Uluslararası piyasalarda geçen hafta, ABD Doları, önemli para birimleri karşısında kararsız bir seyir izlerken, altın fiyatları değer kazandı. Haftanın son işlem gününde ABD ham petrolünün varil fiyatı 97 dolar seviyelerinde işlem gördü.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Jean-Claude Trichet, petrol ve emtia fiyatlarındaki artışların ücretler ve diğer fiyatlar üzerinde yaratacağı etkilerden kaçınılması gerektiğini belirtti.
Trichet Europe 1 radyosuna yaptığı açıklamada, ECB'nin Euro Bölgesi'nde fiyat istikrarını sağlamak için ne gerekiyorsa yapacağını yineleyerek, ''Petrol ve emtia fiyatlarındaki artış için yapabileceğimiz bir şey yok, ancak ikinci tur etkilerden kaçınmalıyız. Yüksek gıda ve petrol fiyatları nedeniyle enflasyon konusunda kısa vadede yukarı yönlü riskler var'' dedi.
ABD Ticaret Bakanlığı, ilk olarak yüzde 3,2 olarak açıkladığı, geçen yıl Ekim-Aralık aylarını kapsayan dördüncü çeyreğe ilişkin büyüme tahminlerini yüzde 2,8 olarak revize ettiğini bildirdi.
ABD Çalışma Bakanlığı, geçen hafta işsizlik maaşı başvurularının 22 bin gerileyerek 391 bin olduğunu açıkladı. Önceki hafta için 410 bin olarak açıklanan işsizlik maaşı başvuruları ise 413 bine revize edildi.
Ticaret Bakanlığı da ocak ayında dayanıklı mal siparişlerinin beklentiler doğrultusunda yüzde 2,7 yükseldiğini, yeni konut satışlarının da yüzde 12,6 düşerek 284 bine gerilediğini açıkladı.
ABD Federal Mevduat Sigorta Fonu (FDIC) yaptığı açıklamada, bankaların geçen yıl 87,5 milyar dolar kar ettiğini, bunun 2007 yılından bu yana en yüksek yıllık kar olduğunu bildirdi. Önceki yıl 10,6 milyar dolar zarar eden ABD'li bankalar 2007 yılında 99,9 milyar dolar kar etmişti. Geçen yıl her üç bankadan ikisinden fazlası (yüzde 67,5) yüksek kar açıkladı.
-LİBYA'DAKİ GELİŞMELERİN PETROL PİYASASINA ETKİLERİ-
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi Libya'daki olayların, bu ülkenin petrol arzını tehlikeye atacağı ve diğer petrol zengini ülkelere sıçrayacağı endişeleri uluslararası piyasalarda petrol fiyatlarının fırlamasına neden oldu.
Libya'daki olaylar yüzünden petrol şirketleri de ülkedeki üretimlerini kısma kararı aldı. Bu gelişmeler üzerine bu ülkenin petrol üretiminin dörtte bir oranında düştüğü tahmin ediliyor.
Uluslararası piyasalarda Temmuz 2008'de 147 dolarla tüm zamanların en yüksek seviyelerini gördükten sonra küresel krizle birlikte 2008 yılı sonunda 44,60 dolara kadar gerileyen ham petrol fiyatları, geçen yıl dünya petrolünün yüzde 2'sini üreten, dünya petrol üretiminde 17'inci sırada ve petrol ihracatında 15'inci sırada yer alan Libya'daki gelişmeler nedeniyle yeniden kaygı verici boyutlara ulaştı.
Uluslararası piyasalarda Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı 21 Şubat'ta 108,70 dolarla, 22 Şubat'ta da ABD ham petrolünün varil fiyatı 94,49 dolarla 2,5 yılın en yüksek seviyesini gördü.
OPEC Petrol Sepeti de Libya'daki yönetim karşıtı gösterilerin etkisiyle 21 Şubatta 1,51 dolar artışla 100,59 dolar seviyesine çıkarak son 2,5 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.
Libya'daki olayların petrol piyasasında yarattığı gerginlikle fiyatların aşırı yükselmesi üzerine Suudi Arabistan'a petrol üretimini artırması yönünde yapılan baskılar sonucu Suudi Arabistan, günlük petrol üretimini 9 milyon varilin üzerine çıkardığını açıkladı.
Öte yandan Kuzey Afrika ve Ortadoğu'daki ayaklanmalar başta altın olmak üzere diğer değerli metallerin de fiyatlarını artırdı.
Bu endişeler Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Nobuo Tanaka ve IEA Baş Ekonomisti Fatih Birol'un açıklamalarında kendini gösterdi. IEA Başkanı Tanaka, petrol fiyatlarının bu yılın tamamında 100 dolar seviyesinde hareket etmesinin 2008 yılındaki küresel ekonomik krizin tekrarına yol açabileceği uyarısında bulunurken, IEA Baş Ekonomisti Birol da aynı konuyla ilgili, ''Petrol fiyatları küresel ekonomik toparlanma için ciddi risk oluşturuyor'' dedi.
Japon Nomura Bank da yaptığı değerlendirmede, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki şiddet olaylarının yayılması sonucu ''Libya ve Cezayir'in birlikte petrol üretimini durdurması halinde petrolün varil fiyatının 220 doları aşabileceği'' tahmininde bulundu.
Fransa Enerji Bakanı Eric Besson ise sektördeki reel durum dikkate alındığında petrol piyasasındaki yukarı yönlü beklentinin mantıklı olmadığını belirtti.
Besson, petrol piyasasının Libya'da meydana gelen olayların küresel petrol arzını etkileyeceği riskine karşı aşırı tepki gösterdiğine dikkati çekerek, petrol üretim kapasitesinin fazla olduğunu ve gelişmiş ülkelerde önemli oranda bir petrol stoku bulunduğunu vurguladı.
Öte yandan Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, yönetim karşıtı gösterilerin yayıldığı Libya'nın kredi notunu ''BBB ''dan ''BBB''ye indirdiğini açıkladı.
Standard & Poor's (S&P) da Libya'nın uzun vadeli kredi notunu ''A-'' seviyesinden ''BBB '' seviyesine çektiğini ve not görünümünü ''negatif'' izlemeye aldığını bildirdi.
Fitch ve S&P, Libya'nın kredi notunda yeni indirimler olabileceği uyarısında da bulundu.
-ORTADOĞU VE KUZEY AFRİKA'DAKİ GELİŞMELER-
Mısır, Avrupa Birliğinden (AB) borçlarını ya da borç faizlerini affetmesini bekliyor.
Maliye Bakanı Samir Rıdvan İngiltere Ticaret ve Yatırım Bakanı Lord Stephen Green ile yaptığı görüşmede, AB ülkelerinin borçlarını ya da en azından borç faizlerini affetmesine yardımcı olması için Londra yönetiminden destek beklediğini bildirdi. Hükümetin önceliğinin 18 gün süren ayaklanmadan doğrudan etkilenen Mısırlılara yardım etmek olduğunu belirten Rıdvan, ekonomi destekleyecek acil önlemleri devreye sokmak çabasında olduklarını kaydetti.
AB yetkililerine göre, Mısır'ın AB ülkelerine 9 milyar dolara yakın borcu bulunuyor. Mısır Merkez Bankası verilerine göre ise Mısır'ın toplam dış borcu 34,7 milyar dolar.
Mısır'daki ayaklanmalar nedeniyle bankalar, iş yerleri kapanmış ve Borsada işlemler durdurulmuştu. Bu olaylar yüzünden ekonominin 2010-2011 mali yılında yüzde 6 büyüyeceği yönündeki tahminlerde değişikliğe gidilmiş, Mısır hükümeti büyüme oranını yüzde 1,5 oranında kesmişti. Bazı ekonomistler ise ekonominin yüzde 1,7 ya da yüzde 3'den daha az büyüyeceğini öngörüyor.
Hükümet ayaklanmanın ekonomiye maliyetinin 1,7 milyar doları bulduğunu tahmin ederken, geçen ayın son haftasında ve bu ayın ilk birkaç gününde 210 binden fazla turist ülkeyi terk etmişti.
Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Standard and Poor's (S&P), Bahreyn'in ''A'' olan uzun vadeli kredi notunu bir basamak indirerek ''A-''ye çekti, görünümünü ise ''negatif'' olarak belirledi.
Kuruluş, not indiriminde Körfez ülkesi Bahreyn'in karşı karşıya bulunduğu politik risklerin etkili olduğunu belirtti.
Moody's ise Bahreyn'in kredi notunu olası bir indirim için izlemeye aldı. Kuruluş, ülkenin ''A3'' olan kredi notunun yeniden gözden geçirileceği belirtilerek, devam eden politik karışıklıkların aşağı yönlü ekonomik riskleri keskinleştirdiği uyarısında bulunuldu.
-DİĞER BÖLGE EKONOMİLERİ-
Japonya ekonomisi, 22 aydır ilk kez dış ticaret açığı verdi. Ülkede, Ocak ayında ihracat sadece yüzde 1,4 artarak 4,9 trilyon yen (60 milyar dolar), ithalat ise yüzde 12,4 artışla 5,4 trilyon yen (65,7 milyar dolar) oldu.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, borçlanma seviyesiyle ilgili kaygılar nedeniyle Japonya'nın ''Aa2'' olan kredi notu görünümünü ''durağan''dan ''negatif''e çevirdi.
Bununla birlikte Moody's, Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin '' Aa3'' olan devlet tahvili kredi notunu da iki basamak düşürerek ''A2'' seviyesine çekti, görünümünü ise ''durağan'' olarak belirledi.
Kuruluş, not indiriminin ülkenin kamu maliyesindeki yapısal bozulmayı, Yunanistan'daki durumun ülkenin bankacılık sektörüne etkisini ve ekonomisindeki rekabet gücünün eksikliğini yansıttığını vurguladı.
Rusya Merkez Bankası, gösterge faiz oranının yüzde 0,25 artırarak yüzde 8'e, gecelik repo oranının da yüzde 3'e çıkarıldığını belirtti.
Fiyat artışlarının Şubat ayında yavaşlamasına karşın enflasyonist baskıların önemli oranda devam ettiğine dikkat çeken Banka, 28 Şubat Pazartesi günüden itibaren geçerli olacak kararın, yüksek enflasyon beklentilerine ve ekonomik büyümedeki risklere karşı önlem olarak alındığını vurguladı.
-ABD, AVRUPA VE ASYA BORSALARI-
ABD'de dün New York Borsası'nda Dow Jones Endeksi yüzde 0,51 (61,85 puan) değer kazanarak, haftayı 12.130,45 puandan kapattı. Standard and Poor's 500 Endeksi aynı gün yüzde 1,06 (13,78 puan) artarak 1.319,88 puan, Nasdaq Bileşik Endeksi ise yüzde 1,58 (43,15 puan) yükselerek 2.781,05 puan oldu.
Haftanın tamamında Dow Jones Endeksi yüzde 2,1, Standard and Poor's 500 Endeksi yüzde 1,7, Nasdaq Bileşik Endeksi yüzde 1,9 oranında değer kaybetti.
Asya'da petrol fiyatlarının gerilemesiyle birlikte borsalar değer kazandı.
Japonya'da Tokyo Borsası'nın temel göstergesi Nikkei 225 Endeksi haftanın son işlem gününde yüzde 0,71 (74,05 puan) artarak 10.526,76 puana yükseldi. Tokyo Borsası'nda Nikkei 225 Endeksi haftanın tamamında ise yüzde 2,95 değer kaybetti.
Asya'da ayrıca Güney Kore Borsası yüzde 0,69, Avustralya Borsası yüzde 0,49, Tayland Borsası yüzde 0,60, Endonezya Borsası yüzde 0,28, Hindistan Borsası yüzde 0,62, Singapur Borsası ise yüzde 1,14, Hong Kong Borsası yüzde 1,43 ve Tayvan Borsası yüzde 0,68 değer kazandı.
Çin'de Şanghay Borsası'nda SE Composite Endeksi yüzde 0,09 ve SE Endeksi de yüzde 0,09 geriledi.
Avrupa'da ise İngiltere'de Londra Borsası'nda FTSE 100 Endeksi dün yüzde 1,37 (81,22 puan) artarak, haftayı 6.001,20 puandan kapattı. Almanya'da Frankfurt Borsası'nda haftanın son işlem gününde DAX Endeksi yüzde 0,77 (54,67 puan) değer kazanarak, 7.185,17 puandan, Fransa'da Paris Borsası'nda CAC-40 Endeksi de yüzde 1,51 (60,74 puan) artarak, 4.070,38 puandan kapandı.
Avrupa'da ayrıca dün Zürih Borsası yüzde 0,33, Brüksel Borsası yüzde 0,99, Amsterdam Borsası yüzde 0,84, Madrid Borsası yüzde 1,64 oranında değer kazandı.
-PETROL FİYATLARI-
Libya'da yaşanan yönetim karşıtı gösteriler nedeniyle uluslararası piyasalarda haftanın son işlem gününde ABD ham petrolünün varil fiyatı 97 dolar seviyelerinde kapandı.
Hafta başında yaklaşık 87,37 dolardan işlem görmeye başlayan ABD ham petrolünün varil fiyatı Nisan ayı teslimi cuma günü 60 sent değer kazanarak 97,88 dolardan işlem gördü.
Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da haftanın son işlem gününde 78 sent artarak 112,14 dolar oldu.