Küresel enerji talebi yüzde 3.8, karbon salınımı yüzde 5 azaldı
Uluslararası Enerji Ajansının raporuna göre 2020'nin ilk çeyreğinde küresel enerji talebi %3.8 düştü, küresel karbon salını ise %5 azaldı
2020 Küresel Enerji Değerlendirme Raporuna göre, küresel enerji talebi 2020’nin ilk çeyreğinde 2019’a göre %3.8 azaldı. Bu düşüş geçen yıl yaşanan talep büyümesinin tümünü sıfırlamış oldu. Talepteki bu düşüşte çeşitli enerji kaynaklarının payları farklılık gösterdi.
Küresel kömür talebi %8 düşüş ile en çok etkilenen enerji kaynağı olarak öne çıkıyor. Kömüre olan talebin azalmasında, elektrik sektöründe doğalgaz ile olan rekabet, birçok ülkede üretimin durdurulması ve Çin’in endüstriyel kömür talebindeki düşüşün etkili olduğu düşünülüyor.
Dünyadaki petrol talebiyse seyahat sınırlamaları ve iş yeri kapatmalarından etkilenerek %5 düşüş yaşadı.
Çin, Avrupa ve ABD’den kaynaklı talep düşüşlerinin en etkili olduğu doğalgaz ise talepte %2’lik bir düşüş yaşadı. Fiyatların ucuzlaması elektrik üretiminde doğalgazın kömüre kıyasla daha çok tercih edilmesine de neden oldu.
Yenilenebilir enerjiye olan talep ise 2020’de %1.5 artış gösterdi. Bu artışın sebebi geleneksek enerji üretim kaynakları gibi talebe odaklı olarak üretim düzeltmesi yapmamaları ve elektrik dağıtımında önceliğe sahip olmaları, böylece artan kapasitelerle beraber yenilenebilir enerji kaynakları daha fazla talebi karşılayabilmiş.
Kısıtlamalar Kalkmazsa Toplam Talep %6,1 Azalacak
2020’nin kalanındaki toplam talep değişimi koronavirüs önlemlerinin sertliğine, süresine ve coğrafik dağılımına büyük ölçüde bağlı. Raporun şu anki tahminlerine göre küresel enerji talebi %6.1 azalacak, bu düşüş Fransa, Almanya, İtalya ve İngiltere’nin 2019’daki toplam enerji taleplerine eşdeğer.
Böylesine bir düşüşün 2008 krizinden 7 kat daha fazla etkiye sahip olacağı ve son 5 senedeki talep büyümesini tamamını sileceği tahmin ediliyor.
2020 tüm yıl tahminlerine göre, petrol talebinde %9’luk bir düşüş yaşanarak 2012’deki petrol tüketimi seviyelerine geri dönülecek. Petrol talebindeli yıllık %9’luk düşüş günlük ortalama 9 milyon varil daha az tüketilmesi anlamına geliyor.
Kömür talebinin yıllık olarak %8 düşmesi bekleniyor. Bu düşüşün %5’lik kısmının elektrik talebindeki düşüşten kaynaklanacağı düşünülüyor.
Doğalgazda ise yıllık %5’lik bir düşüş bekleniyor. Bu düşüşün en büyük sebebininse endüstriyel enerji talebindeki azalma olacağı tahmin ediliyor.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına olan talebinse düşük işletme maliyetleri nedeniyle %0,8 artacağı düşünülüyor. Kurulu kapasitedeki artışın ve 2020’de faaliyete geçmesi planlanan yeni projelerin talebi arttırması bekleniyor.
Küresel Karbon Salınımı 2020’de %8 Azalacak
2020 ilk çeyreğinde küresel karbon salınımı halihazırda %5’lik bir düşüş kaydetti. Karbon salınımının enerji talebinden daha büyük bir oranda düşüş yaşaması, karbon yoğun yakıtların kullanımındaki ciddi düşüşten kaynaklandı.
Karbon salınımı Covid-19’dan en erken ve en çok etkilenen bölgelerde ciddi düşüşler yaşadı. Bölgesel olarak Çin’de %8, Avrupa Birliğinde %8 ve ABD’de %9’luk bir düşüş kaydetti.
Tüm yıl için yapılan tahminlerde ise karbon salınımının 2019 yılına oranla %8’lik bir düşüş yaşayacağı öngörülüyor. Eğer böyle bir seviyeye ulaşılırsa bu 2010’dan beri ulaşılan en eüşük salınım seviyesi olacak.
Erol Oytun ERCAN