Kovid-19, toparlanmadan sonra bile dünya ekonomisinde derin izler bırakacak
Çin'in Wuhan kentinden çıkarak dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 salgınının etkileri beklenen toparlanmadan sonra da fazlasıyla hissedilecek izler bırakacak
Dünya Bankası, Ocak ayı raporunda, düzeltici önlemler alınmadığı takdirde, "küresel büyüme hayal kırıklıklarının on yıllık" olduğu konusunda uyarıda bulundu. Küresel üretimin 2025 yılına kadar salgın öncesi eğiliminden yüzde 5 daha düşük olacağını öngörmüştü. Dünya Bankası baş ekonomisti Carmen Reinhart, "Salgın öncesi standarda geri dönmek zaman alacak. Kovid-19'un sonuçları pek çok ülke için tersine dönmeyecek. Tıpkı Kovid-19'dan iyileşen bazı hastaların uzun süreli semptomlar çekmesi gibi, bu yılki V şeklindeki toparlanma azaldığında aynı şeyin küresel ekonomi için de geçerli olacağı anlaşılıyor" dedi.
26 trilyon dolarlık kriz desteği ve aşıların gelmesi beklenenden daha hızlı bir iyileşmeyi tetiklerken, yetersiz eğitimin mirası, işlerin yok edilmesi, savaş dönemi borç seviyeleri, ırklar, cinsiyetler, nesiller ve coğrafyalar arasındaki eşitsizliklerin artması kalıcı izler bırakıyor. Bunların çoğu en fakir ülkelerde gerçekleşiyor.
Irvine'deki California Üniversitesi'nden Vellore Arthi, geçmiş krizlerin uzun vadeli sağlık ve ekonomik darbelerini incelerken "Zorlu bir yıl veya daha uzun bir süre sonra, işler yoluna girdiğinde gerçekten rahatlamış hissetmek çok kolay. Ama tarihsel olarak gördüğümüz etkilerin çoğu genellikle onlarca yıldır ve kolayca ele alınamıyor" yorumunu yaptı.
Sonuç olarak, geçen yıl gayri safi yurtiçi hasıladaki düşüş Büyük Buhran'dan bu yana görülen en büyük düşüştü. Uluslararası Çalışma Örgütü, bu durumun 255 milyon kişiye tam zamanlı işe eşdeğer bir maliyete mal olduğunu tahmin ediyor. Pew Araştırma Merkezi'ndeki araştırmacılar, küresel orta sınıfın 1990'lardan beri ilk kez küçüldüğünü tahmin ediyorlar.
Oxford Economics Ltd. tarafından geliştirilen 162 ülkede 31 ölçümden oluşan bir araştırma Filipinler, Peru, Kolombiya ve İspanya'nın uzun vadeli yara izlerine karşı en savunmasız ekonomiler olduğunu vurguladı. Avustralya, Japonya, Norveç, Almanya ve İsviçre en iyi sıralarda yer aldı.
Uluslararası Para Fonu, gelişmiş ekonomilerin bu yıl ve sonrasında virüsten daha az etkilendiğini, düşük gelirli ülkelerin ve gelişmekte olan pazarların daha fazla acı çektiğini görüyor - zengin ulusların daha fazla etkilendiği 2009'un aksine. Önümüzdeki yıl ABD GSYİH'sının Kovid-19'dan önce tahmin edilenden bile daha büyük olacağı öngörülürken, IMF'nin tahminleri, dünyanın bir numaralı ekonomisi için salgının neden olduğu küçük bir yara izi olduğunu gösteriyor.
BN