Bloomberg HT'deki Finans Merkezi programında Açıl Sezen'e konuk olan Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şevket Pamuk koronavirüs salgınının iktisadi sonuçlarını değerlendirdi.
Koronavirüs salgınının yayılmasıyla gelişmiş ülkelerin devlet desteğinin önemi konusunda birleştiğini söyleyen Pamuk daha önceki kriz dönemlerinde devletin bu ölçüde güçlü önlemlere başvurmadığını belirtti. Pamuk konuya dair, "salgının yayılmasıyla birlikte gelişmiş ülkelerde muhafazakarı da solcusu da devletin desteğinin önemli olduğu konusunda birleşti, artık devletin gücünü kolaylıkla kullanma konusunda yeni bir eğilim var, bugün olduğu gibi hızlı şekilde devletin gücüne başvurulduğunu görmemiştik, 2008 krizi sonrasında para politikasında bunu gördük ama mali politikalar konusunda bu kadar büyük paketleri görmemiştik, onun için yeni bir dönemin eşiğinde olabiliriz ama kesin konuşmak için de erken" değerlendirmesini yaptı.
Daha fazla borçlanmanın iyi olmadığını ancak devletlerin ciddi tehlikeyle karşı karşıya kaldığı için borçlanmanın getireceği sıkıntıları uzun vadede düşünmeyi tercih ettiğini belirten Pamuk, uzun vadede mutlaka tüm devletlerin, özel sektör ve tüketicilerin daha fazla borçlanacağını belirtti.
"GEÇMİŞTEKİ SALGINLARIN FARKLI ÜLKELERDE FARKLI SONUÇLARI OLDU"
Geçmişteki büyük salgınları değerlendiren ve günümüzle kıyaslayan Pamuk milyonlarca kişinin hayatını kaybettiğini, salgınların farklı ülkelerde farklı sonuçları olduğunu kaydetti. Pamuk şunları söyledi,
"14. Yüzyıldaki kara veba salgınında nüfusun üçte biri ölünce kapsamlı sonuçlar ortaya çıktı, tüm talebin yapısının değişmesi, ücret yükselmesi gibi sonuçlar oldu, toprak sahiplerinin gelirleri düştü, yatırım fırsatları azaldı, kara vebadan alınacak en büyük ders ise sonuçlar her yerde aynı olmadı. Salgın İngiltere'de, Hollanda'da farklı, İspanya'da, İtalya'da, Mısır'da farklı sonuçlar yarattı. Kara veba sonunda hayatta kalanların geliri artıyor ve üretimin bileşimi de gelişiyor. İngiltere gibi sanayileşme yoluna giren ülkelerde daha yüksek gelirli kesimlerin ortaya çıkması sanayileşmeye giden yolu hızlandırıyor, onun için kara vebanın İngiltere ve Hollanda gibi ülkelerde daha olumlu sonuçları oldu. "
Devletlerin gücünün o dönemde çok sınırlı olduğuna değinen Pamuk "o dönemde devletlerin ekonomideki payı çok sınırlı, bugün ise gelişmiş ülkelerde ve ülkemizde büyük destek paketleri konuluyor. Ama o dönemlerde devletlerin böyle önlemler alacak gücü yoktu, o bakımdan günümüzdeki durum çok daha farklı. Şimdi ABD'de, Avrupa'da GSYH'nin yüzde 10'una ulaşan büyüklükte tarihi büyüklükte paketler gündeme geliyor..Oysa 6. yüzyılda, 14. yüzyılda devletin böyle bir gücü yoktu, çok farklı bir dönem.." şeklinde konuştu.