Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey mekanizmasıyla ilişkilerin en üst düzeyde düzenli şekilde ele alınmasını sağlayacaklarını belirterek, "Anlaşmanın, iş dünyamıza tanıtılması için sonbaharda İstanbul'da Ticaret ve Yatırım Forumu düzenlenmesinde fayda görüyoruz" dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile BAE Devlet Başkanı Şeyh Muhammed Bin Zayed Al Nahyan, El Vatan Sarayı'nda iki ülke heyetleri arasındaki görüşmeye katıldı.

Burada konuşan Erdoğan, Abu Dabi'yi yeniden ziyaret etmekten bahtiyar olduğunu dile getirerek, şahsına ve heyetine gösterilen misafirperverlik için Al Nahyan'a teşekkür etti.

BAE ile diplomatik ilişkilerin 50'nci yıl dönümünde yakın diyalog ve işbirliğinin gelişiminden memnuniyet duyduklarını vurgulayan Erdoğan, imzalanacak ortak mutabakat metni ile ilişkilerin stratejik ortaklık düzeyine çıkmış olacağını söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:

"Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey mekanizmasıyla ilişkilerimizin en üst düzeyde düzenli şekilde ele alınmasını sağlayacağız. Anlaşmanın, iş dünyamıza tanıtılması için sonbaharda İstanbul'da Ticaret ve Yatırım Forumu düzenlenmesinde fayda görüyoruz. İmzalanacak yeni metinlerle işbirliğimizin ahdi zemini güçlenecek. Yatırımların teşviki, güvenlik, yenilenebilir enerji ve taşımacılık gibi alanlarda hukuki altyapıyı sağlamlaştıralım istiyoruz."

BAE'nin Uluslararası Anadolu Kartalı 2023 Tatbikatı'na 4 adet F16 ve 80 kişilik personelle katılmasının savunma alanındaki ilişkilerin somut örneği olduğunu belirten Erdoğan, Abu Dabi'de düzenlenen IDEX ve NAVDEX Savunma Sanayi Fuarlarına Türkiye'den sağlanan yoğun katılım ve Türk firmalarına gösterilen ilginin de memnuniyet verici olduğunu söyledi.

"İşbirliği ileri gidecek"

Erdoğan, 25-28 Temmuz'da İstanbul'da düzenlenecek Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı IDEF ile bu işbirliğinin ileri gideceğinin altını çizerek, Abu Dabi Uluslararası Kitap Fuarı'na "onur konuğu" olarak davet edilmekten memnuniyet duyduğunu ifade etti.

Abu Dabi'de Türk Kültür Merkezinin açılışını bu sene içinde yaparak, bu işbirliğini taçlandırmak istediklerini dile getiren Erdoğan, alınacak kararların ve muhtelif alanlarda imzalanacak anlaşmaların hayırlı olmasını diledi.

Konuşmaların ardından Türkiye ile BAE arasında yatırım, ekonomi, sanayi, savunma, hukuk, yargı, yenilenebilir enerji ve uzay endüstrisi alanlarında 13 anlaşma imzalandı.

Ortak açıklama yapıldı

Diğer yandan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının sosyal medya hesabından, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Suudi Arabistan ziyareti sonrasında yapılan ortak açıklama paylaşıldı.

İki tarafın, bu ziyaretlerdeki kazanımlarından, iki ülkenin çeşitli alanlardaki işbirliğinin kapsamının genişletilmesinden, Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki yakın ilişkileri güçlendirmeye katkı sağlayan olumlu sonuçlarından övgüyle söz ettiği belirtilen açıklamada, şu bilgiler verildi:

"İki taraf, Türk-Suudi Koordinasyon Konseyi'nin faaliyete geçirilmesine yönelik süreçlerin tamamlanmasının, ortak proje ve inisiyatifler geliştirilmesinin ve bunların Konsey çerçevesinde uygulanmasının önemini vurgulamıştır. Ekonomi, ticaret ve yatırım alanlarında küresel ekonominin önündeki en önemli sınamaları ve bu sınamalarla mücadelede Türkiye ve Krallık'ın rollerini gözden geçirmiş, ticaret ve yatırım alanlarında işbirliği ivmesinin artırılmasının önemini ve özellikle altyapı, inşaat, mühendislik, savunma ve metalürjik sanayi, çevre ve miras turizmi, yenilenebilir enerji gibi bir dizi hedef sektörde ve diğer ortak çıkar alanlarında ekonomik entegrasyon için fırsatları destekleme konusundaki istekliliklerini vurgulamışlardır."

Özel sektörler arasındaki iletişim

Açıklamada, iki ülkenin, özel sektörleri arasındaki iletişimi yoğunlaştırarak, özel sektör için verimli ve elverişli bir yatırım ortamı geliştirmeyi amaçladığı bildirildi. Bu kapsamda, iki tarafın özel sektörü güçlendirmek, tesisler sağlamak, uygun bir iş ortamı yaratmak, gerekli kolaylaştırıcı unsurları sağlamak ve bu şirketlerin yaşadığı her türlü sorunu çözmek suretiyle en önde gelen yatırım fırsatlarını araştırıp tespit ederek, iki ülke arasındaki ticareti geliştirmenin ve çeşitlendirmenin yollarını ele aldıkları belirtildi.

Ekonomik ilişkilerin güçlendirilerek daha yüksek ve daha kapsamlı seviyelere ulaştırılmasında özel sektörün oynadığı rolün öneminin de vurgulandığı bildirilen açıklamada, şunlar ifade edildi:

"İki taraf, Aralık 2022'de Ekselansları Suudi Yatırım Bakanının ziyareti sırasında 280'den fazla Türk ve Suudi önde gelen şirketin katılımıyla düzenlenen ve kamu ve özel sektör için 12 anlaşma ve mutabakat zaptının imzalanmasıyla sonuçlanan Türk-Suudi Yatırım Forumu'nun sonuçlarından övgüyle söz etmiştir. Turizm alanında bu yıl ağustos ayında İstanbul'da yapılması planlanan Türk-Suudi Yatırım Forumu'ndan memnuniyet duyduklarını ifade etmişlerdir."

Enerji alanındaki işbirliği seçenekleri

İki tarafın da küresel enerji piyasalarının istikrarının önemini vurguladığı aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Türkiye, Krallık'ın küresel petrol piyasalarının dengesini, üretici ve tüketici ülkelerin çıkarlarına hizmet edecek ve sürdürülebilir ekonomik büyüme sağlayacak şekilde desteklemedeki rolünü memnuniyetle karşılamıştır. İki taraf, yenilenebilir enerji, iki ülke arasındaki elektrik ara bağlantısı, Krallık'tan Türkiye ve Avrupa'ya elektrik ihracatı, enerji verimliliği, yenilik ve hidrokarbon kaynakları için temiz teknolojiler, hidrojen gibi düşük karbonlu yakıtlar dahil olmak üzere enerji alanlarında işbirliğini geliştirme ve nükleer enerjinin barışçıl kullanım alanlarına, bu alanların düzenleyicilik boyutlarına ilişkin işbirliği seçeneklerini araştırma arzularını dile getirmişlerdir."

Ayrıca, iki tarafın, enerji sektörleri ve sürdürülebilirliğiyle ilgili proje ve tedarik zincirlerinin geliştirilmesinde işbirliğinin artırılması konusunu ele aldığı belirtildi.

Petrokimya sektör zincirindeki ortak girişim fırsatları tartışıldı

İki tarafın, petrol, petrol türevleri ve petrokimya arzı da dahil bir dizi enerji alanında işbirliğini güçlendirmenin önemini vurguladığına işaret edilen açıklamada, şöyle denildi:

"Ayrıca, temiz hidrojenle ilgili en iyi uygulamaların hayata geçirilmesi bağlamında bilgi ve tecrübe değişimine ilave olarak, uzmanlaşmış üretim ve hidrokarbonların yenilikçi kullanımları da dahil olmak üzere tüm petrokimya sektör zincirindeki ortak girişim fırsatlarını tartışmışlardır. İki taraf, iki ülkedeki yerel kaynakların kullanımını artırmak için şirketler arasında işbirliği sağlamanın ve böylece enerji arzında esnekliğe ve verimliliğe ulaşılmasına katkıda bulunulmasının önemini teyit etmişlerdir."

İklim değişikliği

İklim değişikliği konularıyla ilgili iki tarafın, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Paris Anlaşması ilkelerine bağlı kalmanın öneminin altını çizdiği vurgulanan açıklamada, Türk tarafının, Suudi Arabistan'ın iklim değişikliği alanındaki çabalarına desteğini ifade ettiği bildirildi.

Açıklamada, "İki taraf, döngüsel karbon ekonomisini, emisyonları yönetmek ve iklim değişikliği hedeflerine ulaşmak için bir araç olarak kullanmaya yönelik politikaları kendi önceliklerini ve farklı ulusal koşullarını da dikkate alarak teşvik etmek suretiyle döngüsel karbon ekonomisi uygulamaları geliştirilmesine dönük işbirliğinin önemi hususunda mutabık kalmışlardır." ifadesine yer verildi.

İhracat ve ithalat alanlarında imzalanan mutabakat zaptları

Açıklamada, tarafların, ihracat ve ithalat alanlarında imzalanan mutabakat zaptlarının etkinleştirilmesi ve sanayi sektörüne yatırım çekilmesi için çalışılmasının yanı sıra sanayi ve madencilik sektörlerinde işbirliğinin güçlendirilmesinin öneminin altının çizdiği kaydedildi.

Her iki tarafın da imalat ve petrokimya sanayi, otomotiv ve yedek parça sanayi, havacılık sanayi, limanlar ve denizcilik sanayi, madencilik ve gıda sanayi dahil maden ve endüstriyel sektörlerde gelecekteki işbirliği alanlarının güçlendirilmesi ihtiyacını vurguladığı belirtildi.

Açıklamada, tarafların, iki ülkenin özel sektörlerinin, tarım ve gıda endüstrileri alanlarında yatırım ortaklıklarına girme kapsamlarında görülen genişlemeyi memnuniyetle karşıladığı, çevre, su, tarım ve gıda güvenliği alanlarında devam eden işbirliğinin önemi hususunda mutabık kaldığı bildirildi.

Tarafların iletişim, teknoloji, dijital ekonomi, yenilik ve uzayla ilişkili alanlarda işbirliğini ve ortaklığı geliştirme arzusunu dile getirdikleri de aktarıldı.

Savunma ve güvenlik alanı

Her iki tarafın da ulaşım ve çeşitli lojistik hizmetler alanlarında işbirliğinin etkinleştirilmesi ve güçlendirilmesinin önemini vurguladığı ve iki ülke arasındaki uçuş sayısını artırmayı görüştüğü belirtilen açıklamada, savunma ve güvenlik alanına ilişkin ise şu ifadelere yer verildi:

"Taraflar, savunma ve askeri sanayi alanlarında işbirliği ve eş güdümü geliştirmek ve bu alanlarda imzalanan anlaşmaların, iki ülkenin ortak çıkarlarına hizmet edecek, bölgede ve dünyada güvenlik ve barışın sağlanmasına katkıda bulunacak şekilde harekete geçirilmesi konusundaki kararlılıklarını ifade etmişlerdir.

İki taraf ayrıca, iki kardeş ülkede güvenlik ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacak şekilde her türlü suçla mücadele, terörizm ve terörizme yol açan şiddete varan aşırıcılık ve bunların finansmanı ile mücadele alanında işbirliğini güçlendirme, bilgi, uzmanlık ve eğitim değişimi dahil, ortak çıkarları ilgilendiren konularda mevcut güvenlik işbirliğini ve koordinasyonunu güçlendirmenin önemi üzerinde mutabakata varmışlardır.

Ek olarak, iki taraf, her türlü sınır ötesi yolsuzluk suçuyla mücadele maksatlı ikili işbirliğini güçlendirme ve iki ülkenin yolsuzlukla mücadele kurumları arasında özellikle de yolsuzluk vakalarının soruşturulması, faillerin kovuşturulması ve Yolsuzlukla Mücadelede Kanun Uygulayıcı Otoriteler için Küresel Operasyonel Ağı'ndan yararlanarak, yolsuzluk suçlarından elde edilen gelirlerin geri alınması alanlarında etkin iletişimin güçlendirilmesi hususundaki kararlılıklarını teyit etmişlerdir. Ayrıca, terörizme yol açan şiddete varan aşırıcılık, nefret söylemi ve terörizmle mücadele ile ılımlılık ve hoşgörü kültürünü yaymak için aralarındaki işbirliğini güçlendirmenin önemi üzerinde anlaşmışlardır."

Turizm ve sporda potansiyel araştırılacak

Açıklamada, tarafların turizm, sürdürülebilir turizm ve iki ülke arasındaki turizmin gelişimi alanlarında işbirliğinin artırılması, her iki ülkedeki turizm potansiyelinin araştırılması ve turizm sektörünün yararına deneyim değişiminde bulunulması hususlarındaki arzularını ifade ettikleri belirtildi.

Tarafların ayrıca, kültürel alanlarda, spor programları ve faaliyetlerinde aralarındaki işbirliği ve ortaklığı güçlendirmenin önemini vurguladığı kaydedildi.

Bilim ve eğitim alanındaki işbirlikleri

Açıklamada, iki ülke arasında bilim ve eğitim işbirliğinin geliştirilmesi, üniversitelerin birbirleriyle doğrudan ilişkilerini güçlendirmeye teşvik edilmeleri, hayati alanlarda araştırma ve bilimsel işbirliği seviyesinin yükseltilmesi, operasyonel eğitim modellerinde deneyim alışverişinde bulunulması konularının ele alındığı bildirildi. Eğitimde modern teknolojilerin kullanılması, ortak araştırmalar yürütülmesi ile özel eğitim, e-öğrenme ve uzaktan eğitim alanında eğitim materyalleri ve hizmetlerin geliştirilmesi yönündeki arzuların da dile getirildiği kaydedildi.

İki tarafın, radyo ve televizyon alanında medya işbirliği fırsatlarını, haber değişimi ve iki taraf arasında karşılıklı ziyaretler konularını da ele aldığı ifade edildi.

Sağlıkta eşgüdüm güçlendirilecek

Sağlık alanıyla ilgili iki tarafın, mevcut ve gelecekte ortaya çıkabilecek salgınlara, bunlarla ilişkili risk ve sınamalara karşı durulabilmesi, maksatlı küresel girişimlere destek amacıyla, işbirliği ve eşgüdümün güçlendirilmesini amaçladığı kaydedildi.

Tarafların bu kapsamda, uluslararası kuruluşlar ve G20 ülkeleri vasıtasıyla küresel sağlık sınamalarının göğüslenmesi, aşı, ilaç ve teşhis amaçlı teçhizat geliştirilmesinde işbirliği ve iki ülke arasında antimikrobiyal dirençle mücadeleye yönelik küresel çabalara ilişkin eşgüdüm sağlanması arzularını dile getirdiği belirtildi.

Açıklamada, "Türk tarafı, Krallığın, antimikrobiyal direnç konusunda etkili ve sürdürülebilir çözümler bulunması, farkındalık yaratılması ve hazırlıklı olunmasının sağlanması amacıyla Tek Sağlık yaklaşımının desteklemesini hedefleyen Dördüncü Antimikrobiyal Direnç Bakanlar Konferansı'na Kasım 2024'te ev sahipliği yapacak olmasını memnuniyetle karşılamıştır." ifadesi kullanıldı.

Mutabakat zaptlarından duyulan memnuniyet dile getirildi

Açıklamada, iki tarafın, iki ülke arasında Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası ve Yirmiler Grubu gibi uluslararası forumlarda ve kuruluşlarda devam eden işbirliğinin ve dünyanın içinden geçtiği ekonomik sınamalarla mücadele amaçlı uluslararası çabaların desteklemesine yönelik eş güdümün önemini vurguladığı belirtildi.

İki tarafın, bu ziyaret sırasında Kabiliyetler, Savunma Sanayii, Araştırma ve Geliştirme Alanlarında İşbirliğine İlişkin Uygulama Planı, Suudi Savunma Bakanlığı ile Türk firması Baykar arasında 2 Satış Sözleşmesi, Doğrudan Yatırımın Teşvik Edilmesi Alanında İşbirliği, medya ve enerjiye ilişkin mutabakat zaptlarının imzalanmasını memnuniyetle karşıladığı bildirildi.

Açıklamada tarafların ayrıca, Türk-Suudi Yatırım Forumu'nda iki ülke özel sektör kuruluşları arasında enerji, gayrimenkul, inşaat, eğitim ile dijital teknolojiler, sağlık ve medya alanlarında 9 mutabakat zaptı imzalandığı kaydedildi.

İki tarafın, uluslararası barış ve güvenliğin korunmasına yönelik çabaları koordine etmeye ve yoğunlaştırmaya devam etme kararlılığını yinelediği vurgulanan açıklamada, "İki taraf, bölgesel ve uluslararası arenada her iki ülkeyi de ilgilendiren konularda görüş alışverişinde bulunarak, buna yönelik işbirliği ve ortak koordinasyonu güçlendirme, bölgede ve dünyada barış ve istikrarı tesis edecek tüm girişimlere desteklerini sürdürme kararlılığını yeniden teyit etmişlerdir" denildi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar'ın katılımıyla gerçekleşen BAE-Türkiye İş Forumunda, iki ülkeden başta gayrimenkul, müteahhitlik, sanayi, tarım, gıda, bilişim ve bankacılık olmak üzere birçok sektörden çok sayıda iş insanı bir araya geldi.

Forumun kapanış bölümünde konuşan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 3 gün boyunca Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın liderliğinde çok geniş bir kamu ve özel sektör heyeti ile 3 kardeş ülkede temaslarda bulunduklarını kaydederek, BAE'de muhteşem bir final yaptıklarını söyledi.

Ülkeye ayak bastıkları ilk andan itibaren çok sıcak karşılandıklarını anlatan Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri arasındaki hiçbir zaman eksilmeyip daima yukarı doğru seyreden ticaret ve yatırım ilişkilerimiz ve ekonomik ortaklığımız Cumhurbaşkanımızın bu ziyaretinden sonra siyasi ve stratejik alanlarda zirve yaptı. İki ülke ekonomik, ticari, siyasi ve kültürel alanlarda çok önemli anlaşmalara imza attı. En önemlisi de bugünkü görüşmelerden sonra Türkiye ile BAE arasında yüksek düzeyli stratejik işbirliği komitesinin kurulması olmuştur. Bu vesileyle yapılan anlaşmalar arasında Ticaret Bakanlığı olarak bizim ve BAE Ticaret Bakanlığı arasında ortak ekonomi ve ticaret komitesinin kurulması anlaşması imzalanmıştır."

"İlişkiler bundan sonra daha güçlü ilerleyecek"

Bakan Bolat, önemli bir kararla hayata geçen Türkiye-BAE Karma Ekonomik ve Ticaret Komisyonu'nun (JETCO) ilk toplantısını geniş bir katılımla sonbaharda İstanbul'da gerçekleştireceklerini belirterek, iki ülkenin liderlerinin kararlılığı ve siyasi iradesi sayesinde ilişkilerin bundan sonra güçlü bir şekilde ilerleyeceğini söyledi.

Birkaç ay önce imzalanan Türkiye-BAE Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması'nın ilişkilere büyük bir ivme kazandıracağını dile getiren Bolat, şu açıklamalarda bulundu:

"Bu ikili anlaşma karşılıklı ticaretimizin yüzde 80'inin kapsamakta olup iki ülkenin mal ticaretinin yanında aynı zamanda hizmetler ticareti, yatırımlar ve ticaretin kolaylaştırılması, fikri mülkiyet hakları, gümrükler ve helal sertifikasyonu alanlarında önemli hükümler içermektedir. Artık 1 Eylül itibarıyla yürürlüğe girecek bu anlaşmayla iki ülkenin iş insanları, üçüncü ülkelere göre çok daha avantajlı şartlarda birbirleriyle ticaretlerini yapabileceklerdir. Bu anlaşma sayesinde Türk firmaları Körfez pazarını, Birleşik Arap Emirlikleri firmaları da Türkiye'nin Gümrük Birliği vesilesiyle AB pazarlarına açılan bir kapıyı aralamış olmaktadırlar."

"Dış ticarette hedef beş yılda 40 milyar dolara ulaşmak"

Ticaret Bakanı Bolat, bu yılın ilk yarısında 10 milyar dolar sınırına yaklaşan dış ticaret hacminin birkaç yılda 25 milyar dolara, en geç 5 yılda 40 milyar dolara ulaşmasını hedeflediklerinin altını çizdi.

Körfez ülkelerinin 2022 yılı itibarıyla Türkiye'deki yatırımlarının 16 milyar dolara ulaştığını, BAE'nin bu rakamdan 3,5 milyar dolarlık pay aldığını dile getiren Bolat, bu çerçevede iki ülke şirketleri arasında yeni dönemde yatırım ortaklıklarının hızlanmasını beklediklerini söyledi.

Bolat, "Enerji, petrokimya, teknoloji, ulaştırma ve lojistik gibi sektörlerde BAE firmalarının yatırım konusunda çok önemli fırsatlara sahip olacağına inanıyoruz" diye konuştu.

Türkiye'de daha fazla BAE'li firmayı görmek istediklerini dile getiren Bolat, Abu Dabi Ekonomik Vizyonu 2030 kapsamında enerji, petrokimya, metaller, havacılık, savunma sanayisi gibi birçok sektörde BAE'ye yatırım yapmak isteyen Türk firmaları için de çok önemli fırsatlar olduğunu vurguladı.

Bolat, "Bu noktada iki ülkenin saygıdeğer devlet başkanlarını kurduğu çok yakın diyalog ve temasların bir yansıması olarak karşılıklı yatırımların da hızlanacağını değerlendiriyoruz" ifadesini kullandı.

"Müteahhitlerimiz BAE'nin 2030 Vizyon projelerini üstlenmeye hazır"

Bakan Bolat, Türk müteahhitlerin uluslararası alanda çok önemli projelere imza attıklarını belirterek, şu açıklamalarda bulundu:

"Bundan sonra müteahhitlik firmalarımız Birleşik Arap Emirlikleri'nin 2030 Vizyon projeleri çerçevesinde büyük çaplı projeleri ve taahhütlerini yerine getirmeye hazırdır. Aynı zamanda iki ülke üçüncü ülkelerde de iş birliği yapmak suretiyle bölge ülkelerine örnek olacak potansiyele sahiptirler. Başta Ukrayna'nın yeniden inşası ve Afrika'da gerçekleştirilecek ortak yatırımlar olmak üzere Birleşik Arap Emirlikleri ülkesi ve firmaları ile işbirliği yapmaya hazır olduğumuzu ifade etmek istiyorum. Tüm bu fırsatları değerlendirecek olan sahadaki öncü kuvvetler olarak gördüğümüz siz iş insanları ve firmalardır. Biz hükümet yetkilileri olarak her alanda gerçekten çok yakın ve üst düzeyde iş birliği ortamı hazırlayarak ortaya çıkabilecek ya da mevcut olan bütün engelleri ortadan kaldırmış olarak Türkiye ve BAE'nin iş insanlarına, firmalarına şu anda yatırım için, ticaret için, üçüncü ülkelerde işbirliği için çok önemli fırsatlar sunmuş bulunmaktayız."

Bolat, her zaman iş dünyasının yanında olan karar alıcılar olarak ortaya çıkabilecek problemleri kaldırmaya hazır olduklarını sözlerine ekledi.