Advertisement
TÜRKİYE EKONOMİSİ ABONE OL

(A.A) - Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB), İstanbul Altın Borsası (İAB), Takasbank, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ve Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği (TSPAKB) işbirliğiyle gerçekleştirilen, araştırmaya göre altın, ''ilk tercih edilecek yatırım aracı'' oldu.

Türkiye çapında 18 yaş ve üzeri (ortalama 36), 18 ilde 2010 kişi ile görüşülerek gerçekleştirilen, ''bilimsel olarak Türkiye nüfusunun yüzde 95'inden fazlasını'' temsil eden araştırmaya katılanların yüzde 21'i ''mevcut yatırımcı'', yüzde 37'si ''potansiyel yatırımcı'', yüzde 9'u ''kayıp yatırımcı'', yüzde 26'sı ''yatırım yapmayacak'', yüzde 5'i ''üniversite öğrencisi'', yüzde 2'si de ''lise öğrencisi''nden oluştu.

Yardımsız olarak yöneltilen ''finansal yatırım'' deyince akla ilk gelen ifadeler sorusuna genelin yüzde 48'i ''yatırım araçları'', yüzde 30'u ''kazanç/birikim/büyümek'', yüzde 5'i ''banka hesabı/ürünleri'', yüzde 5'i ''banka'' yanıtını verirken, akla ilk gelen yatırım aracı yüzde 36 oranıyla altın, yüzde 22 oranıyla gayrimenkul, yüzde 21 oranıyla banka mevduat hesabı, yüzde 12 oranıyla Döviz, yüzde 4 oranıyla hisse senedi oldu.

Yatırım araçlarının toplam bilinirliğinde yüzde 99 ile altın ilk sırayı aldı. Altını, yüzde 93 ile döviz, yüzde 93 ile gayrimenkul, yüzde 91 ile banka mevduat hesabı, yüzde 81 ile hisse senedi izledi.

Şu ana kadar kullanılan tüm yatırım araçları, altın yüzde 61, banka mevduat hesabı yüzde 45, döviz yüzde 43, gayrimenkul 31 olarak sıralanırken, hisse senedi yüzde 11'de kaldı.

-YATIRIMA NASIL KARAR VERİLDİ?-

''Yatırım araçları kullanmaya nasıl karar verildiği'' sorusuna, araştırmaya katılanların yüzde 72'si, ''kendi kararımla/kendiliğimden/kendi bilgilerimle'', yüzde 32'si ''arkadaş/tanıdık/aile tavsiyesiyle'', yüzde 4'ü ''ekonomi/finans sektöründe çalışan tanıdık/arkadaşların tavsiyesiyle'', yüzde 2'si ''internet/forumlar/bloglar sayesinde'', yüzde 2'si ''ekonomi/finans programlarındaki yorumlarla'', yüzde 1'i ''banka çalışanları/müşteri temsilcileriyle'', yüzde 1'i ''medyayla'' yanıtını verdi.

Ekonomi veya yatırım konusunda en çok güven duyulan bilgi kaynağı olarak katılımcıların yüzde 29'u ''sosyal çevrem'', yüzde 28'i ''kendi finansal bilgilerim ve analizlerim'', yüzde 9'u ''ekonomi finans sektöründe çalışanlar'', yüzde 6'sı ''internet/genel olarak internetten edinilen bilgiler'', yüzde 6'sı ''aracı kuruluşlar ve burada çalışanlar/müşteri temsilcileri'', yüzde 4'ü ''köşe yazarları'' yüzde 2'si ''TV/TV haberleri'' şeklinde sıraladı.

Yatırım araçları seçiminde önemli kriterler, yüzde 84 ''getirisinin yüksek olması'', yüzde 76 ''riskinin düşük olması'', yüzde 92 ''güvenilir olması'' biçiminde sıralandı. Yatırımda tercihe bakıldığında, 1 ay vadeli yatırım yapanların oranı yüzde 19, 3 ay vadeli yatırım yapanların oranı yüzde 16, 6 ay vadeli yatırım yapanların oranı yüzde 13, 1 yıl vadeli yatırım yapanların oranı yüzde 13 iken, yüzde 5'lik kesim 5 yıl ve daha uzun vadelerde yatırım yaptığını belirtti.

''Yatırım araçları kullanmayı ne olması durumunda düşünürsünüz?'' sorusuna, ''yeteri kadar paramın/birikimim olması durumunda'' diyenlerin oranı yüzde 77, ''piyasaya güven duyduğumda'' diyenlerin oranı yüzde 23, ''risklerin düşük olması durumunda'' diyenlerin oranı yüzde 19 oldu. Yüzde 84'lük kesim güvenlik önlemlerini bilmediğini söyledi.

-İLK TERCİH EDİLECEK YATIRIM ARAÇLARI-

''10 bin TL'niz olsa nereye yatırırdınız?'' sorusuna yüzde 41 oranında ''altın'' yanıtı verildi. Altını, yüzde 19 ile gayrimenkul, yüzde 17 ile banka mevduat hesabı, yüzde 9 ile döviz, yüzde 2 ile hisse senedi izledi.

İlk tercih edilecek yatırım aracının altın olmasının nedenleri, ''güvenilir olması'', ''getirisinin yüksek olması'', ''değeri düşmez/zarar etmez'', ''değerinin yükselmesi'' olarak sıralandı.

''Asla tercih edilmeyecek yatırım araçları'' sorusuna araştırmaya katılanların yüzde 14'ü ile hisse senedi, yüzde 10'u repo-ters repo, yüzde 10'u özel şirket borçlanma senetleri, yüzde 8'i döviz yanıtını verdi. Yüzde 22'lik kesim bu soruya, ''asla kullanmam dediğim bir yatırım aracı yok'' karşılığını verdi.

-AKADEMİSYEN VE MEDYA MENSUPLARINA GÖRE...-

Akademisyenler, ''Türkiyeli yatırımcı''yı, ''yüksek eğitimli, üst gelir grubundan, çok kazanmak isteyen, risk seven bir azınlık'', medya mensupları ise ''asıl aktörler/spekülatörler'', ''elindeki küçük birikimle, yeterli bilgisi olmadan risk alanlar'' ve ''sıradan yatırımcı/vatandaş'' şeklinde tanımladı.

''Hangi yatırım araçlarını tercih eder?'' sorusuna da, ''üst gelir grubu, devlet tahvili ve hisse senetleri'', ''sıradan yatırımcı, mevduat döviz, B tipi fonlar, gayrimenkul ve altın'' yanıtı verilirken, yatırım araçlarını kullanmasının önündeki engeller, bilgisizlik ve güvensizlik olarak gösterildi.

-''LONDRA'DAKİ KURUMSAL YATIRIMCILARIN İŞLEM YAPMASI DAHA RAHAT OLACAK''-

Araştırmanın sonuçlarının açıklanmasının ardından soruları yanıtlayan İMKB Başkanı Hüseyin Erkan, ''Londra'daki borsada Türkiye'yi ilgilendiren kısmın Türkiye'ye getirilmesi'' konusunda şunları söyledi:

''Orada bazı çalışmalarımız var. 'Toptan satışlar pazarı' diye bir pazarımız var. Onun yapısını değiştirip, bizim kurumsal yatırımcıların blok olarak, büyük montanlarda ve büyük lotlarla yapmış olduğu alım-satımları, orada yaptıkları tarza benzer bir tarzda burada yapmayı planlıyoruz, önümüzdeki dönemde. Yeni altyapı çalışmalarımız var. Yarı saydam bir pazarı biz burada, büyük lotlarla ilgili olarak açmayı planlıyoruz. Dolayısıyla, buradaki maliyetlerimizle Londra'daki kurumsal yatırımcıların işlem yapması çok daha rahat olacak.''

İMKB'yi bir yerden başka bir yere taşıma ihtiyacı bulunmadığını, ikinci bir merkeze ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Erkan, bunun bilgi ve operasyon güvenliği açısında gerekli olduğunu belirtti. ''İkiz'' bir yapılaşmayı Ataşehir'de yapacaklarını kaydeden Erkan, olağanüstü yedek merkez fizibilite çalışmalarının bitmek üzere olduğunu bildirdi.

Erkan, artık salona ihtiyaçları olmadığını ifade ederek, ''Biz, salonu ziyaretçilere, medyaya göstermek amacıyla kullanıyoruz. Bu açıdan da ciddi bir şekilde salona yatırım yapacağız. Yatırımcı seferberliği çerçevesinde insanların ilgisinin odaklanabileceği ve güzel bir görüntünün verilebileceği, medyanın içinde bulunduğu bir salona da ihtiyacımız var. Bu çalışmayı da başlatmış durumdayız'' dedi.

Hisseye dayalı opsiyonlara mayıs ayı ortası itibarıyla hazır olduklarını ifade eden Erkan, ''SPK burada doğru bir çözüm üzerinde çalışıyor. Girişimleri oldu, bunun sonuçlanmasını bekliyorlar. Detayları bilmiyorum, bize gelmiş sonuçlanmış herhangi bir şey yok'' diye konuştu.

Erkan, İMKB'nin çeşitli borsalara ortak olduğunu hatırlatırken, bir süre sonra Saraybosna Borsası'na da ortak olacaklarını söyledi.

SPK İkinci Başkanı Emin Özer de opsiyonlara ilişkin olarak, kurulun, VOB'un ve İMKB'nin razı olacağı, işbirliğinin kavranacağının garanti edildiği bir yapı içinde olmasına çalıştığını belirterek, ''Bu konuda önemli ilerlemeler var. Sanıyorum mayıs ayının ortasına gelmeden nerede olacağı tam olarak netleşmiş olacak'' şeklinde konuştu.

TSPAKB Başkanı Nevzat Öztangut, araştırmayı değerlendirirken, sermaye piyasası araçlarının büyük yatırımcının yatırım aracı olarak algılandığını dile getirdi. Öztangut, çalışma amaçlarının ''hisse senedi alın'' demek olmadığının altını çizerek, sermaye piyasası ürünlerinin ve bunlara yatırım yapılabileceğinin bilinmesini, yatırım yaparken doğru kaynaklardan doğru bilgilere nasıl ulaşılabileceğini anlatmak olduğunu söyledi.

Öztangut, esneklik için borsanın şirketleşmesine ''evet'' dediklerini, ancak şirketleşme yapılırken sektör hassasiyetlerinin göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguladı.