Batılı ülkeler Rusya'yı SWIFT sisteminden çıkarıyor

Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sonrasında gündeme gelen SWIFT yaptırımında somut adım atıldı.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada Avrupa Komisyonu, Fransa, Almanya, İtalya, Kanada ve ABD'nin belirli Rus bankalarının uluslararası ödeme ağı SWIFT sisteminden çıkarılmasına karar verdiğini duyurdu.

Açıklamada Rusya Merkez Bankası'nın söz konusu yaptırımların etkisini bertaraf etmek için uluslararası rezerv biriktirmesini önlemek açısından kısıtlayıcı önlemler alınacağını da belirtildi.

Benzer açıklama Avrupa cephesinden de geldi.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, belirlenen Rus bankalarının SWIFT küresel bankalar arası mesajlaşma sisteminden kaldırılacağını duyurdu.

Von der Leyen, "Rusya Merkez Bankasının varlıklarını felç edeceğiz. Bu, işlemlerini donduracak, varlıklarını tasfiye etmesini imkansız hale getirecektir." diye konuştu.

Von der Leyen, Rus oligarkların finansal varlıklarını AB piyasalarında kullanmalarını yasaklamak için çalışacaklarını bildirdi.

SWIFT nedir?

SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication), yani Dünya Bankalar Arası Finansal İletişim Topluluğu, 1973’te 15 ülkeden 239 bankanın katılımı ile kurulmuştur ve merkezi Belçika’dadır.

SWIFT'in başlıca amaçları finansal işlemleri standart hale getirmek ve kolaylaştırmak, maliyetleri düşürmek ve işlem risklerini azaltmaktır. Bu hedeflere ulaşmak için SWIFT’e 200’ü aşkın ülkedeki bankalar ve finans kurumları üye olmuştur.

SWIFT üyelerine standartlaşmış bir haberleşme ortamı sağlayarak yeni iş fırsatları ve gelir akımları yaratmıştır. Para aktarımları her bankaya özgü şifrelerin kullanımı ile yapılır. 2019 sonunda üye banka veya finans kurumu sayısı 11 bini aşmıştır.

SWIFT'ten önce Telex uluslararası fon transferlerinde kullanılan tek enstrümandı. SWIFT gibi bütünsel bir kod sistemine sahip olmayan Telex, güvenlik ve hız problemlerine neden oluyordu. Bu problemlerin çözümü için SWIFT sistemi 1973 yılında kullanılmaya başlandı.

SWIFT sistemini kimler kullanıyor?

SWIFT işletme ve kişilere para transferi yapabilmeleri için birçok servis sunuyor. SWIFT'in kurucuları sistemi Hazine ve diğer taraflarla daha kolay bir ödeme iletişimi kurmayı amaçlıyordu. Fakat sonrasında SWIFT giderek yaygınlaşarak birçok kurum tarafından kullanılmaya başlandı.

Rusya'ya yönelik swift yaptırımına iki ülke daha katılıyor

Japonya Başbakanı Fumio Kishida ülkesinin Rusya'yı uluslararası ödemeler ağına erişimini engelleyeceklerini belirtti. Güney Kore de Rusya'ya yönelik bu yaptırıma dahil olacağını açıkladı.

Batılı ülkelerin Rusya'yı uluslararası ödemeler ağı swift sisteminden çıkaran yaptırımına Japonya da katılıyor.

Japonya Başbakanı Fumio Kishida, ülkesinin Rusya'nın uluslararası ödemeler ağına erişimini bloke edeceğini söyledi.

Japonya'nın katılımıyla G-7 ülkelerinin tamamı Rusya'ya karşı swift yasağına katılmış oldu.

Başbakan Kishida Japonya'nın Rusya'ya karşı başka yaptırımlar da planladığını ve Ukrayna'ya 100 milyon dolarlık olağanüstü insani yardım gönderdiklerini belirtti.

Güney Kore de yaptırımlara katılıyor

Japonya'nın yanında Güney Kore de Rusya'ya karşı swift yaptırımı adımı attı. Güney Kore Dışişleri Bakanlığı Rusya'ya yönelik ihracat kontrolleri ile birlikte swift yaptırımının da devreye alınacağını belirtti.

Batılı ülkeler swift yaptırımı konusunda uzlaşmıştı

Rusya'nın saldırılarının devam etmesiyle yaptırımların kapsamları giderek genişletilirken, en son ABD, İngiltere, Kanada ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri uygulanacak ilave ekonomik yatırımlar konusunda uzlaşmıştı.

Rusya'nın uluslararası finansal sistemle bağlantısını koparmak ve kurumlarının dünya çapında faaliyet göstermelerini engellemek üzere adım atmaya karar veren Batı ülkeleri, bazı önemli Rus bankalarının uluslararası para transferi sistemi swift ağından çıkarılması yönünde çalışmalara başladı.

Belçika merkezli swift, dünya çapında finans kuruluşları arasındaki işlemlerin güvenli ve standart bir halde gerçekleştirilmesine imkan sağlıyor. Halihazırda 200'den fazla ülke ile 11 binden fazla finans kurumunun bağlı olduğu swift ile dünyadaki sınır ötesi ödemelerin büyük kısmı gerçekleştiriliyor.

Rusya'nın söz konusu sistemden çıkarılması, Rus bankalarının ülke dışı ticari işleminin zorlaşması anlamına geliyor.

Batılı ülkeler, geçmişte benzer biçimde İran'ı swift ağından çıkarmıştı. İran, söz konusu sistemin dışında olduğu için petrol gelirlerini tahsilde, ticari ödemelerde zorluklar yaşamış, ülke ekonomisinde çeşitli sıkıntılarla karşılaşmıştı.

Batı ülkeleri Rusya'nın sistemden çıkması konusunu bir süredir görüşüyor ancak uzlaşı sağlayamıyordu. Başını Almanya'nın çektiği bazı ülkeler, AB içinde oy birliği gereken konuda ortak karar alınmasını engelliyordu. Ancak Rusya'nın saldırıları sürdürmesi ve uluslararası baskının artması Almanya'nın bu konudaki tutumunu değiştirdi.

Rusya'nın rezervlerini kullanma imkanının kısıtlanması da planlanıyor

Rusya, özellikle yüksek fiyatlı doğal gaz ve petrol gibi enerji ürünlerinin satışından sağladığı döviz rezervleri ile Batı'nın ekonomik yaptırımlarının etkisini zayıflatmayı planlıyordu.

Ancak ABD ve Avrupa, Rusya'nın 640 milyar doları bulan rezervlerini de hedefe alıyor. Bu bağlamda, Rus ekonomisinin uygulanan yatırımların etkisini hissetmemek için hazırladığı rezervlerini "felç etmeye" yönelik hazırlıklara başlandı.

Batı ülkeleri, Rusya Merkez Bankası'nın işlemlerini dondurmak ve varlıklarını likit hale çevirmesini engelleyecek tedbirler hazırladı.

Böylece Rus rublesinin değerini kaybetmesi, enflasyonun hızla yükselmesi ve ülkenin finansal olarak savunmasız hale getirilmesi planlanıyor.

Bunlara ilave olarak, Batı ülkeleri, daha fazla Rus kuruma ve yetkiliye kısıtlayıcı tedbir uygulama hazırlığı da yapıyor.

Halihazırda söz konusu listelere son halinin verilmesi için çalışmalar yoğun biçimde devam ediyor.

Swift nedir? Ne için kullanılır?

Swift nedir? sorusunun yanıtı Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden'ın Rusya - Ukrayna savaşı ile ilgili yaptığı açıklamanın ardından merak konusu oldu. Biden, Swift yaptırımının bir seçenek olduğunu vurgulasa da henüz bu konuda alınmış bir tutum olmadığını ifade etti. Peki Swift nedir? Ne için kullanılır?

Swift (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication), yani Dünya Bankalar Arası Finansal İletişim Topluluğu, 1973’te 15 ülkeden 239 bankanın katılımı ile kurulmuştur ve merkezi Belçika’dadır.

Swift'in başlıca amaçları finansal işlemleri standart hale getirmek ve kolaylaştırmak, maliyetleri düşürmek ve işlem risklerini azaltmaktır. Bu hedeflere ulaşmak için Swift’e 200’ü aşkın ülkedeki bankalar ve finans kurumları üye olmuştur.

Swift üyelerine standartlaşmış bir haberleşme ortamı sağlayarak yeni iş fırsatları ve gelir akımları yaratmıştır. Para aktarımları her bankaya özgü şifrelerin kullanımı ile yapılır. 2019 sonunda üye banka veya finans kurumu sayısı 11 bini aşmıştır.

Swift'ten önce Telex uluslararası fon transferlerinde kullanılan tek enstrümandı. Swift gibi bütünsel bir kod sistemine sahip olmayan Telex, güvenlik ve hız problemlerine neden oluyordu. Bu problemlerin çözümü için Swift sistemi 1973 yılında kullanılmaya başlandı.

Swift sistemini kimler kullanıyor?

Swift işletme ve kişilere para transferi yapabilmeleri için birçok servis sunuyor. Swift'in kurucuları sistemi Hazine ve diğer taraflarla daha kolay bir ödeme iletişimi kurmayı amaçlıyordu. Fakat sonrasında Swift giderek yaygınlaşarak birçok kurum tarafından kullanılmaya başlandı.

Günümüzde Swift sistemini kullanan kurumlar ve kişiler şöyle sıralanabilir: