6111 Sayılı Torba Kanun ile yeni borçlanma hakları da geldi. Bunlardan en önemlileri, usta öğreticilere geriye doğru borçlanma hakkı. Bu borçlanmanın esasları ise farklı düzenlenmiştir. Eğer usta öğretici günü yetiyorsa borçlanıp hemen emekli olur.
Eşim 01.04.1969 doğumlu. 19882004 yılları arasında halk eğitim merkezlerinde usta öğretici olarak görev yaptı. Toplam 1873 gün primi bulunmaktadır. Yeni çıkan Torba Yasa kapsamında usta öğreticilerin emekli olabilmesi için uygun bir madde var mı? Eşim ödenen 1873 gün prime ve yaşına göre nasıl emekli olabilir? Muhittin Çam
Sayın okurum, Torba Kanun denilen 6111 Sayılı Kanun’la, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na geçici 31’inci madde eklenmiştir. Bu maddeye göre, “Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanlar, bu durumlarını Milli Eğitim il veya ilçe müdürlüklerince belgelendirmeleri kaydıyla, bu maddenin yürürlük tarihinden önceki bu çalışmalarından dolayı ay içinde 30 günden eksik kalan sürelerini 41’inci madde esaslarına göre kendileri veya hak sahipleri borçlanabilirler. Borçlanılan bu süreler 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi sayılır”. Milli Eğitim’e bağlı tüm eğitim kurumlarında usta öğretici olarak ve ders ücreti karşılığı çalışanlar, ayda 30 günden eksik bildirilen tüm sürelerini 30 güne tamamlayabilecekler.
BORÇLANMANIN HESABI
Borçlanmaların hesabı ise 5510 Sayılı Kanun’un 41’inci maddesindeki esaslara göre yapılacaktır. Yani, önce borçlanma talep dilekçesi vereceksiniz. Bu dilekçede borçlanma istediğiniz prim gün sayısını, prim borçlanmasına kaç para ödemek istediğinizi de belirtmeniz gerekir. Ödeme rakamını belirlerken en düşük günlük kazanç 26.55 lira ile 172.57 lira arasında bir rakamı seçme hakkınız var. Seçtiğiniz günlük borçlanma kazanç rakamının yüzde 32’si de ödeme rakamınızı belli edecek. Mesela, en düşük kazanç rakamı olan 26.55 lirayı tercih ederseniz günlük ödeme rakamınız 8.5 lira olacak. En yüksek rakamı seçerseniz bu sefer 55 lira olacak.
Borçlanmada püf noktalarını hatırlatmak gerekirse...
1999 yılı ve öncesini borçlanacaksanız günlük borçlanmaya esas kazanç rakamını 43 liradan fazla seçmeniz hiçbir işe yaramaz. 43 lirayı tercih ederseniz günlük ödeme rakamınız yüzde 32 hesabıyla 14 lira olacaktır. Paranız varsa, 2000 ve sonrasını ödeyecekseniz yüksek emekli aylığı almak için en yüksekten borçlanmanız menfaatinizedir. Paranız yoksa en düşük günlük rakamı tercih edin. Ödeme rakamına göre emekli aylığı hesaplanacak ama unutmayın en düşükten ödeyene 700 lira maaş bağlanacaksa 6.5 kat para ödeyene 6.5 kat fazla maaş bağlanmaz, en fazla 2 kat olabilir.
ÖDEMELER 1 AY İÇİNDE
5510 Sayılı Kanun’un borçlanmaları açıklayan 41’inci maddesine göre borcu, size tebliğinden itibaren bir ay içinde ödemeniz gerekir. Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı aranır. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz. Zamanında ödeyemezseniz sonra tekrar başvurma hakkınız ise her zaman var.
Borçlandırılan süreler SSK mı, Bağ-Kur mu olmalı?
Geçmiş sürelerinizi borçlanacaksınız ama uygulama gereğince borçlanma için dilekçe verdiğiniz anda hangi statüye tabi iseniz borçlanmanız o statüye sayılacaktır. Mesela, borçlanma dilekçesi verdiğinizde Bağ-Kur’lu veya isteğe bağlı Bağ-Kur’lu iseniz ödediğiniz süreler de Bağ-Kur’a sayılacak. SSK’lı sayılmasını istiyorsanız SSK’lı işe girip sonra borçlanma dilekçesi verin. Buna çok dikkat edin. Zira, kimin SSK’dan mı yoksa BağKur’dan mı emekli olacağı tespit edilirken, son yedi yıllık (2520 günlük) prim ödemelerinde en çok hangi statüye göre prim ödediğinize bakılır.
EŞİNİZİN DURUMU
Eşiniz, 1988 yılının 23 Mayıs gününden önce işe girmişse 44 yaşında en az 5225 günle, 24 Mayıs ve sonrasında ise 45 yaşında en az 5300 günle emekli olacak. Veya 3600 günle 58 yaşında da emekli olma hakkı var.
