İran'dan nükleer anlaşma için milyar dolarlık önkoşul
Uranyum zenginleştirme çalışmalarına yeniden başlayan İran, ABD'nin 2019 yılında yaptırım muafiyetini kaldırmasından sonra oluşan ve petrol ihracatının azalmasından kaynaklanan 70 milyar dolarlık kaybının tazmin edilmesini istiyor
İran, ABD’nin petrol ihracatına uyguladığı yaptırımlardan dolayı ortaya çıkan zararın 70 milyar dolar olduğunu ve ABD’nin bunu ödemesi gerektiğini söyledi.
Ayetullah Ali Humeyni’nin danışmanlarından olan ve Dış İlişkiler Strateji Konseyi Başkanı Kemal Harazi, ABD’nin Seçilmiş Başkanı Joe Biden’ın Trump tarafından 2018 yılında bırakılan nükleer anlaşmaya geri dönmesi için bu ödemenin bir ön koşul olduğunu belirtti.
ABD, İran petrolünün satın alınmasını sağlayan yaptırım muafiyetini 2019 yılında kaldırmıştı. Bloomberg’in derlediği verilere göre, İran’ın 2017 yılında günlük 2,6 milyon varil olan petrol ihracatı geçtiğimiz Aralık ayında 355 bin varile kadar gerilemişti. İran’ın ihraç ettiği petrolün neredeyse tamamı şuan Çin’e gidiyor.
Nükleer anlaşma ile ilgili son gelişmeler neler?
Başkan Hasan Ruhani geçen ay yaptığı bir açıklamada, yaptırımlardan dolayı kaynaklanan zararın telafisinin nükleer anlaşmayı yeniden canlandırmak için gerekli kesin bir önkoşul olarak sunulmasına gerek olmadığının işaretlerini vermişti.
İran, Birleşmiş Milletler’in nükleer denetim mekanizmasına uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirmeyi planladığını söylemişti, sonrasında zenginleştirmeye başladıklarını duyurmuştu. Bu seviyelerde bir zenginleştirme en son 2015’teki anlaşma öncesinde yapılıyordu.
Günlük basın toplantısında İran ile küresel güçler arasında imzalanan nükleer anlaşmanın artık "ölü" sayılıp sayılmadığına yönelik soruyu yanıtlayan AB Komisyonu sözcülerinden Peter Stano, "Eğer bu açıklama uygulamaya koyulursa bu İran'ın nükleer taahhütlerinden ciddi anlamda ayrılması demek olur. Bunun da nükleer silahların yayılmasını önlemede ciddi sonuçları olacaktır." demişti.
İran ile nükleer anlaşmaya imza atan ülkelerin bu anlaşmayı canlı tutmak istediğini vurgulayan Stano, "Bu anlaşma tüm taraflar yükümlülüklerini yerine getirdiği sürece canlı kalacaktır." diye belirtmişti.
