Analiz: Konut balonu yeniden dişini gösteriyor -2-

Küresel krizin 2008'de vurmasıyla gelişmiş ülkelerin uyguladığı parasal genişleme programları ve gelişmekte olan ekonomilerin krizden korunmak amacıyla uyguladıkları teşvik programları, gelişen piyasaların 2007-2008 krizini, diğerlerine kıyasla çok daha ufak hasarlarla atlatmalarını sağladı. Çin'in küresel krizden neredeyse zaferle sıyrılarak hızla büyümesi, diğer gelişen piyasalar ve Çin'deki emtia fiyatlarını tırmandırdı. Gelişen piyasaların, gelişmiş olanlara kıyasla daha yüksek faiz oranlarına da sahip olması faktörü ile birlikte, dünya genelinde yatırımcılar için gelişmekte olan ülkeleri daha da cazip hâle getirdi. Ancak bu ülkelere giren sıcak para, ekonomilerin aşırı ısınmasına neden olduğu ve konut balonları için de tetikleyici oldu.

Diğer taraftan, kişisel tüketimin borçlarla desteklenmesi ile gelişmiş ekonomilerde patlayan kriz, Asya ekonomilerinin 1997-1998'de benzer sebeplerle kriz yaşadığı gerçeğini de unutturdu.

Birçok ekonomist tarafından ekonomisindeki genel balonlaşmanın taraflarından biri olarak görülen Çin'in konut balonu, aslında 2008'de belirmeye başlamıştı. Ülkedeki konut fiyatları, hükümetin, tüm kamu çalışanlarına bedava ev verme uygulamasını sonlandırmasının ardından yükselmeye başladı ve son 5 yılda da tırmanışa geçti. Küresel kriz öncesinde bir miktar inmiş olan balon, ülkenin ekonomisini desteklemek için uyguladığı 586 milyar dolarlık teşvik programıyla birlikte yeniden şişmeye başladı. Asya'nın en büyük ekonomisinin krizi çok fazla zarar görmeden atlatmasıyla birlikte enflasyon hızlandı. Çin'de emlak sektörü yıllık bazda yüzde 32.9'a yükselerek 2.63 trilyon yuana (407 milyar dolar) genişledi. Konut balonu korkuları belirmeye başlayan Çin, 2009'un sonlarından bu yana emlak sektöründe, faizler ve 2. konut alımlarında peşinatların yükseltilmesi gibi birçok kısıtlayıcı politikalar uyguluyor. Ancak ekonomisinin yüzde 10'unu oluşturan konut sektöründe fiyatlar tüm dengesizlikleriyle birlikte, hızını azaltsa da yükselmeye devam ediyor. Şanghay, Pekin ve Shenzen gibi şehirlerde fiyatlar çok daha hızlı ilerliyor.