TÜİK'ten çiftçi maliyetlerine ilişkin yeni endeks
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), çiftçiler tarafından satın alınan mal ve hizmetlere ödenen fiyatların zaman içinde karşılaştırılmasını sağlayacak Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) oluşturdu
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), çiftçiler tarafından satın alınan mal ve hizmetlere ödenen fiyatların zaman içinde karşılaştırılmasını sağlayacak Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) oluşturdu.
"Çiftçinin Eline Geçen Fiyatlar" çalışmaları kapsamında uzun yıllardır Tarım-ÜFE için temel oluşturacak fiyatların yayımlanmakta olduğunu hatırlatan TÜİK yetkilileri, bununla birlikte "Çiftçinin Ödediği Fiyatlar" kapsamında girdi unsurlarını takip eden bir endeksin mevcut olmadığını bildirdi.
TÜİK'ten yapılan açıklamada, "Bu çerçevede 2015 yılından bu yana titiz bir şekilde devam eden çalışmalar neticesinde, veri alt yapısının da olgunlaşmasına bağlı olarak Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi bülten formatında yayına hazır hale gelmiştir. Tarımsal girdi fiyatları, üreticilerin (çiftçinin) tarımsal üretimde kullanmak için satın aldığı mal ve hizmetler (mazot, gübre, tohum, ilaç, yem, vb.) ile tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlere (traktörler, tarım aletleri, çiftlik binaları vb.) ödediği fiyatları yansıtır" denildi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından ilk kez yayımlanacak olan 2015=100 temel yıllı Tarım-GFE, belirli bir referans dönemi içinde çiftçiler tarafından satın alınan mal ve hizmetlere ödediği fiyatları zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişimlerini 5 yılda bir güncellenen sabit ağırlıklı Laspeyres formülüyle ölçen bir fiyat endeksi olacak.
TÜİK'in açıklamasına göre Tarım-GFE, iki ana girdi endeksinden oluşacak.
Bu girdilerin bir tanesi, "Tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksi (Girdi 1)", diğeri ise "Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksi (Girdi 2)" olarak belirlendi.
Ücret ve işçilik maliyetleri, kira, faiz ödemesi, arazi alımı gibi üretim faktörleri ise Tarım-GFE kapsamında olmayacak.
Avrupa Birliği İstatistik Ofisi Eurostat’ın metodoloji ve regülasyonlarına göre hazırlanan Tarım-GFE, uluslararası normlara uygun ve karşılaştırılabilir bir endeks niteliği taşıyacak.
Ülkelerin, coğrafi ve iklim faktörlerinin üretim yapısına etkisi, veri alt yapıları veya Eurostat’ın metodolojisi nedeniyle Girdi 1 ve Girdi 2 ana grupları altında fiyatları takip edilen madde listeleri ülkeden ülkeye farklılık gösterebilecek.
Açıklamada, "TÜİK tarafından ilk defa hesaplanan 2015=100 temel yıllı Tarım-GFE’de, gruplar, alt gruplar ve alt gruplarda yer alan madde listesi için "Avrupa Birliği (AB) Tarımsal Fiyat İstatistikleri El Kitabı" içerisinde yer alan sınıflama kullanılmıştır (Tablo 1). Ayrıca, 138/2004 numaralı Tarımsal Ekonomik Hesaplar Regülasyonuna göre alt gruplarda madde seçimi yapılmış ve endeks AB metodolojisine göre hesaplanmıştır. Tablo 1’de yer alan alt gruplarla ilgili ayrıntılı metodolojik açıklamalar Tarım-GFE bülteni ile birlikte ek olarak verilecektir" denildi.
Ocak 2020 dönemine ait 2015=100 temel yıllı ilk Tarım-GFE Haber Bülteni 24 Mart 2020 Saat 10.00’da yayımlanacak.
İrfan Donat
Bloomberg HT Tarım Editörü
