Salgın nedeniyle 2021 yılının ilk çeyreğinde küresel düzeyde turizm gelirlerinde zayıf seyir sürerken, Türkiye'nin turizm kaynaklı gelirlerindeki kan kaybı da devam etti.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre yılın ilk çeyreğinde turizm geliri bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 40,2 azalarak 2,5 milyar dolar oldu. Salgının turizm gelirlerine büyük darbe vurduğu 2020 yılının ikinci çeyreğin ardından turizm gelirleri yılın 3. çeyreğinde 4 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiş, yılın son çeyreğinde ise 3,9 milyar dolar olarak kaydedilmişti.
2021'in ilk çeyreğiyle turizm gelirlerindeki düşüş ivmesinin devam ettiği izlendi.
İlk çeyrekte turizm gelirinin yüzde 68,8'i yabancı ziyaretçilerden, yüzde 31,2'si ise yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edildi. Bu çeyrekte yapılan harcamaların 2 milyar 296 milyon 854 bin dolarını kişisel harcamalar, 155 milyon 359 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu.
Gelirler düştü, kişi başı ortalama harcama arttı
Yılın ilk çeyreğinde turizm gelirlerindeki düşüş devam ederken kişi başına harcamada ise artış izlendi. 2020 yılında kişi başına harcama 762 dolar olarak gerçekleşirken, 2021'in ilk çeyreğinde bu rakam 943 dolar oldu.
Aynı dönemde gecelik ortalama harcama ise 56 dolar olarak kaydedildi.
Mart'ta ziyaretçi sayısı yüzde 23,7 arttı
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın turist verilerinde ise baz etkisiyle artış kaydedildiği görüldü. Verilere göre turist sayısı Mart ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23,7 artış kaydetti. 3 ayın ardından turist sayısı 1 milyon eşiğini aşarak 1,2 milyon oldu.
Mart'ta Türkiye'ye en fazla turist gönderen ülke 219 bin 458 ziyaretçi ile Rusya oldu. Rusya'yı İran ve Almanya takip etti.
Türkiye 2021 yılının ilk 3 ayında ise toplam 2 milyon 689 bin 986 ziyaretçiyi ağırladı.
Küresel salgın sürecinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 53,92 azalış yaşayan Türkiye’ye gelenlerin 1 milyon 953 bin 86’sı yabancı ziyaretçi, 736 bin 900’ü de yurt dışı ikametli vatandaş oldu.
EY Türkiye Gayrimenkul, Turizm ve İnşaat Sektör Lideri Mehmet Küçükkaya, ilk çeyreğe ilişkin turizm verilerini bloomberght.com için değerlendirdi.
Küçükkaya verilerle ilgili şu analizi yaptı:
"Verilerde dikkat çeken noktalarda birisi turizm gelirleri toplamında yaşanan azalmaya rağmen 2020 4. çeyrek döneminde ciddi oranda artış göstererek 2020 yıl bazında 762 dolar olarak gerçekleşen kişi başı ortalama harcama rakamı artış eğilimini devam ettirmiş ve 2021 ilk çeyreğinde 943 doları olarak belirlenmiş olmasıdır. Buna göre sektör temsilcilerinin dile getirdiği şekilde 2021 yılı genelinde kişi başı harcamaların yüksek gerçekleşmesi ve yıllık turizm gelirlerinin 2020 yılına nazaran daha iyi bir seviyede oluşması mümkün görülüyor.
2021 1.çeyrek dönem verilerinde dikkat çeken bir diğer nokta da 'Konaklama Türü' kapsamında 'Kiralık Ev' kategorisinin yaklaşık yüzde 65’lik bir artış ile 2 milyon 766 bin gecelemeden, 4 milyon 240 bin gecelemeye ulaşmış olmasıdır. Bu artış; özellikle yurtdışında çok hızlı gelişen ve pandemi döneminde yapılan halka arz işleminde gördüğü taleple ileriye dönük olumlu sinyaller veren Airbnb gibi dijital uygulamaların ülkemiz açısından da yeni turizm modellerinin habercisi olarak okunabilecektir.
Bu noktada ülkemiz yıllık turizm gelirlerinin önemli ağırlığını oluşturan Temmuz-Eylül dönemine ait 2021 3.çeyrek gerçekleşmeleri büyük önem arz edecektir. 2021 3.çeyrek ve devamı dönemin (2023 ve 2024 yıllarına kadar sürebilecek şekilde) turizm sektörü açısından yaraların sarıldığı ve toparlanmanın başladığı bir dönem olması bekleniyor.
Akdeniz çanağında doğal güzelliklerinin yanısıra mevcut tesislerin kalite standartları ve kalifiye insan kaynağı ile hizmet anlayışı en üst seviyede olan turizm destinasyonlarının başında gelen ülkemiz açısından Kovid-19 aşı uygulamaları ve güvenli turizm sertifikasyonu süreçlerinin iyileştirilmesi turizm rakamları açısından en önemli konular olarak değerlendiriliyor.
Tam kapanma önlemleriyle birlikte vaka sayılarında önemli azalmalar sağlanmasının, turizm çalışanlarının aşılanma süreçlerinin tamamlanarak güvenli turizm sertifikasyonuna sahip işletmelerin tanıtımlarının yapılmasının; Rusya, Almanya, İngiltere de dahil kaynak ülkelerden gelecek turizm taleplerine olumlu yansıyacağı ve 2021 turizm gelirlerinin artmasına yardımcı olacağı öngörülüyor."