Advertisement
PİYASALAR ABONE OL

ALİ ÇINAR/CİNER MEDYA GRUBU ABD TEMSİLCİSİ

ABD'de Kongre'nin borç tavanını yükseltmesi ve ülkenin temerrüde düşmesini önlemesi için zaman daralıyor.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, son açıklamasında bu konuda çözüm olmazsa ekonomik kaos dışında anayasal kriz çıkabileceği uyarısında bulundu.

ABD Başkanı Joe Biden, krizi çözmek için Salı günü Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşecek. Başkan Biden ve Senato'da çoğunluğu elinde tutan Demokratlar, borç limiti mevzuatı üzerinde Cumhuriyetçiler ile müzakere etmeyeceklerini söyleyerek borç limitinin önkoşulsuz artırılmasını istiyor.

Cumhuriyetçiler ise, Kevin McCarthy liderliğinde devlet kurumlarında bazı kesintilerin yapılması şartı ile 1,5 trilyon borç limiti artırımını yasa önerisini Meclisten geçirmişti.

Borç limiti “ABD federal hükümetinin borçlarını ödemek için borçlanabileceği para miktarının üst sınırı” anlamına geliyor.

Hükümetin, Kongre’nin onayladığı ödemelere devam edebilmesi için borçlanması gerekiyor. Borç limiti, ABD hükümetinin faturalarını ödemek için alabileceği borcu sınırlandırıyor. Amerikan Kongresi’nin yasayla belirlediği limite ulaşılıncaya kadar Amerikan Hazine Bakanlığı borçlanma yetkisine sahip bulunuyor. Mevcut borç limiti yaklaşık 31,4 trilyon dolar seviyesinde bulunuyor.

Borç limitiyle ilgili hangi senaryolar var?

1- Anlaşma sağlanması

ABD Başkan Biden ile Temsilciler Meclisi Başkanı McCarthy'nin antlaşmaya varması seçeneği öne çıkan senaryolardan biri. Bu senaryonun finansal piyasalar için olumlu olacak ama bazı ekonomik bedellerinin olabileceği dile getiriliyor

2- Kongre'de tahliye dilekçesi girişimi

Temsilciler Meclisi'ndeki Demokrat üyeler 'tahliye dilekçesi' ile konuşmacının onayı olmadan Meclis genel kuruluna borç limitinde Başkan Biden’ın istediği gibi bir yasa tasarısını sunabilir.

Bu girişimde 218 üyenin desteği gerekiyor. Kamuoyunda bu yöndeki bir girişimin başarı şansının zayıf olduğu ifade ediliyor.

3- Geçici Erteleme

Kongre, Beyaz Saray'a bir anlaşmayı müzakere etmek için daha fazla zaman vermek amacıyla borç tavanını birkaç hafta veya ay boyunca geçici olarak "askıya alan" bir yasa tasarısını kabul edebilir. Temsilciler karar verirse borç tavanını Eylül ayı sonuna kadar askıya alabilir. Bu, yeni bir borç tavanı son tarihini başka bir son tarihle, yani bütçeyle uyumlu hale getirir.

4- Beyaz Saray'ın kendi başına hareket etmesi

Biden yönetiminin borç limiti sorununu çözmek için kendi başına hareket etmesi için iki ana seçenek var.

İlk olarak Biden, 1 trilyon dolar değerinde madeni para çıkarma izni verebilir. Beyaz Saray daha sonra madeni parayı Fed'e yatırabilir ve bu parayı hükümetin faturalarını ödemek için kullanabilir. Ancak uzmanlar, bunun önemli dezavantajlar oluşturduğunu söylüyor. Ayrıca Fed'in bu seçeneğe sıcak bakmadığı biliniyor.

İkinci seçenek ise Anayasa'nın 14. maddesine atıfta bulunurken hükümete borç para almaya devam etmesi emrini vermek. Hukuk uzmanları, 14. maddeye başvurmanın Beyaz Saray için 'makul bir argüman' olacağını dile getiriyor

5- Temerrüt

ABD Kongresi ile Beyaz Saray Haziran'a kadar anlaşamaz ise hükümetin tüm faturalarını ödemek için yeterli parası olmayabilir. Bu durum bazı yükümlülüklerinin temerrüde düşmesi anlamına geliyor.

Hükümetin bazı kurumları federal hizmetleri devre dışı bırakarak ve güvenlik ağı programlarını geciktirerek veya askıya alarak kapanabilir. Ayrıca yabancı hükümetlere ödenecek borçlar dahil dış politikaya ilişkin birçok kriz çıkmasının da muhtemel olduğu ifade ediliyor.

Yellen, ABC News'e verdiği röportajda, ekonomi gündemine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

ABD'nin haziran başı gibi nakit sıkıntısı çekebileceğine işaret eden Yellen, çok fazla belirsizlik olduğunu, yeni bilgiler edindikçe Kongreyi bilgilendirmeyi planladığını söyledi.

Yellen, son birkaç aydır olağanüstü önlemler uyguladıklarını belirterek, bu önlemleri uygulama kabiliyetlerinin tükendiğini ve ülkenin nakdini tüketmeye başlayacağını ifade etti.

"Müzakereler Amerikan halkının kafasına silah dayayarak yapılmamalı"

Kongrenin borç limitini yükseltmemesi halinde ABD'nin "faturalarını" ödeyemeyeceğine dikkati çeken Yellen, "Ekonomik felaketten kaçınmak için borç limitini yükseltmemiz gerekiyor." dedi.

Yellen, borç limitinin yükseltilmemesi halinde ABD'nin tarihinde ilk kez vadesi gelen ödemelerini yapamayacağı uyarısında bulundu.

ABD Başkanı Joe Biden'ın Kongre liderlerini Beyaz Saray'a davet ettiğini ve bütçe harcama öncelikleri ile düzeylerinin müzakere edildiği bir süreç oluşturmak istediğini belirten Yellen, "Ancak bu müzakereler Amerikan halkının kafasına silah dayayarak yapılmamalı." diye konuştu.

Yellen, Kongrenin borç limitini artırması dışında "bir seçenek olmadığını" kaydetti.

"Bankacılık sisteminin genel olarak gücüne güveniyorum"

Bankacılık sektöründeki gelişmelere de değinen Yellen, "Bankacılık sistemimizin güçlü sermaye seviyelerine ve likidite erişimine sahip olduğuna inanıyorum." dedi.

Birkaç bankadaki sıkıntının yayılmamasını sağlamak için kararlı adımlar attıklarını anımsatan Yellen, daha önce kullandıkları araçları gerekirse tekrar kullanmaya hazır olduklarını vurguladı.

Yellen, bankaların likiditeye erişimleri olduğunu ve iyi sermayeleri olduğunu belirterek, "Bankacılık sisteminin genel olarak gücüne güveniyorum." diye konuştu.

Borç limiti açmazı

ABD'de federal hükümet, temerrüde yol açabilecek 31,4 trilyon dolarlık borç limitine ulaşmış bulunuyor.

Borç limiti ya da borç tavanı, "ABD hükümetinin borçlarını ödemek için ödünç alabileceği para miktarının üst sınırı" anlamına geliyor.

Temsilciler Meclisinde çoğunluğu elinde bulunduran Cumhuriyetçiler, borç limiti müzakerelerinde önemli harcama kesintilerinden yana tavır sergiliyor. Demokratlar ise borç limitinin artırılmasında ısrarcı oluyor ve Cumhuriyetçilerin belirli harcamaları kısma önerilerini geri çeviriyor.

Demokratlar ile Cumhuriyetçiler arasında açmaz haline gelen borç limiti konusunun piyasaları sarsmasından endişe duyuluyor. ABD'de resesyon beklentileri artarken, iki partinin borç limiti üzerindeki hesaplaşması her zamankinden daha fazla risk taşıyor.

Biden, 9 Mayıs'ta Kongre liderleriyle borç limitini görüşecek

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy, nisan ayında borç limitinin 1,5 trilyon dolar artırılmasını öngören yasa teklifini sunmuştu.

ABD Temsilciler Meclisi, borç limitinin artırılmasını ve kamu harcamalarında kesintiler yapılmasını öngören Cumhuriyetçilerin sunduğu yasa tasarısını nisan ayı sonunda onaylamıştı.

Demokratların kontrolündeki Senatodan geçme şansı bulunmayan tasarı, Cumhuriyetçiler için Başkan Biden ile borç limitine ilişkin müzakereleri başlatmaya yönelik adım olarak görülmüştü.

Biden'ın 9 Mayıs'ta Beyaz Saray'da Temsilciler Meclisi Başkanı McCarthy, Senato Çoğunluk Lideri Chuck Schumer ve Senato Azınlık Lideri Mitch McConnell ile bir araya gelerek borç limiti konusunda müzakereleri başlatması bekleniyor.

Biden, "Amerika'da yatırım" konulu toplantının açılışında, bu sabah açıklanan istihdam raporundan iyi haberler geldiğine işaret ederek, geçen ay 250 binden fazla istihdam artışı kaydedildiğini anımsattı.

İşsizlik oranının yüzde 3,4 ile 50 yılın en düşük seviyelerinde olduğuna dikkati çeken Biden, siyahilerin işsizlik oranının da rekor düşük seviyeye indiğini ifade etti.

Biden, üst üste 9 aydır düşen enflasyonun geçen yazdan bu yana yüzde 40 azaldığını vurgulayarak "Açıkçası yapacak daha çok işimiz var ancak doğru yönde ilerliyoruz." diye konuştu.

"Amerika'da yatırım" programından da bahseden Biden, bu konuda ilerleme kaydettiklerini dile getirdi.

Biden, gelecek 10 yılda bütçe açığının yaklaşık 3 trilyon dolar azaltılmasını hedefleyen bütçe teklifine de değinerek, bazı Cumhuriyetçilerin taleplerinin kabul edilmemesi halinde ülkenin temerrüde düşmesine izin verme tehdidinde bulunduğunu anımsattı.

Gelecek hafta Kongre liderlerine temerrüde düşmekten kaçınmaları gerektiğini söyleyeceğini anlatan Biden, harcamaları nerede kısacakları ve vergi sisteminin nasıl adil bir noktaya taşınacağı gibi konuları tartışabileceklerini ancak bunun "borcun temerrüde düşmesi tehdidi" altında yapılmaması gerektiğini vurguladı.

Biden, ülkede son iki yılda büyük ilerleme kaydettiklerini belirterek, tüm gelişmeler sonrasında bütçe limiti çıkmazının Kongre'deki "MAGA Cumhuriyetçiler" tarafından yönlendirilen "üretilmiş bir kriz" olduğunu savundu.