Mikrokrediler hedefine ulaştı mı?
İstanbul'da da ilk mikro kredi şubesinin açılmasıyla gözler Türkiye'deki başarı hikayelerine ve Hindistan gibi ülkelerdeki başarısızlık hikayelerine döndü
Dünyada ilk olarak Bangladeşli ekonomist Muhammed Yunus'un, yoksulluğu ortadan kaldırmak hedefiyle, yoksullara işlerini kurma fırsatı sağlayabilmek üzere başlattığı mikro kredi projeleri, birçok gelişen ülkedeki kadınlar tarafından kullanılıyor.
Muhammed Yunus'a 2006'da Nobel Barış Ödülü getiren mikro kredi projelerine, Türkiye de kısa zamanda uyum sağladı. Türkiye'de mikrokredi finansmanını üstlenen öncü kuruluş Türkiye Grameen Mikrokredi Programı, ilk desteklerini Diyarbakır'da ev kadınlarına vermişti. Diyarbakır'dan Aydın'a, Hatay'dan Zonguldak'a Türkiye'nin birçok şehrinde uygulamaya konulan mikrokredi projelerine ek olarak, geçtiğimiz günlerde İstanbul'da da ilk mikrokredi şubesi açıldı.
Mikrokredi projeleri birçok gelişen ülkede farklı şekillerde uygulanıyor. Hükümet destekli kredilerle başlanan projelerin özel sektörün de ilgisini çekmesiyle, artık Arjantin'den, Hindistan'a ve Türkiye'ye kadar, özellikle kadınlara kendi fikirlerini hayata geçirmeleri için fırsat veriliyor.
Türkiye'de mikro kredi kullanan kadınların çoğunda başarı ve umut dolu hikayelere rastlanırken, aynı şeyi Hindistan için söylemek pek de mümkün olmuyor.
Türkiye'de mikrokredilerden yararlanan kadınların büyük bölümü, aldıkları az miktarda krediyi, el becerilerini satmak ve geliştirmek için kullanıyor.
ARJANTİN
Gelişen Latin Amerika'nın birçok bakımdan Türkiye'yi anımsatan ülkesi Arjantin'de de benzer bir durum söz konusu. Arjantin'de dikkat çeken durum ise devlet destekli mikrofinansmanları başarısız olmuş olması. Raporlar, Arjantin'deki devlet destekli mikrokredilerden yararlanan kadınların girişimlerini genellikle büyütemediğine işaret ediyor.
Öte yandan bazı özel kuruluşların, komüniteler hâlinde geliştirdiği kapsamlı projelerde ise başarı hikayelerine rastlanıyor. İyi yönetilen krediler sayesinde, Arjantin'de kadınlar, aldıkları mikrokredileri hayvancılık, tarım ve el işi gibi projelerde kullanıyor. Aynı zamanda kadınlar kazandıkları paralarla geliştirme kurslarına giderek, kendilerine de yatırım yapmaktan çekinmiyor.
Tüm bunlara rağmen Arjantin'de mikrokredi konusunda sonuç alamayan kamu kuruluşları ise, Arjantinli kadınların bu başarısını kabul etmeyerek, kadınların “ürettiklerini ancak birbirlerine satabildiklerini ve aslında bir büyüme görülmediğini” savunuyor.
HİNDİSTAN
Hindistan'da ise mikrokredi projeleri, intihar vak'aları ve geri ödenemeyen kredilerle gölgeleniyor. Uzun süredir basına yansıyan intihar olaylarında, kadınların ölümünden mikrokredi projeleri sorumlu tutuluyor.
Hintli kadınların mikrokredileri daha çok günlük masrafların çıkarılması için alındığı, ufak projelerin de geliştirilememiş olduğuna dikkat çekiliyor. Bu sebeple kadınlar da kredileri geri ödemekte sıkıntıyla yüzleşmek zorunda kalıyor.