Şimşek: Bütçe açığı 14,4 milyar lira

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu yılın Ocak-Eylül döneminde bütçe açığının 14,4 milyar lira, faiz dışı fazlanın ise 25,2 milyar lira olduğunu kaydetti.

Bakan Şimşek, ''Ocak-Eylül 2012 dönemi Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Sonuçları'', ''2012 Yıl Sonu Bütçe Gerçekleşme Tahmini'' ve ''2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı'' konularına ilişkin basın toplantısı düzenledi.

Şimşek, burada yaptığı konuşmada, dünya ekonomisine ilişkin belirsizliklerin devam ettiğini, krizin üzerinden 5 yıl geçmesine rağmen dünya ekonomisinin, potansiyel büyüme trendinin çok altında bir performans gösterdiğini söyledi.

Şimşek, Avro Bölgesi'ndeki krizin küresel büyümeyi aşağıya doğru çektiğini, Türkiye ekonomisine yansımalarının da olumsuz olduğunu ifade etti.

Orta Vadeli Program'ın (OVP) açıklandığını, geçen yıl bütçe hazırlanırken yüzde 4'lük bir büyüme öngördüklerini hatırlatan Şimşek, AB'deki krizin derinleşmesi, Türkiye'nin AB'ye ihracatındaki düşüş, bölgedeki gelişmelerin tüketim ve yatırımlara yansıması ve yumuşak inişi başarmak için alınan tedbirlerin büyüme kompozisyonunu, rakamsal olarak büyüme tahminini etkilediğini vurguladı.

Büyüme tahminini yüzde 4'ten yüzde 3,2'ye revize ettiklerini anımsatan Şimşek, büyüme kompozisyonuna bakıldığında net ihracat kaynaklı olduğunu bildirdi.

Şimşek, yüzde 3,2'lik büyüme oranını küçümsememek gerektiğini belirterek, bölgedeki gelişmekte olan ülkelerin ortalama büyüme oranının yüzde 2'ler civarında olduğuna işaret etti.

''Bölgedeki kargaşayı, AB'deki derin krizi dikkate alırsanız, aslında Türkiye'nin performansı makul düzeyde görülebilir'' diyen Şimşek, sert bir iniş yaşanmadan, alınan tedbirlerle büyümeyi ve cari açığı makul seviyelere çekme çabasının önemli ölçüde başarılı olduğunu kaydetti.

Bakan Şimşek, cari açığın geçen yıl Ekim ayında 79 milyar dolar seviyesine çıktığını, şu an 59 milyar dolar seviyesine indiğini belirterek, Türkiye'nin brüt enerji ithalatının 58,8 milyar dolar olduğunu, enerji ithalatı çıkarıldığında neredeyse ithalatın sıfırlandığını, net enerji ithalatı dikkate alındığında ise cari açığın 7 milyar dolar civarında hesaplandığını ifade etti.

Geçen yıl petrol fiyatlarının 110 dolar civarında olduğunu, yılın başından bu yana 112 doları bulduğunu belirten Şimşek, ''Enerji fiyatlarının yukarı doğru bir seyir içinde olması bizim performansımızı olumsuz etkilese de cari açık anlamında hedeflerimizden daha iyi noktadayız'' dedi.

Şimşek, enflasyonun alınan tedbirlerle geçen yıla göre önemli bir düşüş yaşayacağını belirterek, her ne kadar hedeften uzak olsa da yıl sonu için yüzde 7,4'lük öngörünün geçen yıla göre önemli bir düşüşe işaret ettiğini vurguladı.

Bütçe açığında bir sapma olduğunu, buna rağmen kamu borç stokunun milli gelire oranının geçen yılki yaklaşık yüzde 39 seviyesinden, bu yıl yaklaşık yüzde 36,5'e inmesini öngördüklerini anlatan Şimşek, ''Maastricht kriterindeki genel devlet açığı yüzde 3, Türkiye'de bu sene bu sapmaya rağmen açık yüzde 1,6. Türkiye'nin brüt kamu borç stokunun milli gelire oranı, Maastricht kriterleri olan yüzde 60'ın 24 puan altındadır'' dedi.

-''Ocak-Eylül döneminde bütçe açığını 14,4 milyar lira olarak görüyoruz''-

Bakan Şimşek, dünya ve Türkiye ekonomisiyle ilgili yaptığı genel değerlendirmenin ardından bu yılın 9 ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.

Ocak-Eylül döneminde bütçe açığını 14,4 milyar lira olarak gördüklerini ifade eden Şimşek, faiz dışı fazlanın ise 25,2 milyar lira olduğunu söyledi.

Şimşek, geçen yıl ilk 9 ayda bütçenin 234 milyon lira fazla verdiğini, faiz dışı fazlanın da 35 milyar lira olduğunu hatırlatarak, ''Çok açık bir şekilde bu sene geçen seneye göre bütçe performansında kötüleşme söz konusu, hedeflerden sapma söz konusu'' dedi.

Bu durumun birçok sebebi olduğunu ifade eden Şimşek, bazı harcama kalemlerinde öngörülemeyen veya kontrol edilemeyen artışların baş rolü oynadığını kaydetti.

Şimşek, gelirlerde beklenenin altında bir performans olsa da yıl sonunu, gelir anlamında bütçe hedeflerine paralel bir noktada bitireceklerini belirterek, şöyle konuştu:

''Bütçe giderleri ilk 9 ayda geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 16,8 oranında artarak 258 milyar liraya çıkmış, bütçe gelirleri yüzde 10,2 oranında artarak 243,7 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Bütçe giderlerine baktığımızda Ocak-Eylül döneminde faiz hariç harcamalar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17,4 oranında artarak 218,5 milyar liraya çıkmış, faiz harcamalarıysa yüzde 13,7 oranında artarak 39,5 milyar lira olmuştur.

Bütçe gelirlerine baktığımızda ilk 9 aylık dönemde geçen senenin aynı dönemine oranla gelirlerin sadece yüzde 7,2 oranında arttığını görüyoruz. Bu enflasyonun altında bir vergi gelir artış oranıdır. Bunun da sebepleri açık aslında. İlk 9 ayda ÖTV gelirlerindeki yıllık artış yüzde 7,5, dahilde alınan KDV yüzde 2,7 artmıştır. İthalde alınan KDV ise gelir olarak bir önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 1,9 azaldı. Esas itibariyle Türkiye ekonomisindeki iç talebin zayıf olmasıyla doğrudan doğruya ilişkilidir. Yumuşak iniş süreciyle ilişkilidir. Büyümenin kompozisyonuyla ilişkilidir. Bu aslında, bu düzeyde öngörmediğimiz bir husustur. Geçen sene Türkiye ağırlıklı olarak iç talep ekseninde büyüyordu, bu sene ise net ihracat.''