Maliye, Yeniden Yapılandırma Kanunu'nun esaslarını belirledi

Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek olan 142 sayfalık Tebliğ Taslağında, hangi kamu alacağının ne şekilde yapılandırılacağı, vatandaşların da hangi prodesürlere uyacağı örneklerle anlatılıyor.

-KAPSAMA KİMLER GİRİYOR?-

Taslağa göre, Kanun kapsamına Maliye Bakanlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, il özel idareleri, belediyeler ile belediyelerin su ve kanalizasyon idareleri giriyor.

Vergilendirme döneminin bitim tarihi ve beyanname verme süresinin son günü Aralık/2010 olan ya da öncesine rastlayan dönemler için yapılandırmadan yararlanılırken, dönemin bitim tarihi Aralık/2010 ayına rastlamakla birlikte beyanname verme süresinin son günü Ocak/2011'e sarkanlar kapsam dışında bulunuyor.

Bu çerçevede, 1-15 Aralık 2010 vergilendirme dönemine ait petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin ÖTV'de yapılandırma yapılabilecek. Ancak 16-31 Aralık vergilendirme döneminde bitim tarihi Aralık/2010 olmakla birlikte, beyanname verme süresi Ocak ayına uzadığından bu dönem, yeniden yapılandırmaya dahil olmayacak.

Aynı şekilde 1-15 Aralık 2010 tarihleri arasında noterler tarafından tahsil edilen noter harçları kapsama girecek, 16-31 Aralık 2010 dönemi kapsam dışı kalacak.

Vergilendirme dönemi aylık olarak belirlenen mükellefiyetlerde de Kasım/2010 ve önceki dönemler yapılandırmadan yararlanacak, Aralık/2010 dönemi yapılandırmaya tabi olamayacak.

Ücretlilerde vergi indirimi ve asgari geçim indiriminde de, 31 Aralık 2010 tarihi esas alınacak, borçların aylık ya da 3 aylık vergilendirme dönemlerine göre kapsama girip girmediği tespit edilecek.

Motorlu Taşıtlar Vergisinde (MTV) de yıl içinde ilk defa kayıt ve tescil edilen taşıtların vergisinin 1 ay içinde ödenmesi gerektiği dikkate alınacak ve ödeme süresinin son günü 31 Aralık 2010 tarihine kadar olanlar kapsama girecek, bu tarihten sonra olanlar kapsam dışında bulunacak.

Yapılandırılan MTV'de fenni muayene yaptırılabilecek ancak satış için taksitlendirilen borcun tamamı ödenecek.

-İDARİ PARA CEZALARI-

İdari para cezalarında da Askerlik, Karayolları, Milletvekili Seçimi, Karayolları Trafik, Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi, Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması, Karayolları Taşıma ve Nüfus Hizmetleri Kanunu hükümlerine göre verilen idari para cezaları yapılandırmaya tabi tutulacak.

Para cezalarında 31 Aralık 2010 tarihinden önce verilen ve Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle kesinleştiği halde ödenmemiş veya ödeme süresi geçmemiş ya da dava açılmış veya dava açma süresi geçmemiş olanlar kapsama girecek. Ancak 31 Aralık 2010 tarihinden önce verilmekle birlikte Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle ilgilisine tebliğ edilmemiş idari para cezaları yapılandırmaya konu edilemeyecek.

-BELEDİYE ALACAKLARI-

Belediyelerde örneğin Kasım/2010 dönemine ait ilan ve reklam vergisi kapsama girecek, Aralık 2010 dönemine ait ilan ve reklam vergisi ise beyannamenin Ocak/2011'de verilmesi gerektiğinden kapsam dışı olacak. Aynı şekilde Kasım/2010 dönemine ait haberleşme vergisi yeniden yapılandırılabilecek, Aralık/2010 dönemine ait vergi ise yapılandırılmayacak.

Belediyelerce 2010 yılına ilişkin olarak 31 Aralık 2010 tarihine kadar tahakkuk ettirilen vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, Kanun kapsamına olacağı için 2010 yılına ilişkin olarak 31 Aralık öncesi tahakkuk etmiş emlak vergisi, çevre temizlik vergisi, yıllık olarak tahakkuk eden ilan ve reklam vergisi de yapılandırma kapsamında bulunacak.

Belediyelere ait iş makinelerinin kiralanması nedeniyle ödenmesi gereken kira ücretinde de, vadesi 31 Aralık'a kadar olanlar yapılandırmaya tabi olacak, vadenin bu tarihten sonra bitmesi durumunda bu ücretler yapılandırılamayacak.

Belediyelerin su alacaklarında da, su kullanım dönemi 15 Kasım 2010 ile 15 Aralık 2010 olan faturalar, kapsama girecek, son ödeme tarihi Ocak/2011 olan faturalar Kanundan faydalanamayacak

-BAŞVURU SÜRESİ VE ŞEKLİ-

Maliye Bakanlığına, il özel idarelerine, belediyelere, su ve kanalizasyon idarelerine bağlı tahsil dairelerine bağlı olan ve kapsama giren alacakları yeniden yapılandırma çerçevesinde ödemek isteyen borçlular, 2 Mayıs 2011 tarihi mesai saati bitimine kadar borçlu bulundukları tahsil dairelerine yazılı olarak başvuruda bulunacak.

Başvuruda, Maliye Bakanlığınca düzenlenmiş olan ya da idarelerin bu örneğe uygun hazırlayacakları dilekçeler kullanılacak.

Borçluların birden fazla vergi dairesine olan borçları için Kanundan yararlanmak istemeleri halinde de, her bir vergi dairesine ayrı ayrı başvurmaları gerekecek.

Borçlular, toplam borçları için yapılandırmaya gidebilecekleri gibi, sadece talep ettikleri dönem ve türler açısından da Kanundan yararlanabilecek. Ancak Motorlu Taşıtlar Vergisi mükelleflerinin her bir taşıt itibariyle hesaplanacak toplam borç tutarı için başvurmaları zorunlu olacak.

Kanun hükmünden faydalanacakların tahsilat işlemlerinden dolayı açtıkları davalardan da vazgeçmeleri gerekecek.

-ALACAK TUTARININ TESPİTİ-

Kapsama giren vergi asıllarına vade tarihinden Kanunun yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için gecikme zammı yerine aylık değişim oranları esas alınarak TEFE/ÜFE tutarı hesaplanacak. Bu tutar, vergi aslı ile toplanarak yapılandırılan alacak bulunacak.

Bu durumda 26 Ocak 2010 vadeli bir verginin ödenmemiş olması halinde, yapılandırma sonrası vergi aslına yüzde 23,1043'lük gecikme zammı yerine, yüzde 10,8723'lük TEFE/ÜFE tutarı eklenecek. Uygulamayla 26 Ocak 2008 vadeli 2 bin 500 liralık bir kamu alacağına 2 bin 50 liralık bir gecikme zammı yerine 619 liralık TEFE/ÜFE tutarı eklenecek.

Yine vade tarihi 8 Haziran 2008'de ödenmeyen ve gecikme faizi ve gecikme zammı ile günümüzde 54 bin 58,88 liraya yükselen 20 bin liralık gelir vergisi borcu, yapılandırma sonrası gecikme faizi yerine 2 bin 3 lira, gecikme zammı yerine de 2 bin 665,84 lira TEFE/ÜFE tutarı eklenerek, 24 bin 668,84 liraya çıkacak.

Yapılandırılan idari para cezalarında ise 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre verilenlerin vade tarihinden ödendiği tarihe kadar, 4925 sayılı Karayolları Taşıma Kanununa göre verilenlerde ise Kanun değişikliğine gidilen 8 Nisan 2008'e kadar verilmiş olanların her ay ve kesri için aylık yüzde 5 faiz hesaplanması ve faizin de cezanın 2 katını geçmemesi şartı aranacak.

Yapılandırma Kanun kapsamında trafik ve karayolu taşıma idari para cezalarının yapılandırılmasında aylık yüzde 4 oranında hesaplanacak faiz yerine Kanunun yayımlandığı tarihe kadarki TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınacak. Ancak hesaplanan TEFE/ÜFE tutarı da, idari para cezasının 2 katını aşamayacak.

-ÖDEME SÜRESİ-

Kanun kapsamında yapılandırılan borçların ilk taksit ödeme süresi içinde tamamen ya da ikişer aylık dönemler halinde azami 18 eşit taksitte ödenmesi mümkün olacak. İlk taksidin ödeme süresi de, 31 Mayıs 2011 mesai saati bitiminde sona erecek.

Borçlular isterlerse 6, 9 ve 12 eşit taksit seçeneklerini de seçebilecek.

Taksitle yapılacak ödemelerde 6 eşit taksite 1,05, 9 eşit takside 1,07, 12 eşit takside 1,10, 18 eşit taksite de 1,15 katsayıları uygulanacak. Belirlenen tutarlar, katsayılar ile çarpılacak ve bulunan tutar, taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarları hesaplanacak.

Borçlular, tercih ettikleri taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapamayacak.

Kredi kartıyla yapılan ödemeler de taksitli ödeme sayılacağından, bu şekildeki ödemelerde de katsayı uygulanacak.

-HACİZ OLAYI-

Kanunun yayımlandığı 25 Şubat 2011 tarihi itibariyle haklarında İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre iflasının açılmasına karar verilen gerçek ve tüzel kişiler de, iflas işlemlerini yürüten iflas dairesinin ilgili vergi dairesine yazılı olarak müracaat ederek, Kanun hükümlerinden yararlanabilecek. Ancak iflas halinde bulunan mükelleflerden aranılan kamu alacaklarına ilişkin olarak Kanundan yararlanmak için başvuru olmaması durumunda, alacaklar Kanunun kapsadığı döneme ait olsa dahi yapılandırma olmayacak.

Kanun kapsamındaki borçlarını ödemek üzere başvuran ve borçlarına karşılık ödemede bulunan mükelleflerin mal varlığına tatbik edilen hacizler de, bu malların bölünebilir nitelikte olması ve haczin devam edeceği malların amme alacağını karşılayacak değerde olması halinde, ödemeler nispetinde kaldırılacak.

Taslağa göre, vergi mahkemesi nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi geçmemiş vergiler de kapsama girecek. Bu safhada vergiler henüz tahakkuk etmemiş olduğundan, yapılandırmadan yararlanmak üzere başvuruda bulunulması durumunda, dava konusu yapılmış olan vergiler, ilk tarhiyat tutarına göre ihbarnamenin tebliği edildiği tarih esas alınarak, dava açma süresinin son günü itibariyle tahakkuk ettirilecek. Bu tarihten itibaren 1 ay sonrası ise vade tarihi olacak.

-EMLAK VERGİSİ-

Emlak vergisinde de yapılandırma isteyen mükellefler de, başvuru dilekçesiyle birlikte kapsama giren dönemlere ilişkin vergi bildirimlerini 2 Mayıs 2011 mesai saati bitimine kadar ilgili belediyelere verecek.

2010 ve önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak emlak vergisi bildiriminde bulunmayan ya da bildirimde bulunduğu halde vergisi eksik tahakkuk eden mükelleflerce bildirimde bulunulması ve tahakkuk eden vergi ve taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının tamamı ile bunlara TEFE/ÜFE tutarının eklenmesi gerekecek.

-MATRAH ARTIRIMI VE STOK BEYANI-

Matrah artırımına ilişkin uygulama esaslarını da belirleyen Tebliğ Taslağı uyarınca, mükellefler, vergi matrahlarını 2006 yılı için en az yüzde 30, 2007 yılı için yüzde 25, 2008 yılı için yüzde 20, 2009 yılı için de yüzde 15 oranında artıracak.

Stok beyanında da mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını 31 Mayıs 2011 tarihine kadar belirlenen beyanname ve ekinde verecekleri envanter listesi ile KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine bildirecek.

Bu kıymetler, bildirim tarihindeki rayiç bedelle değerlenmek suretiyle envanter listesinde gösterilecek.