Christine Lagarde, Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) nihayet bölge ekonomisini korumaya yönelik tepkisini açıklamak üzere toplanması ile birlikte, koronavirüs salgınının 2008'deki finans krizine benzer bir kargaşa yaratmasını önlemek için adım atacak.
AMB Başkanı Lagarde bu hafta, Avrupalı liderlere telekonferans yoluyla yaptığı değerlendirmede acil harekete geçmezlerse 10 yıl önceki krizin benzeri bir ekonomik şokla karşılaşma riskleri olduğunu söylediği zaman, etkin ve istisnai bir şekilde, atılacak adımı önceden taahhüt etti. Lagarde, merkez bankasının üzerine düşeni yapacağını söyledi.
Lagarde'ın ABD merkez bankası Fed ve İngiltere Merkez Bankası ile faiz indirimine gitme konusunda aynı alana sahip değil ve bu durum, politika yapıcıların salgının yayılması ile birlikte Euro Bölgesi ekonomisine destek sağlamaya yetecek denli sağlam bir teşvik paketi ortaya çıkarmakta daha yaratıcı olmalarını gerektiriyor.
Firmaları, hanehalkını ve finans piyasalarını AMB'nin anlamlı bir destek sağlamaya istekli ve bunu yapabilecek yetenekte olduğuna inandırmak, Lagarde'ın göreve başlamasından bu yana geçen 4 aylık dönemde en büyük sınavı olacak.
Cenevre'de Banque Pictet & Cie küresel stratejisti Frederik Ducrozet, "Mart toplantısı Lagarde'ın başkanlığı için tanımlayıcı olabilir," dedi ve "Güvenilirlik AMB'nin en büyük varlığı olarak kalmaya devam ediyor" değerlendirmesinde bulundu.
AMB kararını Perşembe günü TSİ 15:45'te açıklayacak ve Lagarde açıklamadan 45 dakika sonra basın toplantısı yapacak.
AMB'nin elindeki seçenekler şöyle;
Faiz İndirimi
AMB'nin mevduat faizini, Fed, İngiltere Merkez Bankası ve Kanada Merkez Bankası'nın 50 baz puanlık indirimleri ile karşılaştırıldığında küçük bir tutar olan 10 baz puan düşürerek eksi yüzde 0.6 seviyesine çekmesi neredeyse herkes tarafından bekleniyor.
Ancak bu adım, önemli kısmının geçmişte daha fazla faiz indirimine ilişkin kuşkularını dile getirmelerinin ardından, politika yapıcıların ekonomiyi desteklemek için kararlılığının altını çizen önemli bir hareket olacak.
HSBC ekonomisti Simon Wells , düşük faizlerin büyümeyi desteklemek için çok fazla işe yaramayacağını, ancak euronun dolar karşısında güçlenmesinin durmasına yarayabileceğini söyledi. Avrupa ortak para birimi, ticaret ağırlıklı bazda, son 1.5 yılın en yüksek seviyesinde ve bu durum ekonomisi önemli ölçüde ihracata bağlı bu bölge için sorun teşkil ediyor.
Faiz indirimi muhtemelen, bankaların gecelik rezervleri için uygulanan faizden muaf tutulacak. Bankalar faiz indiriminden dolayı kredi verebilme durumlarının olumsuz etkilediğini söylüyorlar ve politika yapıcılar dinliyor.
Ucuz Kredi
Lagarde, Avrupa Birliği liderlerine Salı günü, AMB'nin "süper ucuz" fonlama getirmek ve likiditeyi ve kredilerin kurumamasını sağlamak için tüm araçlara bakmakta olduğunu söyledi.
Bunun bir yolu, TLTRO olarak bilinen, bankalar için ucuz uzun vadeli kredi imkanı getiren mevcut programının koşullarını hafifletmek olabilir. JPMorgan Chase ekonomisti Greg Fuzesi, AMB'nin özellikle bankaları küçük ve orta ölçekli şirketlere desteğe ikna etmek için hazırlanan yeni bir programı da başlatabileceğini söyledi.
Yeni fonlama imkanları fikri zaten Avusturya Merkez Bankası guvernörü Robert Holzmann ve Fransız mevkidaşı Francois Villeroy de Galhau'dan destek bulmuş durumda. AMB ayrıca bankaların likidite için ayırdıkları karşılıklara ilişkin kuralları da gevşetebilir.
Daha Fazla Tahvil Alımı
20 milyar euro (23 milyar dolar) büyüklüğündeki aylık varlık alım tutarının artırılması neredeyse kesin bir şekilde tartışmalı bir konu. Lagarde'dan önceki başkan Mario Draghi, geçen yıl bu programı tekrar başlatırken daha önce görülmemiş bir muhalefet ile karşılaşmıştı. Böyle bir adım, AMB'nin ülke tahvillerinin faizlerini aşağı çekerek hükümetleri etkin bir şekilde finanse ettiği yolundaki eleştirilerin tekrar yoğunlaşmasına neden olacak. Bu eleştiriler, yüksek mahkemenin parasal genişlemenin yasalara uygun olup olmadığı yolunda karar vermek üzere olduğu Almanya'da sık sık dile getiriliyor.
Ancak Citigroup ekonomistleri, parasal genişleme (QE) hızının üçe katlanacağını tahmin ediyor. Deutsche Bank stratejisti George Saravelos, piyasaların sakinleşmesi için özellikle özel sektör tahvil alımlarının artırılmasını savunan analistler arasında yer alıyor.
Ayrıca yine tartışma yaratma potansiyeli taşıyan bir görüş olarak, Pictet'ten Ducrozet, AMB'nin kendisine uyguladığı her hükümetin arz ettiği toplam tahvilin üçte biri kadar tahvil alımı limitini kaldırması gerektiğini savunuyor. Bu, AMB'nin hükümetlerin finanse edilmesini yasaklayan AB yasasına uyması için koyulmuş bir kural.
Bloomberg'in Ekonomistleri Ne Diyor?
"Başkan Christine Lagarde'ın faiz indirimine gitmesini ve yeni hedefli likidite tedbirleri almasını zaten bekliyorduk. Şimdi artık varlık alımlarının ikiye katlanacağını da tahmin ediyoruz. Bu paket, aksi durumda güçlü olan şirketlerin gereksiz iflasını önleyecek ve talepte süregelen zayıflığın giderilmesini ve buna bağlı olarak güvenin artmasını sağlayacak."
-- Maeva Cousin, David Powell ve Jamie Rush
Gevşek Denetim
AMB para politikası, banka denetleyicilerinin daha fazla müsamahalı olmasından destek bulabilir. Sorunlu kredilere provizyon sağlamaya yönelik kurallarda değişikliğe gidilmesi önerilerden biri. Bu öneriyi bazı politika yapıcılar çok sakıncalı bulabilir, ancak denetleyicilere, eğer bankalar yerine getirmeleri beklenen finansal gücün atına düşerse, esneklik gösterme olanağı sağlayabilirler.
İtalya mortgage ödemelerinde moratoryum ilan etmeyi değerlendiriyor, Almanya bankalar için sermaye tamponlarını gevşetmeyi düşünüyor ve Fransa regülatörlerden, müşterileri kredileri geri ödemede zorluk çeken kurumlar konusunda biraz daha rahat davranmalarını istiyor.
İngiltere Merkez Bankası, Çarşamba günü açıkladığı paket dahilinde, İngiliz bankalarına uyguladığı tamponu düşürdü. Ancak bu adımın 19 üyeli Euro Bölgesi'nde uygulamaya koyulması daha zor.
Mali Talepler
Lagarde şüphesiz, ekonomik şoku önlemek için acil aksiyon gerektiği yolundaki mesajını tekrarlayarak, hükümetlere virüs salgınına verdikleri tepkide sağlam olmaları çağrısında bulunacak.
Virüsten en fazla darbe alan Avrupa ülkesi olan İtalya ulusal karantina ilan etti ve teşvik için 25 milyar euro harcamaya hazır olduğunu duyurdu. Ancak en güçlü mali cephaneye sahip olmasına karşın harcamada bulunma konusunda isteksiz olan Almanya'da bile, Şansölye Angela Merkel, hükümetin koronavirüsün etkisini sınırlamak için ne gerekiyorsa yapacağını söyledi.
Ekonomik Projeksiyonlar
AMB bu krizde büyük ölçüde kör uçuşu yapıyor. Eldeki verilerin çoğu geçmişe dayanıyor ve Perşembe günü açıklanacak olan çeyrek dönem tahminleri zaten eskimiş olacak. Ancak yine de bunlar, Blackrock başkan yardımcısı ve İsviçre Merkez Bankasını'nın eski başkanı Philipp Hildebrand'a göre, ekonominin resesyona yöneldiğini işaret edebilir.
HSBC, Euro Bölgesi'nde resesyonun "kaçınılmaz göründüğünü" söyleyerek ve üretimin ilk çeyrekte yüzde 0.4 ve takip eden üç ayda yüzde 1 düşeceği tahmininde bulunarak benzer görüşleri savunuyor.
Hildebrand, Bloomberg TV'ye yaptığı değerlendirmede, "Pes edip durumun bu şekilde gelişeceğini söyleyebileceğinizi sanmıyorum," dedi ve "Geçmişten öğrenmemiz gerek, tepki vermek için yaratıcı yollar düşünmemiz gerek ve en önemlisi agresif bir koordineli tepki vermemiz gerek" değerlendirmesinde bulundu.