TCMB faizleri düşürdü, vadeyi uzattı
TCMB'nin toplam fonlamasının vadesi uzadı. Söz konusu gelişme bankanın açık piyasa işlemleri (APİ) üzerinden piyasaya verdiği Türk Lira'sının (TL) kompozisyonunda hedefli ilave likidite imkanı ile verilen tutarın artmasıyla gerçekleşti
Koronavirüs (Covid-19) salgınının ekonomi üzerindeki olası olumsuz etkilerini sınırlamak adına diğer merkez bankaları gibi TCMB de önce faiz indirdi, sonra varlık alımına başlayıp bir dizi tedbir planı açıkladı. Bu kapsamda salgının ülkede görüldüğü tarihten sonra bir hafta vadeli repo ihale faizi üç para politikası kurulu toplantısında %10.75’den %8.25’e indirildi. Bankacılık sektörünün likidite ihtiyacı haftalık repo ve gecelik piyasa yapıcı repo mekanizmaları üzerinden karşılandı.
TCMB pandemiye karşı ilk tedbir paketini 17 Mart 2020’de yayımladı ve reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamını teminen bankalara hedefli ilave likidite imkânları tanıdı. 91 gün vadeye kadar repo ihaleleri yoluyla TCMB politika faiz oranı olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 150 baz puan (bp) altında faiz oranı üzerinden miktar ihalesi ilk kez 24 Mart 2020’de yapıldı. Piyasaya hedefli ilave likidite imkanı kapsamında bugüne kadar ortalama %7.53 faizle 91.4 milyar TL verildi. Son faiz indiriminden sonra 29 Mayıs 2020 ve 1 Haziran 2020’de yapılan ihalelerin faiz oranı %6.75 (politika faizi – 150bp) olarak şekillendi ve son rakamlara göre toplam fonlama içindeki payı %45’e yükseldi. Bankacılar bu kanaldan fonlama miktarının artması durumunda politika faizi ile ağırlıklı ortalama fonlama faizi veya enflasyon arasındaki makasın daha da açılacağını; bunun da örtülü faiz indirimi anlamı taşıyacağını belirtiyorlar.
Hedefli ilave likidite için yapılan repo ihaleleri (Milyar TL*)
| İŞLEM TARİHİ | VADE TARİHİ | GÜN SAYISI | İHALE MİKTARI* | ORTALAMA FAİZ |
|---|---|---|---|---|
| 24.Mar | 22.Haz | 90 | 14.999 | 8,25 |
| 27.Mar | 25.Haz | 90 | 5.454 | 8,25 |
| 7.Nis | 6.Tem | 90 | 9.999 | 8,25 |
| 15.Nis | 14.Tem | 90 | 9.999 | 8,25 |
| 29.Nis | 28.Tem | 90 | 10.936 | 7,25 |
| 15.May | 13.Ağu | 90 | 9.999 | 7,25 |
| 29.May | 27.Ağu | 90 | 19.999 | 6,75 |
| 1.Haz | 31.Ağu | 91 | 9.999 | 6,75 |
| TOPLAM | 91.384 | 7,53 |
Bloomberg HT’ye bilgi veren bankacılar son dönemde sektörün hızla artan TL likidite ihtiyacını çoğunlukla artan menkul kıymet alımları ve/veya kredi portföylerindeki artışla açıklıyor. TCMB’nin fonlama vadesini
uzatmasını olumlu olarak karşılayan bankacılar, bununla birlikte gelinen faiz seviyelerinde kredi-mevduat vade uyumsuzluğunun önemli ve yakından izlenmesi gereken bir risk olduğunun da altını çiziyorlar.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun internet sitesinde yayımladığı verilere göre aktif rasyosu kriteri sektörün TL Krediler ve Menkul Değerler rakamları ivme kazandırmış durumda olduğu görülüyor.
TCMB’nin 02 Haziran 2020 itibari ile %7.77 ağırlıklı ortalama faiz ile yaptığı 200,4 milyar TL fonlamanın kompozisyonu aşağıdaki şekilde oluştu:
1- Hedefli ilave likidite imkânı: 91,4 milyar TL, ortalama %7,53 faizle verildi. (Ortalama VKG: 56,2 gün)
2- Haftalık repo: 78,0 milyar TL, %8,25 faizle verildi. (Ortalama VKG: 3,5 gün)
3- Piyasa yapıcı bankalara gecelik repo: 31,0 milyar TL, %7,25 faizle verildi.
VKG: VADEYE KALAN GÜN SAYISI
Cumhur Örnek - Bloomberg HT Araştırma Müdürü