Küresel piyasalarda otomotiv üreticisi Tesla'nın bu yılki yüzde 119'luk yükselişi konuşulurken Türkiye'de Trabzonspor'un performansı Tesla'yı fazlasıyla geride bırakmış durumda. Bugün öğle arası itibarıyla Trabzon hisseleri 2020 genelinde yüzde 213 yükseldi. Trabzon hisselerinde son 1 yılda yaşanan yükseliş ise yüzde 554'ü buldu.
Elektrikli otomotiv üreticisi Tesla, 2019'da satışlarını yüzde 50 artırarak 368 bin araç teslimatı gerçekleştirdi. 2020'de ise 500 bin adedi 'rahat bir şekilde' yakalayacağını açıkladı. Bunun yanında 22 Kasım'da firma Cybertruck isimli pickup'ını tanıttı ve bu yeni araç dünya genelinde büyük ilgi gördü. Bu sebeplerle artan yatırımcı güveniyle Tesla hisseleri uçuşa geçti.
BEŞİKTAŞ ŞAMPİYON OLURKEN YÜZDE 7 YÜKSELMİŞTİ
Türkiye'de ise Borsa İstanbul'da esen Karadeniz Fırtınası'nın ve spor hisselerinde genel olarak yaşanan hızlı yükselişlerin nedenlerini açıklamak o kadar da kolay değil. 22. hafta itibarıyla Süper Lig'de Trabzonspor maç eksiğine rağmen liderliğini sürdürüyor. Süper Lig'de şampiyonluk Şampiyonlar Ligi'ne katılım da düşünüldüğünde önemli bir gelir artışı anlamına geliyor. Spor hisselerinde bu yüzden geleneksel olarak 'şampiyonun' hissesi yükselir. Ancak bu yükselişler daha önce hiçbir zaman bu yıl spor hisselerinde yaşanan yükselişe denk gelmemişti.
BIST Spor Endeksi 2020 yılında yüzde 71 yükseldi (20 Şubat öğlen itibarıyla):
| Hisse | 2020 değişim (%) | 1 yıllık değişim(%) | Piyasa değeri (milyon TL) |
| Trabzonspor | 213 | 554 | 1.591 |
| Galatasaray | 72 | 135 | 1.892 |
| Beşiktaş | 35 | 91 | 794 |
| Fenerbahçe | 21 | 145 | 1.730 |
| BIST Spor | 71 | 185 | - |
Örneğin geçen yıl Galatasaray şampiyon olurken hisseleri sezon boyunca(Ağustos 2018-Mayıs 2019) yüzde 19 yükselmişti. Beşiktaş'ın son şampiyonluğunu yaşadığı 2016/2017 sezonunda ise hisselerindeki yükseliş yüzde 7'de kalmıştı. Yani spor hisselerinde yaşanan bu yükselişi sadece saha performansıyla açıklamak pek mümkün olmuyor.
GELİRİ DE BORCU DA ARTTI
Trabzonspor'un mali sonuçlarına bakıldığında ise neredeyse tüm Türk kulüplerinde görülen borç sorunu göze çarpıyor. Trabzonspor son olarak 9 Ocak'ta 1 Haziran-30 Kasım 6 aylık mali sonuçlarını açıkladı. Buna göre Trabzon'un gelirleri söz konusu dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 49 artarak 278 milyon 945 bin liraya ulaştı.
Trabzonspor zarardan kâra geçti:
| Haziran-Kasım 2018 (TL) | Haziran-Kasım 2019 (TL) | |
| Gelir | 187.082.189 | 278.945.620 |
| Net Kâr/Zarar |
-66.013.568 |
69.855.185 |
| Toplam borç |
1.100.530.808 (Mayıs 2019) |
1.191.911.650 |
Bunun yanında önceki yıl 6 ayda 66 milyon lira zarar eden kulüp, 2019'un söz konusu altı aylık döneminde 69.8 milyon lira kâr etti. Gelir ve kârdaki artış olumlu olsa da borcun da 6 ayda yüzde 8 artışla 1.2 milyar liraya yaklaşması kulübün mali yapısıyla ilgili soru işaretlerini artırdı. Bu borcun 386 milyon 225bin lirasını kısa vadeli borçlardan oluşuyor.
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU: ÖNEMLİ BELİRSİZLİKLER VAR
Soru işaretlerinin arttığını söyleyen ise Trabzonspor Genel Kurulu'na bağımsız denetim raporunu sunan Denge Bağımsız Denetim Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. oldu. Mali sonuçlara ilişkin yayımlanan bağımsız denetim raporunda Trabzonspor'un öz kaynaklarının negatif 450.5 milyon olduğuna dikkat çekilerek 'şirketin sürekliliğinin devamına ilişkin ciddi şüpheler oluşturabilecek önemli belirsizliklerin bulunduğuna' işaret edildi.
'KANIT TARAFIMIZCA ELDE EDİLEMEMİŞTİR'
Söz konusu raporda tam olarak şu ifadeler yer aldı: "Şirket'in 30 Kasım 2019 tarihi itibarıyla sona eren altı aylık ara hesap döneminde 69.855.185 TL (30 Kasım 2018- 32.076.623 TL zarar) kar etmesine rağmen, 30 Kasım 2019 tarihi itibarıyla kısa vadeli yükümlülüklerin dönen varlıkları 197.617.320 TL aştığına, öz kaynaklarının negatif 450.550.109 TL olduğuna ve öz kaynakların negatife dönmesinin ayrıca Türk Ticaret Kanunu (TTK)'nun 376. Maddesi kapsamında borca batıklık olarak değerlendirdiğine ilişkin yaptığı açıklamalara dikkat çekmek isteriz. Bu şartlar, ilgili dipnotta açıklanan diğer hususlar ile birlikte, Şirket'in sürekliliğinin devamına ilişkin ciddi şüpheler oluşturabilecek önemli belirsizliklerin bulunduğuna işaret etmektedir. Şirket yönetiminin bu husus üzerindeki açıklamalarını içeren 2.6 no'lu dipnotta yer verdiği varsayımlara ilişkin yeterli denetim kanıtı tarafımızca elde edilememiştir."
GELİRLERİ BORÇLA ARTIRMAYI HEDEFLİYOR
2.6 No'lu denetçileri ikna edemeyen dipnota baktığımızda ise Trabzon yönetiminin en büyük gelir artışını kredi borçlanmasından sağlamayı hedeflediğini anlıyoruz:
Trabzonspor'un sağladığı yukarıdaki tahminlere göre geçen sezon 88 milyon liralık yeni kredi alan şirket bu sezon da 225 milyon liralık yeni borçlanma yapmayı hedefliyor. Bunun yanında oyuncu satış ve kiralama gelirinin de 40 milyon liralık artışla 115 milyona ulaşmasını hedefliyor.
OLUMSUZ RAPORA RAĞMEN ÜÇE KATLANDI
Söz konusu denetim raporunda yer alan ifadeler bir şirketin değerinde önemli bir kayba yol açabilir ancak Trabzonspor hisselerinde bunun tam tersi yaşandı. Rapor yayımlandığından bu yana Trabzonspor Sportif AŞ'nin hisseleri yüzde 207.5 yükseldi. Yani yatırımcılar bağımsız denetim raporunu görmezden gelmeyi tercih etti.
GALATASARAY'DA DA AYNI KUŞKULAR VAR
Hisseleri 2020 yılında yüzde 72 son 1 yılda ise yüzde 135 yükselen Galatasaray'ın da durumu Trabzonspor'dan pek farklı değil. Galatasaray'ın 20 Ocak'ta yayımladığı mali sonuçlara göre Mayıs 2019'da toplam borcu 1 milyar 707 milyon lira olan şirketin borcu Kasım sonunda 1 milyar 860 milyon liraya ulaştı.
| Haziran-Kasım 2018 | Haziran-Kasım 2019 | |
| Gelir (TL) | 495.672.433 | 503.702.125 |
| Net Kâr/Zarar (TL) |
-489.797 |
75.857.240 |
| Toplam borç (TL) |
1.707.555.362 (Mayıs 2019) |
1.860.262.424 |
Trabzonspor'da da olduğu gibi Galatasaray'ın bağımsız denetim raporunda da şirketin negatif özkaynaklarının, 'şirketin sürekliliğinin devamına ilişkin ciddi şüpheler oluşturabilecek önemli belirsizliklerin bulunduğunu göstermekte' olduğuna dikkat çekildi.
Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş'nin Galatasaray Genel Kurulu'na sunduğu raporda şu ifadeler yer aldı:
"Sınırlı denetimden geçmiş ve 20 Ocak 2020 tarihli ara dönem özet konsolide finansal tablolarında Dipnot 2.7'de açıklandığı üzere Grup'un 30 Kasım 2019 tarihi itibariyle kısa vadeli yükümlülüklerinin dönen varlıklarını 875.689.127 TL aştığına ve 30 Kasım 2019 tarihi itibariyle geçmiş yıllar zararının 1.273.845.714 TL olarak gerçekleştiğine ve toplam özkaynaklarının negatif 197.131.836 TL olduğuna ve söz konusu durumun, Türk Ticaret Kanunu (TTK)'nun 376. Maddesi'ne göre de borca batıklık olarak değerlendirilmesi nedeniyle Şirket Yönetim Kurulu'nun TTK'nın 376. Maddesi'nde belirtilen tedbirleri alması gerektiğine ilişkin yaptığı açıklamalara dikkat çekmek isteriz. Bu şartlar, ilgili dipnotta açıklanan diğer hususlar ile birlikte, Şirket'in sürekliliğinin devamına ilişkin ciddi şüpheler oluşturabilecek önemli belirsizliklerin bulunduğunu göstermektedir. Ancak bu husus, tarafımızca verilen Sonuç'u etkilememektedir."
UZMANLAR KÜÇÜK YATIRIMCIYI UYARIYOR
Uzmanlar tüm spor hisselerinde mali sonuçlarla açıklanması zor olan muazzam yükselişler sebebiyle küçük yatırımcıları uyardı. Spor hisselerinde oynaklığın çok yüksek bir boyuta geldiğine dikkat çeken analistler yatırımcıların her an 'terste kalabileceğini' belirtti.
BUGÜNKÜ DÜŞÜŞ YÜZDE 15'İ AŞTI
Bugün öğleden sonra spor hisselerinde yaşanan hareketler de bu uyarıların haklılığını ortaya çıkardı. BIST Spor Endeksi saat 14.30 itibarıyla yüzde 11 gerilerken Trabzon'daki düşüş yüzde 15'i aştı. Fenerbahçe'deki oynaklık ise ayrıca dikkatleri üzerine çekiyor. Dün yüzde 20 yükselen Fener hisseleri bu sabah da yüzde 10.6 prim yaptı. Ancak öğlene doğru gelmeye başlayan sert satışlar sebebiyle saat 15.10 itibarıyla Fenerbahçe hisselerindeki kayıplar yüzde 14'ü aştı. Beşiktaş ise yüzde 12.7 geriledi.
Galatasaray ve Trabzonspor hisselerinde 2020'de yaşanan artışlar dikkat çekerken Fenerbahçe ve Beşiktaş da yatırımcılarını şu ana kadar mutlu etmiş durumda. Fenerbahçe'nin son faaliyet raporunda Trabzon ve Galatasaray'ınkiyle aynı uyarıları barındırıyor.
FENERBAHÇE FARKLI DEĞİL
20 Ocak tarihinde Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş'nin yayımladığı ve Fenerbahçe Genel Kurulu'na sunduğu bağımsız denetim raporunda şu ifadeler yer aldı:
"30 Kasım 2019 tarihi itibariyle Grup'un net özkaynaklarının negatif 620.307.815 TL (31 Mayıs 2019: 648.691.738 TL) olduğuna değinen 20 Ocak 2020 tarihli sınırlı denetim raporundaki 2.4 No'lu finansal tablo dipnotuna dikkat çekeriz. Bu durum, işletmenin sürekliliğinin devamına ilişkin ciddi şüphe oluşturabilecek önemli bir belirsizliğin varlığını göstermektedir. Diğer taraftan söz konusu durum, Türk Ticaret Kanunu'nun ("TTK") 376. maddesinde yer alan bir şirketin borca batık durumda bulunduğu şüphesini uyandıran işaretler konusundaki düzenleme kapsamına girdiğinden, Yönetim Kurulu'nun anılan maddede belirtilen tedbirleri almasını gerektirmektedir. Grup yönetiminin bu konulara yönelik açıklamaları ve planları 2.4 No'lu konsolide finansal tablo dipnotunda açıklanmıştır. Ancak bu husus, tarafımızca verilen sonucu etkilememektedir."
Yani negatif özkaynak miktarının yarattığı belirsizlik Fenerbahçe'de de yer alıyor.
FENERBAHÇE'NİN BORCU ARTTI GELİRİ DÜŞTÜ:
| Haziran-Kasım 2018 | Haziran-Kasım 2019 | |
| Gelir (TL) | 504.023.816 | 377.885.445 |
| Net Kâr/Zarar (TL) |
-50.726.937 |
31.728.802 |
| Toplam borç (TL) |
2.629.076.761 (31 Mayıs 2019) |
2.790.140.773 |
Son açıkladığı 6 aylık verilere göre Haziran-Kasım 2019'da Fenerbahçe'nin gelirleri önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 25 düşüşle 377 milyon 885 bin liraya geriledi. Ancak buna karşılık 2018'in aynı döneminde 50.7 milyon zarar ederken, Haziran-Kasım 2019'da 31.7 milyon lira kâr açıkladı.
BEŞİKTAŞ'A DA OLUMSUZ GÖRÜŞ
Beşiktaş'ın aynı dönemde yayımlanan bağımsız denetçi raporunda da negatif özkaynaklar sebebiyle diğer 3 büyük için kullanılan ifadeler kullanıldı. Arkan Ergin Uluslararası Bağımsız Dentim A.Ş.'nin raporunda şu ifadeler yer aldı:
"30 Kasım 2019 tarihi itibariyle Grup'un net özkaynaklarının negatif 966.538.560 TL olduğuna değinen 2.6 no'lu finansal tablo dipnotuna dikkat çekeriz. Bu durum, işletmenin sürekliliğinin devamına ilişkin ciddi şüphe oluşturabilecek önemli bir belirsizliğin varlığını göstermektedir. Diğer taraftan söz konusu durum, Türk Ticaret Kanunu ("TTK")'nun 376. maddesinde yer alan bir şirketin borca batık durumda bulunduğu şüphesini uyandıran işaretler konusundaki düzenleme kapsamına girdiğinden, yönetim kurulunun anılan maddede belirtilen tedbirleri almasını gerektirmektedir. Grup yönetiminin bu konulara yönelik açıklamaları ve planları 2.6 no'lu finansal tablo dipnotunda açıklanmıştır. Ancak bu husus, tarafımızca verilen görüşü etkilememektedir."
Beşiktaş'ın geliri yüzde 25 düştü:
| Haziran-Kasım 2018 | Haziran-Kasım 2019 | |
| Gelir (TL) | 375.177.044 | 283.599.594 |
| Net Kâr/Zarar (TL) |
-156.390.704 |
-151.668.743 |
| Toplam borç (TL) |
1.966.491.791 (31 Mayıs 2019) |
2.370.373.363 |
20 Ocak'ta açıklanan 6 aylık sonuçlara göre Beşiktaş'ın gelirleri Haziran-Kasım 2019'da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 25 düşüşle 283.6 milyon liraya geriledi. Şirket söz konusu dönemde 151.6 milyon lira zarar açıklarken toplam borcu da 6 ayda 1 milyar 966 milyon liradan 2 milyar 370 milyon liraya çıktı.
Yani kulüplerimiz borsada yatırımcılarını mutlu eden bir performans ortaya koyarken bu performansı destekleyecek bir mali performans gösteremiyor.