Havacılık hisselerinin Omikron testi

BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA 2021 yılında havacılık sekt&ouml;r&uuml;nde toparlama emareleri s&uuml;rmeye devam ediyor. D&uuml;nya genelinde aşılama oranın y&uuml;kselmesi, yeni varyantlara rağmen tedavi se&ccedil;eneklerinin artması ve &uuml;lkelerin kısıtlamaları kaldırması sekt&ouml;r&uuml;n toparlanma hızına pozitif katkı sağlıyor. K&uuml;resel kuruluşlar ve sekt&ouml;rde yer alan firmalar 2023 yılının sonları veyahut 2024 yılının başlarında k&uuml;resel hava trafiğinin pandemi &ouml;ncesi seviyeye ulaşmasını tahmin ediyor. Pandemi ile yaşamaya adapte olma, h&uuml;k&uuml;metlerin sekt&ouml;r&uuml; destekleyici politikaları ve ekonomik toparlanma sekt&ouml;r&uuml; desteklerken, vir&uuml;s&uuml;n yeni varyantları operasyonların volatil seyretmesine sebep oluyor. 2020 yılı Ekim ayında ilk defa Hindistan&rsquo;da tespit edilen Delta varyantı, pandemide ikinci dalga olarak nitelendirilirken 2021 yılının ilk yarısında kapanmalara sebep oldu. Yine 2021 sonlarında ilk defa G&uuml;ney Afrika&rsquo;da g&ouml;r&uuml;len Omikron varyantının bulaş oranının daha &ouml;nceki varyantlara g&ouml;re y&uuml;ksek seyretmesi &uuml;lkelerin u&ccedil;uş yasaklarını beraberinde getirdi. Pandemi s&uuml;reci i&ccedil;erisinde gerek yeni varyantların, gerekse vaka sayılarında ciddi oranda artışın başverdiği d&ouml;nemde havacılık hisseleri doğrudan negatif etkileniyor. En son olarak Omikron varyantı k&uuml;resel tarafta rekor vaka sayılarına sebep oluyor. Omikron varyantı &ouml;ncesinde d&uuml;nya genelinde ortalama 500 bin civarında g&uuml;nl&uuml;k yeni vaka sayısı g&ouml;r&uuml;l&uuml;rken, son g&uuml;nlerde bir g&uuml;nl&uuml;k vaka sayısı 2 milyonun &uuml;zerine &ccedil;ıkmış durumda. Kısa s&uuml;re zarfında g&uuml;nl&uuml;k vaka sayıları 4 katına &ccedil;ıksa da hastaneye yatış oranı ve &ouml;l&uuml;mc&uuml;ll&uuml;ğ&uuml;n&uuml;n d&uuml;ş&uuml;k kalması olumlu denebilecek başlık olarak &ouml;ne &ccedil;ıkıyor. Omikron varyantı ile &uuml;lkelerin u&ccedil;uş kısıtlamalarının ge&ccedil;i&ccedil;i kalması havacılık sekt&ouml;r&uuml; tarafında pozitif algılanıyor. Ayrıca İngiltere&rsquo;nin &uuml;lkeye girişten 48 saat &ouml;nceki test zorunluluğunu kaldırması pandemide ayrı bir evre olarak okunuyor. Havacılık sekt&ouml;r&uuml; s&uuml;re&ccedil;ten nasıl etkileniyor? Omikron varyantı ile birlikte T&uuml;rkiye&rsquo;de vaka sayılarında yeni rekorlar kırıldı. Test başına vaka oranı y&uuml;zde 15&rsquo;i aşarken, 1 g&uuml;nl&uuml;k yeni vaka sayısı 60 binin &uuml;zerinde kalmaya devam ediyor. Vaka sayısı başına &ouml;l&uuml;m sayısı y&uuml;zde 0,3 civarında kalması olumlu gelişme olarak g&ouml;r&uuml;l&uuml;rken, yeni &ouml;nemler alınmaması havacılık aktivitesinin s&uuml;rmesine sebep oluyor. Yurti&ccedil;erisinde havacılık sekt&ouml;r&uuml;nde aktivite devam ederken, mevsimsellik etkisiylede birlikte yurtdışı u&ccedil;uşlar zayıf kalıyor. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel M&uuml;d&uuml;rl&uuml;ğ&uuml;&rsquo;nden alınan verilere g&ouml;re, T&uuml;rkiye havacılık sekt&ouml;r&uuml; 2021 yılını 128,4 milyon yolcu ile kapatırken, bu rakam ge&ccedil;en yıla g&ouml;re y&uuml;zde 57 artışa işaret ediyor. Fakat pandemi &ouml;ncesi d&ouml;neme bakarsak 208.4 milyon yolcu trafiği ile 2019 yılındaki rakamın y&uuml;zde 38 altında kaldı. 2021 yılının son ayları incelendiğinde daha &ouml;nceki yıllarda olduğu gibi mevsimsellik etkisiyle yolcu sayısında gerileme g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. 2021 yılının son &ccedil;eyreğinde yolcu sayılarında iyileşme hızı yavaşlasa da s&uuml;rd&uuml;. D&uuml;nya genelinde Omikron varyantı havacılık sekt&ouml;r&uuml;ne talebi ciddi oranda vurmasa da arz noktasında problemler yarattı. Noel arefesinde Omikron varyantı rekor vaka sayılarına işaret ederken, yılbaşı tatili haftasonunda d&uuml;nya genelinde 6 binden fazla u&ccedil;uş iptal oldu. U&ccedil;uşların iptal olmasının en &ouml;nemli sebeplerinden biri kabin ekiplerinde artan vaka sayıları oldu. BNEF&rsquo;in derlediği verilerden haftalık bazda u&ccedil;uş sayılarına baktığımızda yeni varyantın &ccedil;ıktığı d&ouml;nemlerde ciddi oranda azalma g&ouml;r&uuml;l&uuml;rken, Omikron varyantının &ccedil;ıktığı s&uuml;re&ccedil;te u&ccedil;uş iptali olduk&ccedil;a az ger&ccedil;ekleşti. 2022 yılının ilk yarısında d&uuml;nya genelinde d&uuml;zenli olarak haftalık u&ccedil;uş rakamlarında artış beklenirken, yaz aylarına doğru burdaki ivmenin artması tahmin ediliyor. Havacılık hisselerinde g&ouml;r&uuml;n&uuml;m Pandemi s&uuml;recinden en net şekilde etkilenen sekt&ouml;rler arasında yer alan havacılık sekt&ouml;r&uuml; pandemi sonrası yaralarını sarmaya &ccedil;alışıyor. Pandemi s&uuml;resince gerek maliyet y&ouml;netimi gerekse alternatif gelir kaynakları yaratmaya &ccedil;alışarak en az hasarı almayı denediler. K&uuml;resel tarafta pandeminin başlangıcı denebilecek 2020 Mart ayında MSCI D&uuml;nya Havacılık endeksi y&uuml;zde 35 değer kaybederek tarihinin en k&ouml;t&uuml; ayını yaşadı. D&uuml;nya genelinde binlerce u&ccedil;uşun iptal olması, mobilitenin sıfıra yakınsaması ve belirsizliğin ciddi oranda artması sekt&ouml;rde işlem g&ouml;ren hisse senetlerinde ciddi değer kayıplarına yol a&ccedil;tı. Fakat sonrasında aşının bulunması ve yeni varyatların baş vermesi k&uuml;resel havacılık hisse senetlerinde ciddi volatiliteye sebep oldu. Aşının haberlerinin &ouml;ne &ccedil;ıkması ve uygulanacağı tarihe y&ouml;nelik beklentilerin oluşması 2020 Ağustos ve Kasım aylarında sırasıyla y&uuml;zde 20 ve 28 aylık bazda MSCI D&uuml;nya Havcılık endeksinin değer kazanmasına sebep oldu. Fakat delta varyantı gibi yeni varyantlar d&ouml;nemsel negatif performanslara neden olurken, son Omikron varyantında bu s&uuml;re&ccedil; g&ouml;zlemlenmedi. 2021 yılı Kasım ayında y&uuml;zde 9 gerileyen endeks, &ouml;l&uuml;m sayılarının d&uuml;ş&uuml;k kalmasıyla son 1,5 aydır ciddi toparlanmaya sebep oldu. Yılbaşından bu yana sadece 5 işlem g&uuml;n&uuml;nde MSCI D&uuml;nya Havacılık endeksi y&uuml;zde 4 değer kazandı. Yurt i&ccedil;erisindeki havacılık sekt&ouml;r&uuml;nde işlem g&ouml;ren hisse senetlerinde de benzer senaryo yaşandı. Ge&ccedil;en hafta Borsa İstanbul&rsquo;daki y&uuml;kselişe en &ouml;nemli katkıyı sağlayan ulaştırma endeksinin getirisi haftalık bazda y&uuml;zde 20&rsquo;yi aştı. Yılbaşından bu yana T&uuml;rk Hava Yolları&rsquo;nın getirisi y&uuml;zde 30&rsquo;u aşarken, TL bazlı tarihi zirvelerinden işlem g&ouml;r&uuml;yor. Pegasus un son 6 işlem g&uuml;n&uuml;ndeki getirisi y&uuml;zde 23 seviyesinde iken, Kazakistan&rsquo;daki gelişmelerden kısmen olumsuz etkilenen Tav Havalimanları&rsquo;nın getirisi y&uuml;zde 18 civarındadır. 10 Mart 2020 tarihinden bu yana ulaştırma endeksi y&uuml;zde 17 dolar bazında getiri sağlarken, bu d&ouml;nemde MSCI D&uuml;nya Havacılık endeksi y&uuml;zde 11,5 aşağıda işlem g&ouml;r&uuml;yor. Fitch Ratings Kasım sonunda paylaştığı raporda kilometre başı yolcu gelirinin tahminin y&uuml;zde 55, 30 ve 10 sırasıyla 2021, 2022 ve 2023 yıllarında pandemi &ouml;ncesi seviyesine gelmesini bekliyor.

Havacılık hisselerinin Omikron testi

Omikron varyantı ile ülkelerin uçuş kısıtlamalarının geçiçi kalması havacılık sektörü tarafında pozitif algılanıyor. İngiltere'nin ülkeye girişten 48 saat önceki test zorunluluğunu kaldırması da bu konuda yeni bir evre olarak değerlendiriliyor.

Öne Çıkanlar