BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA
Pandeminin başladığı 2020 yılında III. çeyrekte bir önceki çeyrekteki yüzde 14,3’lük orandan yüzde 20’ye yükselen tasarruf sahipliği oranı, 2020’nin son çeyreği ve 2021 yılı genelinde yüzde 18’ler civarında seyretmeyi sürdürdü. 2021’in üçüncü çeyreğinde de yüzde 17,9 olarak gerçekleşti.
Yakın gelecekte tasarruf yapmayı planlayanların oranı 2020’nin son çeyreği ile 2021’in ikinci çeyreğinde yüzde 39’un üzerinde seyrederken; 2021’in ilk çeyreği ve üçüncü çeyreğinde yüzde 37,7 ile pandemi öncesindeki yılların genel ortalamasının üstünde konumlandı.
18-24 yaş grubu başı çekti
Tasarruf sahipliğine bakıldığında yüzde 24’lük oran ile 18-24 yaş grubu başı çekerken, 35-44 yaş grubunda tasarruf oranlarında bir önceki çeyreğe göre yaşanan yüzde 7’lik düşüş sonrası yüzde 13’e gerileme de dikkat çekti.
Bir diğer dikkat çekici detay ise; önceki çeyrekte azalan çocuklu ve çocuksuz bireyler arası tasarruf farkının bu çeyrekte yüzde 12’lik bir rakama yükselmesi oldu. Çocuksuz bireylerin tasarruf sahipliği oranı 2021 üçüncü çeyrekte yüzde 21’den yüzde 25’e yükselirken, çocuklu bireylerde bu oran yüzde 16’dan yüzde 13’e geriledi.
Tasarruf sahiplerinin tercihlerinde ise yastık altı altın ve nakit 5 yıl içindeki en düşük oranı olan yüzde 16’ya gerilerken, sistem içi altın yüzde 14’ten yüzde 16’ya; Türk Lirası vadeli hesap yüzde 10’dan yüzde 13’e ve Döviz vadeli hesap da yüzde 6’dan 11’e yükseldi. Bireysel emeklilik fonları ise tercih edilmedeki lider konumunu sürdürdü.
Ancak tasarrufu olmayan bireylerin tasarrufları olmaları halinde tercih edecekleri araçların başında yastık altı altın ve nakit yüzde 29 ile başı çekerken, onu yüzde 27 ile sistem içi altın takip ediyor.
Raporda yer alan verilere göre tasarruf sahiplerinin çoğunluğu harcamalarından kısarak tasarruf ettiklerini belirtirlerken, tasarruf edemediğini belirtenlerin çoğunluğu da yeterli geliri olmadığı için tasarruf yapamadığını ifade ediyor.
Salgın dönemi tutum ve kullanım alışkanlıklarına ilişkin kısımlarda ise kişilerin çoğunlukla kullandıkları şeylerin kendilerine ait olması eğilimi sürerken, geleceğe dair planlama isteği de konumunu koruyor. Üyelik gerektiren platformlardan film, müzik vb.kaynaklara erişim bir önceği çeyreğe oranla 2 puan artış gösterse de araç kiralama, kiralık oda-yazlık ve satın alma yerine üyelik gibi sistemler halen azınlık oranda kalmaya devam ediyor. Salgın döneminde her 10 katılımcıdan 4’ü tasarruflarından özellikle ev ihtiyaçları ve özel İhtiyaçlar için harcama yapmak durumunda kaldıklarını belirtiyorlar. Tasarruf noktasında ise katılımcıların yüzde 54’ü pandemi sonrasında tasarruf edeceğini ifade ediyor.