"Tarladan sofraya sorunlar ekonomik ve sosyal politikalarla çözülebilir"
Eylül'de enflasyon Temmuz 2017'den beri ilk kez tek haneye indi. Gıda fiyatlarında aşağı yönde yüzde 0,60'lık bir çekilme olsa da gıda fiyatlarında tüketiciye yansıyan iyileşme henüz hissedilmedi. Bloomberg HT'ye konuk olan Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis tarladan sofraya sorunların ekonomik ve sosyal politikalarla çözülebileceğine dikkat çekti
Eylül ayında enflasyon Temmuz 2017 yılından beri ilk kez tek haneye yüzde 9.26’ya indi. Gıda tarafında fiyat yıllık artışı yüzde 9,52’ye olarak gerçekleşti. Eylül ayında gıda fiyatlarında aşağı yönde yüzde 0,60’lık bir çekilme oldu. Ancak gıda fiyatlarında tüketiciye yansıyan bir iyileşme henüz hissedilmedi.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nden (FAO) yapılan açıklamaya göre uluslararası pazarda tahıl, bitkisel yağ, süt ürünleri, et ve şekerden oluşan beş temel gıda maddesinin fiyatları Eylül ayında bir önceki aya göre değişim göstermezken yıllık bazda ise artış yüzde 3,3 olarak gerçekleşti. Soru şu; Küresel gıda fiyatları sadece yüzde 3,3 artarken Türkiye’de gıda fiyatları neden yıllık yüzde 9,5’luk artış gösteriyor?
Gıda Perakendecileri Derneği Başkanı Galip Aykaç, bu yıl gıdada arz sıkıntısı olmayacak dolayısıyla sebze ve meyve fiyatında daha iyi bir yıl olacak derken perakendeciler meyve ve sebzede tüm yıl boyunca bu sözün arkasında durabilecek mi? Diğer yanda meyve ve sebze dışı et, süt, bakliyatlar için fiyatlar yıl genelinde nasıl seyir gösterecek?
Bloomberg HT'deki İş Dünyası programına konuk olan Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis gelecek yıl gıda fiyatlarında nelerin belirleyici olacağını, gıda fiyatlarında aylık iyileşmenin devamının gelip gelmeyeceği, sorunların çözümünde nasıl bir yol izlenmesi gerektiğine dair yorumlarda bulundu.
Mehmet Reis söze ‘Aylık olarak çıkan rakam iyileşmeyi gösteriyor ancak ürüne sezonluk, yıllık bakmak gerekiyor. Bir ürün çıktı ve ikinci ürün çıkışına kadar yani yeni hasat dönemine kadar süreçte fiyatlara bakmak gerekir. Gıda enflasyonunun yılsonuna kadar, yada sezon sonuna kadar kontrol altında tutmak gerekir. Mevsimsel olarak bazı ürün fiyatlarında iyileşme var ancak bu mevsimsellikten gelen aylık bazda iyileşme’’ diyerek başladı.
‘’İYİ ARZ YÖNETİMİ İLE FİYAT İSTİKRARI SAĞLANABİLİR’’
Şimdi yapılması gerekenleri Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı ‘’Risk tanımlama sistemi ile üretim, iç satış, ihracat, küresel iklim değişikliğine bağlı mücbir sebepleri, ürün devir stokları izlenmeli. Öncelikle iyi bir arz yönetimi olmalı böylelikle fiyat istikrarı sağlanabilir.
Tarladan sofraya sorunlar ekonomik ve sosyal politikalarla çözülebilir. Türkiye nüfusunun yüzde 18’i tarım çiftçilikle uğraşırken köy ve beldelerde toplam nüfusun yüzde 22’si yaşıyor. Köyden kente göçün çiftçilik itibarlaştırılırsa önüne geçilir, topraktan uzaklaşılmamalı. Sürdürülebilir planlama yapılmalı ve çiftçi bunu hissetmeli. Kura bağımlı olunmamalı özellikle tohum, yem, ilaçlarda ithal ürüne bağlılık azaltılarak sağlanabilir’ şeklinde sıralarken ata tohumlarıyla sürdürülebilir üretimin sağlanabileceğini belirtti.
‘PİRİNÇTE ROMEO’DAN RONALDO’YA 30 ÇEŞİT TOHUM ÇEŞİDİ VAR …SIRADA MESSI VAR’
Pirinçte yaklaşık otuza yakın tohum çeşitliliği olduğunu söyleyen Mehmet Reis, ata tohumlarına yönelinmesi gerekliliğine dikkat çekiyor. Pirinçte Romeo, Ronaldo adlarıyla tohumların olduğunu bu gidişle Messi ithalatının kapıda olduğunu şakayla karışık dile getiriliyor. Pilavda iyi netice almamışsanız sorun sizde değil pirinçtedir diyen üreticiler ata tohumlarının gerekliliğine dikkat çekiyor.
Peki çiftçilerin dile getirdikleri sorunlar neler?
Tarım alanında faaliyet gösteren bilgi ,veri analiz şirketi DOKTAR’ın çiftçilerle yaptığı araştırmanın sonuçlarına göre çiftçinin en büyük sorunları, sıralamasıyla artan mazot maliyeti, artan gübre maliyeti, pazara erişimde zorluklar, yüksek ilaç maliyeti, küresel iklim değişikliğine bağlı ürün kaybı, tohum maliyeti, yetersiz destekler, elektrik maliyeti, yetersiz sulama ve köyden kente göç öncelikli çözülmesi gereken sorunlar olarak öne çıkarıyor.Sorunlar genele yayılmış dolayısıyla çözüm politikalarında uzun vadeli tedbir ve strateji izlenmeli.
Haber: Hande Berktan