Advertisement

FED ve Avrupa'daki muhatapları, enflasyon ve gıda artışlarındaki gelişmeleri göz ardı edip hala deflasyona odaklı politikalarını sürdürüyor. FED, bir yanda istatistik ekonomik verilerin fantazisi, öte yanda piyasalardaki fiyat gerçeği dikatomisi  (ikilemi) içinde sıkışmış ve adeta kafasını kuma gömmüş devekuşu emsali  enflasyon ve gıda artışlarını görmezden geliyor. Ancak, İngiltere, Kuzey Afrika ve Orta Doğu'daki gelişmeler aksini gösteriyor. İngiltere'de yaşam pahalılığı vatandaşı sokağa dökerken yetkililer çaresiz. Mısır ve diğer ülkelerde halk ayaklanması durulmuyor.

Peki bu kadar para bolluğuna rağmen vatandaş neden sokağa dökülüyor? Yetkililer zenginliği tabana yayamıyor. Gıda fiyatları rekor seviyede, gözardı edilen küresel enflasyon ve yaşam zorluğu. Nitekim, gıda fiyatlarını gösteren CRB endeksi tüm zamanların tepesinde. Maalesef, Obama ve politik muhataplarının aşırı kolay para politikası sermaye piyasaları ve emtia spekülasyonuna akıyor.

CRB endeksi (aylık)

2003 sonrasında aşırı likidite ham madde fiyatlarını (CRB endeksi) rekor seviyeye taşımış ve ardından 2008 krizi ile azalan talep ciddi bir gerileme ardından FED ve diğer merkez bankalarının olağanüstü para pompalaması ile tekrar rekor seviyede.
Son 5-6 yılda ham madde fiyatında %145 artış talepten mi kaynaklandı, ya da ham madde üretimi %50 azaldı mı? Elbette hiçbirisi. 30 yıldır bu piyasaları takip ederim ama böyle bir durum ile hiç karşılaşmadım. Doğrudan bol para ve spekülasyon. Hem kolay para politikasında merkez bankalarının ısrarı, hem de finansal mühendislik ürünlerinin riskine karşı akıl almaz vurdum duymazlık, 'bırakınız yapsınlar' (lassee- faire) anlayışı. Bilindiği gibi ham madde spekülasyonunda kira ödenmez, faiz getirisi yoktur ve temettü dağıtmaz ama altın fiyatının bir seansta 60-70 dolar/ons ya da gümüşün 1.5 dolar/ons oynaması ham madde ETF’lerini (exchande traded funds) son derece popüler yatırım aracı haline getirdi. Bu trend, süt, et, tahıl vb. temel gıda fiyatlarını yükselterek yaşam pahalılığı ile başedemeyen vatandaşın sokaklara taşınmasına sebep oluyor.

Sonuç olarak, FED başta olmak üzere batı merkez bankalarının sorumsuz para basma politikaları, küresel reel ekonomiyi olumsuz etkilemeye devam ediyor ve kabak yine vatandaşın başında patlıyor.