IMF eski İcra Direktörü Rakesh Mohan Bloomberg HT'ye konuştu: Enflasyona müdahalede geç kalındı
-
Bloomberg HT'ye konuşan IMF eski İcra Direktörü ve Hindistan Merkez Bankası eski Başkan Yardımcısı Rakesh Mohan, birçok ekonomistten gelen uyarıya rağmen gelişmiş ülkelerdeki merkez bankalarının, enflasyonu ciddiye almadığını ve müdahalede geç kaldıklarını söyledi. Mohan, Ukrayna savaşının devam etmesi durumunda küresel ticarette çok ciddi sorunlar yaşanacağını ve bu durumun enflasyonist baskıları artıracağını vurguladı.
ZEYNEP BAYAR
Dünya, salgının neden olduğu ekonomik şokun üstesinden henüz gelememişken, Ukrayna savaşının yarattığı gıda ve enerji krizinin tam ortasında yeni bir sınav veriyor. Enflasyonun ABD’de ve birçok Avrupa ülkesinde son 40 yılın en yüksek seviyesine ulaşması akıllara, “Enflasyon ne zaman düşüşe geçecek? sorusunu getiriyor.
IMF eski İcra Direktörü ve Hindistan Merkez Bankası eski Başkan Yardımcısı Rakesh Mohan, küresel enflasyonun nedenleri ve merkez bankalarının yüksek enflasyona karşı uyguladığı politikaların etkinliği hakkında Bloomberg HT’nin sorularını yanıtladı.
Enflasyonu tetikleyen temel faktörler
Kovid-19 salgını sırasında uygulanan kapanmalar sonucunda, fabrikaların ve limanların düşük kapasiteyle çalışmaları nihai mal üretiminde sorunların yaşanmasına ve fiyatların yükselmesine sebep oldu. Diğer taraftan, son yıllarda ara malların en uygun fiyattan veren ülkelerden temin edilmesi ve ürün parçalarının ucuz işgücü sağlayan ülkelerde birleştirilmesi tedarik zincirindeki yapıyı daha da karmaşık hale getirdi.
Buna bir örnek olarak, “Just in Time (JIT)” olarak adlandırılan maliyet ve stok kontrol sistemini gösterebiliriz. Tam zamanında satın alma ve üretimi gerektiren bu sistem, minimum envanter prensibini benimsemesi sebebiyle pandemi süresince otomotiv sektörünü olumsuz etkiledi. Ayrıca, otomobil üreticilerinin yeterli miktarda çip temin edememesi de üretimde ciddi düşüşlere yol açtı. Artan talebin de etkisiyle otomobil fiyatlarında yükseliş yaşandı.
Rakesh Mohan, salgın döneminde fabrikaların kapanmasının, konteynerlerde ve yarı iletkenlerde yaşanan kıtlığın birçok sektörü etkilediğini, son dönemde Çin’deki karantina uygulamasının da tedarik zincirine son darbeyi vurduğunu söyledi.
Diğer taraftan, Rusya’nın Şubat ayında Ukrayna’ya karşı açtığı savaş, jeopolitik risklere bir yenisini daha ekledi. Avrupa Birliği’nin (AB) ham petrol, doğalgaz ve katı yakıt ithalatında Rusya’ya bağımlı olmasına rağmen, AB’nin Kuzey-Akım 2 projesini iptal edilmesi enerji fiyatlarında sert yükselişlere neden oldu. Savaşın enflasyon üzerindeki etkisine değinen Mohan, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden önce de birçok emtia fiyatının hâlihazırda baskı altında olduğunu hatırlatarak, “Savaş sebebiyle çoğu sektör etkilense de en çok zararı emtia ithal eden ülkeler gördü.” dedi.
