Başçı'nın 'sözlü yönlendirmesi'

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, ABD Merkez Bankası FED'in tahvil geri alımını azaltmasının fiyatlandığını, bundan sonra adım atılsa bile bunun bir etkisi olmayacağını düşünüyor. Erdem Başçı, Denizli'de yaptığı konuşmada sermaye girişlerinin yeniden başladığına ve FED'in faizleri 201 5'e kadar artırmayı düşünmediğine işaret ederek, pozitif bir tablo çizdi. Bir süre önce yıl sonu dolar kurunun 1.92'nin altına bile inebileceği tahmininde bulunan Erdem Başçı, bu kez daha aşağıda bir seviye verdi. Sermaye hareketlerinin sürmesi durumunda gelecek yıl doların TL karşısında 1.80 seviyesini bile görebileceğini söyleyen Merkez Bankası Başkanı Başçı'nın vurguladığı önemli konuları şöyle özetlemek mümkün:

"ABD Merkez Bankası para politikaları yapıcıları üyeleri açıklamalarda bulunuyor. Diyorlar ki 'Uzun süre faizler sıfır civarında kalacak'. Peki ne zaman bitecek? 2014 sonuna kadar sıfır seviyelerinde, 2015'te 1 civarında olmasını bu üyeler öngörüyor. Bu çok önemli bir bilgi. Daha sonra da uzun vadede 'Ne olur' deniyor. Yüzde 4 civarına odaklanılmış.

■ FOMC üyelerinin öngörüsü önemli bir iletişim aracı, buna sözle yönlendirme diyorlar. O verdikleri söz 5 yıl vadeli tahvil faizlerini etkiliyor. Belli bir yere oturuyor. Bu ABD Merkez Bankası'nın elindeki en güçlü araç. Para muslukları denilen araçlardan daha etkili.

■ Para politikalarında kısa vadeli kontrol bizde, Merkez Bankası'ndadır. Bunu enflasyon öngörüsüne göre ayarlarız. Enflasyonda bir tehlike görürsek artırırız, bir tehlike olmazsa düşüş devam edecek. Uzun vadeli faizler piyasada belirlenir. Döviz kurları piyasada belirlenir. Bu serbest kur rejiminde olan senaryodur.

■ Tahvil piyasasında net girişleri yavaş yavaş görüyoruz. Ortalamada bayağı kuvvetli yabancı girişi var. Buna rağmen döviz neden düşmüyor diyorsanız firmalarımız hâlâ döviz alıyor. Yabancı satıyor, yerlilerimiz alıyor. Açık pozisyonları var kapatmak istiyorlar. Saygı duyuyoruz.

■ Türk Lirası'nın son dalgalanmadaki değer kaybı yüzde 10 civarında. Serbest kur rejiminde doğal karşılanması gerekir. Gelişmeler herhangi bir özel sektör firmasının tedirgin olmasını gerektirecek seviyede değil. Şu ana kadar da değildi bundan sonra da olmayacak.

■ Yıl sonu için doların 1,92'nin altında olacağı tahminini yaparken reel efektif döviz kuru göstergesinden faydalandım. 110 seviyesinde aşırı değersiz durumda. Döndüğü zaman nereye döner, üstteki çizgiye dönse, kabaca bugünkü Euro/dolar paritesine bakarsan 1.80 olur. Olur mu böyle bir şey. Olma ihtimali var. Gelecek sene sermaye akımları tekrar güçlenirse, para politikası belirliliği sonucunda sermaye akımları tekrar başlarsa olabilir. Böyle bir senaryoyu dışlayamayız. Böyle bir ihtimal var. Bu piyasa şartları içinde kendiliğinden olur. Olmaz mı? Olmayabilir. O zaman da döndüğü noktada ortalarda bir yerde olur, orta noktalar da 1.92 civarında bir yer. Bu noktadan bakarsak aslında bu konuşmayı yapmak benim için o kadar da riskli değil."

Benim bu konuşmanın bütününden çıkardığım sonuç ise Merkez Bankası'nın 2014 yılında da faiz artırımının gündeminde olmayacağını belli etmesi ve beklentilerin bu yönde oluşması için tıpkı FED gibi "sözlü yönlendirme" yapılmasıdır.

SONUÇ: "Her tohum bir özlemdir." Halil Cibran