19 Mayıs 2021... Atatürk'ün Samsun'a çıkışının 102'nci yıldönümü
Bugün 19 Mayıs... Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk, 102 yıl önce İstanbul'dan bindiği Bandırma Vapuru'yla Samsun'a çıkmış, Milli Mücadele ateşini yakmıştı... Bloomberg HT olarak tüm Türkiye'nin bu özel gününü kutluyoruz...
Gazi Mustafa Kemal Atatürk Nutuk'ta, Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu durumu ve dönemin şartlarını anlattıktan sonra, "Beyler, bu durum karşısında bir tek karar vardı. O da ulusal egemenliğe dayalı bağılsız-koşulsuz bağımsız bir Türk devleti kurmak. İşte, daha İstanbul'dan çıkmadan önce düşündüğümüz ve Samsun'da Anadolu topraklarına ayak basar basmaz uygulamaya başladığımız karar, bu karar olmuştur" diye anlatıyor Samsun'a çıkışını.
Mondros Mütarekesi imzalanmış, savaşta geçit verilmeyen düşman gemileri Çanakkale Boğazı'ndan geçerek İstanbul'a demirlemiş, İzmir işgal edilmiştir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 16 Mayıs'ta, Milli Mücadele için "Bandırma Vapuru" ile yola çıkar.
Fırtınalı bir pazartesi günü Samsun sahiline demir atan, bilinen adıyla Bandırma Gemisi'ndeki Mustafa Kemal ve arkadaşlarını, ilk olarak Havuzlu İsmail'in kullandığı sandalla Kurmay Binbaşı Mahmut Ekrem Bey karşılar. Mustafa Kemal ve arkadaşları, Samsun'a ilk adımlarını Reji İskelesi'nden atar. Güvertede bulunan Mustafa Kemal'in yanına giden Mahmut Ekrem Bey selam verir ve ''Hoş geldiniz Paşam'' diyerek Mustafa Kemal'i Samsun'da ilk karşılayan kişi olur. Kurtuluş mücadelesini başlatacak Mustafa Kemal'i karaya ise Karakaş Mustafa lakaplı kayıkçı çıkarır.
"Dokuzuncu Ordu Kıtaları Müfettişi ve Padişahın Fahri Yaveri Mirliva Mustafa Kemal Paşa" unvanı ile Mustafa Kemal, "Saat 08.00'de Samsun'a ulaşarak görevine başladığına" dair İstanbul'a telgraf gönderir.
Atatürk'ün Samsun'a gelişi, İngilizler tarafından tedirginlik yaratırken, halk tarafından henüz önemi anlaşılamamıştır. 5 yıl sonra, 20 Eylül 1924'te büyük coşkuyla karşılanacak olan Mustafa Kemal'in Samsun'a ilk gelişi ise o günkü gazetelerde yeterince yer bulmaz.
Atatürk Samsun'da 6 gün kalır, 25 Mayıs'ta Havza'ya geçer. İngilizleri şüphelendirmemek için Atatürk, artan böbrek sancılarını ve Havza'nın kaplıcalarının kendisine iyi geleceğini belirterek kentten ayrılır.
"YÜRÜYELİM ARKADAŞLAR"
Atatürk ve arkadaşları, eski bir araçla Havza'ya doğru yola çıkar. Yollar bozuktur ve araç birkaç kez arızalanır.
Araçtan inen Atatürk ve arkadaşları, doğanın güzelliğine kendilerini kaptırarak bir süre "Dağ başını duman almış, gümüş dere durmaz akar, güneş ufuktan şimdi doğar, yürüyelim arkadaşlar" marşını söyleyerek yol alır. Böylece ilk marş Havza'nın Bekdiğin mevkisinde okunmuş olur.
Mustafa Kemal Atatürk, Havza'da Mesudiye Oteli'nde, beraberindekiler ise Ali Osman Ağa'nın konağında ağırlanır. Havza, Milli Mücadele'de "ilklerin" yeri olacaktır. Atatürk, Havza'da Milli Mücadele'yi örgütlemek için uygun ortamı bulur.
İlk Müdafa-i Hukuk Cemiyeti, Havza'da kurulur. Teşkilat ilk toplantısını "Taş Mektep" şimdiki Merkez İlköğretim Okulunda yapar. İlk miting Havza'da yapılır. Mustafa Kemal Paşa'nın talimatıyla gerçekleştirilen mitingde, İzmir'in işgali protesto edilir.
İlk genelge yine Havza'da yayımlanır, 28 Mayıs'ta yayımlanan Havza Genelgesi, tüm valilik, kolordu komutanlık ve bağımsız mutasarrıflıklara gönderilir. Havza Genelgesi, Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıktıktan sonra ilk resmi tepkisi olması dolayısıyla tarihte büyük bir öneme sahiptir. Atatürk, bu genelgeyle halkın işgallere tepki göstererek milli bilincin uyandırılmasını amaçlamıştır.
MİRLİVA MUSTAFA KEMAL'DEN, SİVİL MUSTAFA KEMAL'E
Bir sonraki durağı Amasya olacak Mustafa Kemal, 18 gün boyunca Havza'da Milli Mücadele için önemli adımlar atar.
Havza'daki hareketlilikten haberdar olan İngilizlerin yaptığı baskı ile Atatürk, Dokuzuncu Ordu Müfettişliği görevinden alınır. İlk adımları teker teker atarak yoluna devam eden Atatürk, Havzalılara sivil olarak veda eder.
Mustafa Kemal daha sonra Amasya, Erzurum ve Sivas'ta yapılan kongrelerde yayınlanan genelgelerle Milli Mücadele'nin şeklini belirler ve hedefini koyar.
O hedef "bağılsız-koşulsuz bağımsız bir Türk devleti kurmak"tır.
19 MAYIS: DOĞUM GÜNÜ
Atatürk'ün doğum tarihi "19 Mayıs 1881" olarak resmi olarak belirtilirken, Atatürk'ün "Doğum yerim" dediği Samsun'un kendisi için ayrı bir önemi vardır.
Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı ve Kurtuluş Mücadelesi'ni başlatışı Cumhuriyet'in ilanından sonra 1938 tarihine kadar ''Gazi Günü'' adıyla Samsun'da yerel olarak kutlanır. Daha sonra ise Atatürk'ün Milli Mücadele'yi başlatmak üzere 19 Mayıs 1919'da Samsun'a ayak basması 20 Haziran 1938'de çıkarılan bir kanunla milli bayram olarak kabul edilir.