaları tarafından basılan paralar ve alınan tahvillerle ayakta tutulduğu gerçeğine atfetmek mümkün olsa da soru çabucak akla geliyor:
3. dikdörtgen sonrası takip eden çizgi kırmızı ile Baltık mı olacak yoksa beyaz ile MSCI Dünya Endeksi mi olacak ? Diğer bir deyişle Merkez Bankaları global ekonomiyi canlandırmayı başaracak mı yoksa küresel aktivite bir miktar gerileme mi yaşayacak?
Bloomberg HT Araştırma Bölümü