TAHSİN AKÇA
Yeni yılda vergi, resim ve harçlardaki artışı belirleyen yeniden değerleme oranının 12 aylık üretici fiyat endeksi (ÜFE) ortalamasına göre 2022'de yüzde 36,2 çıkması ve bu oranın yüzde 20 seviyesindeki manşet enflasyonun çok üzerinde olması Cumhurbaşkanı'nın indirim yetkisini kullanmasına yönelik beklentiyi artırdı.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298 inci maddesinin (B) fıkrasına göre, yeniden değerleme oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dâhil) bir önceki yılın aynı dönemine göre TÜİK ÜFE’sinde meydana gelen ortalama fiyat artışına göre tespit ediliyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca Resmî Gazete ile ilan edilmesi gereken bu oran hafta sonunda 31672 sayılı Resmî Gazetede 533 sayılı tebliğ ile yayınlandı.
Resmi Gazete'de yayınlamanın ardından yüzde 36,2'lik bu oranda indirim yapılıp yapılmayacağı tartışması yeniden başladı.
Tüketici Fiyat Endeksi ile Üretici Fiyat Endeksi arasındaki farkın özellikle bu yıl çok açılması yüksek oranlı yeniden değerleme oranının ortaya çıkmasını beraberinde getirdi. ÜFE'nin 19 yılın en yüksek seviyesine çıkmasıyla Ekim'de ÜFE-TÜFE makası yüzde 46,3'e çıktı.
Enflasyonun yüzde 60-70'lerde seyrettiği dönemlerde yeniden değerleme oranı bu seviyenin altında kaldığı için yeni yılda vergi, resim ve harçlardaki artış dikkat çekmiyordu.
Ancak enflasyonun yüzde 10 seviyesine yaklaştığı son yıllarda yeniden değerleme oranındaki artış mükelleflerin dikkatini daha fazla çekince, Cumhurbaşkanı, 2019 ve 2020 yıllarında yüzde 50'ye kadar indirim yapma yetkisini kullandı.
Yaygın kullanımı olan MTV'de artış sınırlanmıştı
Ancak bu yetki sadece en yaygın mükellef alanı bulunan Motorlu Taşıtlar Vergisi için kullanıldı.
2019'da uygulanacak yeniden değerleme oranı yüzde 23,73 çıkmasına karşın oranın yüksekliği nedeniyle Cumhurbaşkanı yetkisini kullanarak Motorlu Taşıtlar Vergisi'nde artışın yüzde 15,9 uygulanmasına karar vermişti.
Aynı şekilde 2020 yılında yeniden değerleme oranı yüzde 22.58'ken, Cumhurbaşkanı yeniden değerleme oranında indirim yetkisini kullanarak Motorlu Taşıtlar Vergisi için yüzde 12'ye çekmişti.
Yüzde 36,2 uygulanırsa MTV ne kadar olacak
Eğer yüzde 36,20'lik yeniden değerleme oranı onaylanırsa, 1-3 yaş aralığında olan otomobillerin 2022 yılındaki motorlu taşıtlar vergisi motor silindir hacmi 1300 cc ve aşağısında olanlar için bin 51 liradan bin 431 liraya çıkacak.
Aynı yaşta motor silindir hacmi 1301 – 1600 cc arasında olan otomobiller için MTV, bin 830 liradan 2 bin 492 liraya, 1601 – 1800 cc arasında olanlar için 3 bin 234 liradan 4 bin 400 liraya, 1801 – 2000 cc arasında olanlar için 5 bin 95 liradan 6 bin 939 liraya ve 2001 – 2500 cc arasında olanlar için ise 7 bin 640 liradan 10 bin 405 liraya yükselecek.
Cumhurbaşkanı MTV için kullandığı bu yetkiyi trafik cezaları, ehliyet ve pasaport harçları, yurt dışından getirilen telefonlara uygulanan harçlar ve vergi usul cezaları gibi kalemler için şimdiye kadar kullanmadı. Bu kalemlerin bir kısmının ceza niteliğinde olması, bir kısmının da daha dar bir kesimi ilgilendiriyor olması nedeniyle indirim yapıldığı tahmin ediliyor.
Bu yıla ilişkin yeniden değerleme oranı uygulamasında değişiklik olup olmayacağı 1 Ocak tarihine kadar netleşmiş olacak.
Yüzde 36,2 değerleme oranına göre pasaport ücretleri
Yeniden değerleme oranı aynen uygulanırsa pasaport harçları 1 Ocak'tan itibaren şu şekilde belirlenecek.
Süresi 6 ay olanlar için 339 lira
1 yıl olanlar için 452 lira,
2 yıl olanlar için 738 lira,
3 yıl olanlar için 1048 lira
3 yıldan fazla süreli olanlar için 1477 lira.
Ehliyet harçları 1.116 TL olacak
2021'de 820 lira olan B sınıfı ehliyet harcı 2022 yılında bin 116 liraya çıkacak. A sınıfı ehliyet harçları ise 272 liradan 320 liraya yükselecek.
2022 yeni trafik cezaları tablosu nasıl olacak?
Yüzde 36,2 uygulanırsa trafik cezaları 2022 yılında şöyle olacak:
Ruhsat bulundurmayanlar, plakayı farklı yere takanlar: 166 TL
Emniyet kemeri takmayanlar, park ve duraklama yasaklarına uymayanlar, kavşaklarda geçiş hakkına uymayanlar, kask takmayanlar, kurala uymayan yayalar, rahatsız edecek düzeyde yüksek sesle müzik dinleyenler: 196 TL
Engelli parkını zaptetme: 392 TL
Seyir halinde cep telefonu kullananlar, kırmızı ışıkta geçmek, hız limitini yüzde 30 aşanlar, muayene yaptırmayanlar: 427 TL
Korsan taksi tercih eden yolcular: 607 TL
Geçersiz ehliyetle araç kullananlar: 739 TL
Plakanın şekliyle oynayanlar: 760 TL
Tehlikeli maddeyi izinsiz taşıyanlar:826 TL
Yayaya öncelik vermeyenler: 860 TL
Kış lastiği kuralına uymayanlar: 1137 TL
Alkollü araç kullananlar, aracına çakar takanlar, hız limitini yüzde 50 aşanlar: 1823 TL
Korsan yolcu taşıyanlar: 1823 – 9125 TL
İkinci kez alkollü yakalananlar: 3091 TL
Tescilli aracı plakasız kullananlar: 3091 TL
Ehliyetsiz araç kullananlar: 3674 TL
Aracıyla keyfi spin atan, drift yapanlar: 9125 TL
Uyuşturucu alarak araç kullananlar: 9410 TL
Araç yükleme kurallarına uymayanlar: 408 – 502 TL
Mahkeme başvuru harçları 37 TL'den başlayacak
Gelecek yıl mahkemeye başvurma harçları 37 liradan, icraya başvurma harçları 80 liradan başlayacak. İflasın açılması veya konkordato isteğiyle masaya katılma harcı 133 lira olacak.