Advertisement
TÜRKİYE MAKRO VERİLERİ ABONE OL

Türkiye'de döviz kurunun dalgalanma yaşadığı Aralık ayında enflasyon sepetindeki ürünlerin yaklaşık yüzde 90'ının arttığı görüldü.

TÜİK verilerine göre sepetteki 415 üründen 364'ünün fiyatında yükseliş yaşandı.

Sepette artış yaşayan ürünlerin sepetin tamamına oranını gösteren yayılım endeksi de 2005 Ocak ayında başlayan son endeksin en yüksek seviyesine tırmandı. Turkey Data Monitor tarafından yapılan hesaplamaya göre Aralık ayında yayılım endeksi yüzde 91,7 oldu. Mevsimsellikten arındırılmış endeks ise 90,6 olarak kaydedildi.

Enflasyon 19 yılın zirvesine çıktı

Türkiye’de tüketici fiyatları aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %36,08 ile beklentilerin üzerinde arttı. Bloomberg HT anketine katılan ekonomistlerin medyan beklentisi geçen ay tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) yıllık %29,59 arttığı yönündeydi. Böylece tüketici enflasyonu Eylül 2002’den bu yana en yüksek seviyesine çıkmış oldu. Yıllık üretici enflasyonu Şubat 2002’den bu yana en yüksek seviyeye yükseldi.

TÜFE’nin alt kalemleri incelendiğinde bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla %53,66 ile ulaştırma, %43,80 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %40,95 ile ev eşyası oldu. Aylık bazda artışın en yüksek olduğu kalemler de %28,49 ile ulaştırma, %16,54 ile ev eşyası, %15,99 ile gıda ve alkolsüz içecekler olarak sıralandı.

ÜFE tarafında ise yıllık olarak bakıldığında ara malında %92,13, dayanıklı tüketim malında %46,16, dayanıksız tüketim malında %54,23, enerjide %122,76, sermaye malında %51,17 artış gerçekleşti

Altın fiyatları yatırımcıların 2022’deki ekonomik görünüme odaklanmasıyla yeni yıla son 6 haftanın en yüksek seviyesinde girdi. Gram altın ise küresel altın fiyatları ve dolar/TL’deki yükselişle 800 TL’ye yakın bir seviyede bulunuyor.

Güvenli liman altın merkez bankalarının salgın dönemi parasal teşviklerini azaltmaya başlamasıyla 2021’i son 6 senedeki en kötü performanslarından biriyle kapattı. En son 2015’te yılı yüzde 10 civarında düşüşle kapatan değerli metal, yatırımcısına 2021’de yüzde 3,64 kaybettirdi.

Altının 2022’de nasıl performans göstereceğine dair görüş ayrılıkları ise sürüyor. Evy Hambro analistleri reel faizler, doların performansı ve güvenli varlıklara talebin artmasıyla altın fiyatlarının tırmanmasını bekliyor. JP Morgan ise küresel ekonomik toparlanmanın devam etmesiyle altının daha da baskılanacağını düşünüyor.

Ons altın fiyatı

Ons altın, yılın son iki gününde kademeli bir şekilde yükseldikten sonra 2021’i 1.829 dolar ile 6 haftanın zirvesinde kapattı. Yeni yıla hafif bir gerileme ile başlayan ons altın, pazartesi sabah saatlerinde 1.825 dolar civarında işlem görüyor.

Gram altın fiyatı

Geçen haftaya 638 TL’den başlayan gram altın, dolar/TL ve küresel altın fiyatlarındaki yükselişle haftayı 783 TL civarında kapatmıştı. Haftaya yatay bir seyirle başlayan gram altın, pazartesi sabah saatlerinde 787 TL civarında bulunuyor.

Ticari kredi faizlerindeki yükseliş ivmesi hız kesmeden devam ediyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre ortalama ticari kredi faizleri 24 Aralık haftasında yüzde 23,56 olarak kaydedildi. Böylelikle ticari kredi faizi 19 Temmuz 2019 haftasından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.

24 Aralık'ta ticari kredi faizlerinde görülen artış da 2,5 yılın en hızlı artışına işaret etti. Buna göre 24 Aralık haftasında ortalama ticari kredi faizi bir önceki haftaya göre 2,65 puan artış kaydetti. Daha önce böyle bir artış 24 Mayıs 2019 haftasında yaşanmıştı.

Son rakamlar ticari kredi faiziyle TCMB'nin politika faizi arasındaki makasın açıldığına da işaret etti. Buna göre iki faiz arasındaki makas 7,56 puana çıktı. TCMB'nin Eylül'de yaptığı faiz indiriminden bu yana ticari kredi faizlerindeki artış 2,61 puan oldu.

Aralık ayında yıllık enflasyon yüzde 36,08 oldu. Bu oran Eylül 2002'den bu yana görülen en yüksek enflasyon olarak gerçekleşti.

Aylık enflasyon ise yüzde 13,58 olarak kaydedildi.

Endekste kapsanan 415 maddenin 364'ünün fiyatında yükseliş yaşandı.

Üretici fiyat endeksi Aralık'ta yıllık yüzde 79,89 artarken, aylık bazda ise yüzde 19,08 arttı.

Yıllık çekirdek enflasyon ise yüzde 31,88 olarak kaydedildi.

Yıllık en yüksek artış ulaştırma grubunda

Verilere göre bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, yüzde 53,66 ile ulaştırma, yüzde 43,80 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 40,95 ile ev eşyası oldu.

Yıllık en düşük artış ise yüzde 8,76 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 17,23 ile eğitim, yüzde 20,02 ile alkollü içecekler ve tütün ve yüzde 20,13 ile giyim ve ayakkabı oldu.

Aylık en yüksek artış da ulaştırmada

Aralık ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 28,49 ile ulaştırma, yüzde 16,54 ile ev eşyası, yüzde 15,99 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Aralık ayında en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0,13 ile eğitim, yüzde 3,55 ile sağlık ve yüzde 3,65 ile haberleşme oldu.

Üretici fiyatlarına da enerji damga vurdu

Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 62,84, imalatta yüzde 77,44, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 117,14, su temininde yüzde 33,99 artış olarak gerçekleşti.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında yüzde 92,13, dayanıklı tüketim malında yüzde 46,16, dayanıksız tüketim malında yüzde 54,23, enerjide yüzde 122,76, sermaye malında yüzde 51,17 artış olarak gerçekleşti.

Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 12,69, imalatta yüzde 18,88, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 24,41, su temininde yüzde 1,87 artış olarak gerçekleşti.

Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında yüzde 21,21, dayanıklı tüketim malında yüzde 12,04, dayanıksız tüketim malında yüzde 16,50, enerjide yüzde 20,38, sermaye malında yüzde 15,53 artış olarak gerçekleşti.

Yıllık en düşük artış; yüzde 21,45 ile giyim eşyası, yüzde 25,85 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları, yüzde 28,61 ile deri ve ilgili ürünler alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 161,88, ham petrol ve doğal gaz yüzde 138,51, ana metaller yüzde 130,91 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Aylık en düşük artış; yüzde 1,87 ile su ve suyun arıtılması ve dağıtılması, yüzde 2,80 ile diğer ulaşım araçları, yüzde 3,61 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık ana metaller yüzde 24,73, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı yüzde 24,41, tekstil ürünleri yüzde 23,92 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

Beklenti yüzde 29,59 düzeyindeydi

Bloomberg HT Araştırma Birimi tarafından 22 kurumun katılımıyla hazırlanan ankette Aralık ayı için yıllık enflasyon beklentisi yüzde 29,59 olarak kaydedilmişti.

Ankette yıllık enflasyona ilişkin en yüksek beklenti yüzde 37,3 olurken, en düşük beklenti ise yüzde 24 olarak gerçekleşmişti.

Ankette aylık enflasyon beklentisi ise yüzde 8,1 olmuştu. Aylık enflasyona ilişkin en yüksek beklenti yüzde 14,6 seviyesinde belirlenirken, en düşük beklenti ise yüzde 3,5 olarak kaydedilmişti.

Dolar/TL, sabah saatlerinde 13,90'a kadar yükseldikten sonra Türkiye'de tüketici enflasyonunun açıklanmasının ardından geriledi.

2021’in son haftasına 10,69 civarında başlayan dolar kuru, haftayı yüzde 25’ten fazla yükselerek seneyi 13,30 civarında kapattı.

2021’e 7,40 civarında başlayan dolar/TL seneyi yüzde 80’ne yakın yükselişle 13,30 civarında kapattı. Türk lirası 2021 yılında dolar karşısında yüzde 44 düşüş kaydederek en fazla değer kaybeden gelişen ülke para birimi olurken ikinci sırada yüzde 17 değer kaybıyla Arjantin pesosu geldi.

Dolar/TL’nin 1 aylık ima edilen oynaklığı ise 2021 yılının son iki ayında hızlı bir yükseliş kaydederek daha önceki rekorunu ikiye katladı. En son Mart ayında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda yaşanan başkan değişikliği sonrasında 40 seviyesine ulaşan oynaklık 2021 sonu itibarıyla 80 civarında seyrediyor.

Türkiye’nin kredi temerrüt risk primi (CDS) 563 baz puan seviyesinde bulunurken 10 yıllık tahvil faizi yüzde 24,32 civarında seyrediyor.

Enflasyon 19 yılın zirvesine çıktı

Aralık ayında yıllık enflasyon yüzde 36,08 oldu. Bu oran Eylül 2002'den bu yana görülen en yüksek enflasyon olarak gerçekleşti.

Aylık enflasyon ise yüzde 13,58 olarak kaydedildi.

Endekste kapsanan 415 maddenin 364'ünün fiyatında yükseliş yaşandı.

Üretici fiyat endeksi Aralık'ta yıllık yüzde 79,89 artarken, aylık bazda ise yüzde 19,08 arttı.

Yıllık çekirdek enflasyon ise yüzde 31,88 olarak kaydedildi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 13 Aralık'ta yapılan dördüncü doğrudan döviz müdahalesinde 3,12 milyar dolar sattığını açıkladı.

TCMB, geçen hafta 10 Aralık'ta yapılan üçüncü doğrudan döviz müdahalesinde 687 milyon dolar ve önceki hafta ise 3 Aralık'ta satım yönünde yapılan ikinci döviz müdahalesinde 504 milyon dolar sattığını açıklamıştı.

Merkez Bankası 3 Aralık'ta Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda da yaklaşık 51 milyon dolarlık işlem gerçekleştirmişti.

Daha önce Bloomberg HT’ye konuşan kaynaklar, Merkez Bankası'nın ilk doğrudan müdahale ile spot piyasaya yaklaşık 700 milyon dolarlık döviz satışı gerçekleştirdiğini belirtmişti. Öğlen yapılan ilk müdahale sırasında 500 milyon dolara yakın olan işlem büyüklüğü, öğleden sonra piyasanın sakinleşmesinin ardından yaklaşık 200 milyon dolar olarak devam etmişti.

TCMB aynı hafta 3 Aralık'ta döviz piyasasına ikinci müdahaleyi de gerçekleştirmişti. Bloomberg HT'ye konuşan kaynaklar ikinci müdahalede toplamda 300 milyon dolarlık, üçüncü müdahalede 500 milyon dolarlık, dördüncü müdahalede 2,5 milyar dolarlık ve beşinci müdahalede ise 2 milyar dolarlık satış yapıldığını belirtmişti.