Varlık yönetim piyasası hareketleniyor
Bankalar geçen yıl varlık yönetim şirketlerine 7.3 milyar liralık tahsili gecikmiş alacak (TGA) satışı yaparken, bu yıl bu rakamın 10 milyar lirayı aşması bekleniyor. Söz konusu kredilerin yaşının 1-4.5 yıl arasında değiştiğini belirten sektör temsilcileri, yaşanan ekonomik sorunların etkisiyle önümüzdeki dönemde bankaların daha yüksek TGA satışı yapacağını söylüyor.
SEFER YÜKSEL
Bankaların tahsili gecikmiş alacaklarını (TGA) varlık yönetim şirketlerine satması hızla devam ederken, son olarak Yapı Kredi Bankası'nın 530 milyon liralık satışı gözleri yine bu sektöre çevirdi. Bloomberg HT'ye bilgi veren sektör temsilcileri, 2018 yılında bankaların toplam 7.3 milyar TL tahsili gecikmiş krediyi, 350-400 milyon civarında bir tutar ile varlık yönetim şirketlerine sattığını belirterek, bu yıl bu rakamın 10 milyar TL'yi aşmasını beklediklerini söylüyor. Türk bankacılık sektörünün toplam kredi stoku 2.4 trilyon lira seviyesinde bulunuyor. Son verilere göre sektördeki takibe düşen kredi oranı ise yüzde 4.2. Yani bankacılık sektöründe 101.6 milyar TL tutarında kredi takip altında bulunuyor. Dolayısıyla 2019'da toplam takipteki kredilerinin yüzde 10'unun varlık yönetim şirketlerine satılması bekleniyor. Öte yandan sektör temsilcileri, bankaların varlık yönetim şirketlerine sattıkları, söz konusu kredilerin yaşlarının (takibe düştüğü gün sonrası süre) genelde 1-4.5 yıl arasında olduğunu belirtiyor ve son dönemde ekonomide yaşanan daralmanın etkilerinin henüz bu alanda tam olarak etkisini göstermediğini, önümüzdeki yıllarda bu rakamın daha da artmasının beklendiğini ifade ediyorlar. Yılda 100'e yakın tahsili gecikmiş kredi satışı yapıldığını belirten sektör temsilcileri, bu kredilerinin yaşının da, takibe düştükten sonra, 6 ay ile 4.5 yıl arasında değiştiğini ifade ediyor.
Bankaların 2008-2018 yılları arasında sattığı toplam tahsili gecikmiş kredi tutarı 45 milyar lira seviyelerinde bulunuyor. Danışmanlık şirketi PwC'nin bir raporuna göre, 2020 yılında bankalar 14.9 milyar liralık tahsili gecikmiş kredi satışı yapacaklar.
'YAPI KREDİ'NİN SATTIĞI PORTFÖY YAŞLIYDI'
Peki varlık yönetim şirketleri tahsili gecikmiş alacakları bankalardan nasıl bir fiyatlandırma ile satın alıyor? Geçtiğimiz yıllarda varlık yönetim şirketleri bankaların tahsili geçmiş alacaklarını toplam tutarın yüzde 15'leri civarında bir rakama satın alıyordu. Ancak ekonomide son dönemde yaşanan gelişmeler, bu sektörde de fiyatları oldukça aşağıya çekmiş durumda. Hatta öyle ki, bu oranlar önce yüzde 10'lara sonra da yüzde 7'lere gerilemişti. Yapı Kredi Bankası'nın geçen hafta perşembe akşamı Kamuyu Aydınlatma Platformu'na gönderdiği açıklamada, donuk alacak tutar toplamı 529.4 milyon TL olan tahsili gecikmiş alacağını, toplam 16.3 milyon TL'ye yani sadece yüzde 3'üne Gelecek Varlık Yönetimi A.Ş. ve Hayat Varlık Yönetim A.Ş.'ye sattığını bildirmesi ise bu sektördeki fiyatlamaları yeniden gündeme getirmiş oldu. Oranın yüzde 3'lerde olması bazı çevrelerde "Ekonomik koşulları kötüye gittikçe tahsilat şansı azalıyor ve oranlar düşüyor" yorumlarına neden oldu. Bloomberg HT'ye konuşan Varlık Yönetim şirketlerinin üst düzey yöneticileri, oranın düşük olmasının nedenin, söz konusu portföyün yaşının çok yüksek olması ve sadece eski tarihli KOBİ kredilerinden oluşması olduğunu söylüyor.
'EKONOMİK KOŞULLAR FİYATLARI AŞAĞIYA ÇEKİYOR'
Bu özelliklerinden dolayı yüzde 3'lük oranın düşük değil, hatta bu segmente son yapılan yüzde 1-2'lereki bir kaç satış ile kıyaslandığında yüksek bile olduğunu belirtiliyor. Sektör temsilcileri, bankaların tahsili gecikmiş kredilerde genelde segmentleri ayırmadığı için paçal oranın daha yüksek gözüktüğünün altını çizerek, fiyatlamanın kredinin yaşına ve segmentine göre değiştiğini belirtiyor. Öte yandan sektör temsilcileri, ekonomide yaşanan olumsuz gelişmelerin, sorunlu kredi piyasasını da etkilediğini ve sektörde tahsilatların daha da zorlaştığı için bu durumun da fiyatlamalara yansıdığını ifade ediyor. Bankaların artan kredi stoklarında takibe dönüşüm oranlarının son dönemde hızlı arttığına dikkat çeken sektör temsilcileri, bankaların bilanço temizlemeye devam edeceğini ve önümüzdeki dönemde satışa çıkan tahsili gecikmiş kredi tutarının daha da artacağının altını çiziyor.