Kazakistan'da hangi Türk şirketinin ne kadar riski var?

BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA

Kazakistan’ın batısında 2 Ocak’tan itibaren LPG’ye yapılan zamlar ve ülkedeki sosyoekonomik durumun kötüleştiği gerekçesiyle başlatılan protestolar ülkenin diğer kesimlerine yayıldı.

Sokak olaylarına dönüşen gösterilerde güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmalar yaşandı. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, protestolardan sorumlu tuttuğu hükümetin istifasını kabul etti.

Tokayev, “dışarıda eğitilen terör çetelerinin protestolara öncülük ettiğini” söyledi ve Rusya’nın liderliğindeki Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nden yardım istedi.

Protestoların yayılması sonucu önce başkent Nur Sultan, Almatı şehri ve Mangistau eyaletlerinde olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi. Ardından OHAL kararının ülkenin tüm bölgelerinde geçerli olduğu duyuruldu. Kazakistan Merkez Bankası ülkedeki tüm banka operasyonlarını askıya aldı. Protestocular dün akşam bir ara Almatı Havalimanı’nı ele geçirdi. Gelen ve giden uçuşların tamamı durduruldu. Daha sonra Interfax, havalimanının protestoculardan geri alındığını bildirdi.

Almatı Havalimanı'nı TAV işletiyor

Kazakistan’da birçok Türk şirketinin operasyonları bulunuyor.

Ülkenin toplam yolcu trafiğinin yarısı ve kargo trafiğinin yüzde 68’inin yapıldığı Almatı Havalimanı'nı TAV işletiyor. Mayıs-Eylül 2021 döneminde şirketin Almatı operasyonları 12,5 milyon Euro FAVÖK katkısı sağladı. Bu anlamda Almatı'nın TAV için önemli gelir kaynaklarından biri olduğu görülüyor.

Coca Cola İçecek'in toplam gelirindeki payı yüzde 15

Ülkede operasyonu olan bir diğer şirket Coca Cola İçecek. Şirketin Nisan ayında paylaşılan yatırımcı sunumundan elde edilen bilgiye göre, toplam gelirleri içerisinde Kazakistan’ın payı yüzde 15 seviyesinde.

Şirket ülkede gazlı içecekler pazarında ilk sırada. Şirketin bu yıl ülkede satış hacmi 9 aylıklarda yıllık yüzde 15 arttı. FAVÖK büyümesi ise yüzde 30 seviyesinde oluştu.

Ülker'in üretim üslerinden biri

Kazakistan, Ülker’in üretim yaptığı dört ülkeden biri olarak öne çıkıyor. Şirket, ülkede bisküvi, çikolata ve kek üretimi yapıyor. Mevcut durumda şirketin üretiminin yüzde 89’u Türkiye'de iken Kazakistan’ın üretimdeki payı yüzde 2 civarında bulunuyor.

İnşaat şirketleri de yer alıyor

Ülkede inşaat alanında da faaliyetini sürdüren Türk şirketleri de bulunuyor.

Alarko Holding'in mevcut iş yükü içinde Kazakistan'ın payı yüzde 36 seviyesinde. Şirket, Big Almaty Ring Road Otoyolu projesini Makyol ve SK-KEC ile ortak sürdürüyor. Proje içerisinde Alarko Holding’in payı yüzde 33,4 seviyesinde.

Ülkede faaliyet gösteren inşaat şirketlerinden biri olan Tekfen'in son çeyrek finansallarından alınan bilgilere göre projelerinden Kazakistan’da kalan miktarı 369 milyon dolar seviyesinde. Şirket, FGP Geçici İnşaat Tesisleri, NCOC tesislerinde tadilat inşaat hizmetleri ve Kuyubaşı Basınç Yönetim Projesi, İnşaat, Mekanik, Elektrik ve Enstrüman Montajı ile 3 proje sürdürüyor.

Enka İnşaat tarafında ise Kazakistan 411 milyon dolar ile toplam iş yükünün yüzde 11,4’ünü sağlıyor. Proje 2018 yılı mayıs ayında imzalanmış olup, 47 ay süre ile 2022 yılı Nisan ayında sona ermesi bekleniyor.

Finans tarafında Şekerbank yer alıyor

Finans sektöründe ise Samruk Kazyna Invest’in Şekerbank sermayesi içerisindeki payı yüzde 12,06 seviyesinde bulunuyor.

Kazakistan Merkez Bankası, banka operasyonlarını durdurdu

Kazakistan Merkez Bankası, ülkede yaşanan olaylardan sonra tüm banka operasyonlarını durdurdu.

Kazakistan Merkez Bankası, ülkede yaşanan olaylardan sonra tüm banka operasyonlarını durdurdu. Önlemlerin anti terörizm operasyonları kapsamında alındığı ve finans sektördeki iş gücünün sağlığının korunmasının hedeflendiği belirtildi.

Kazakistan’ın batısında 2 Ocak’tan itibaren LPG’ye yapılan zamlar ve ülkedeki sosyoekonomik durumun kötüleştiği gerekçesiyle başlatılan protestolar ülkenin diğer kesimlerine yayıldı. Sokak olaylarına dönüşen gösterilerde güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmalar yaşandı.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, protestolardan sorumlu tuttuğu hükümetin istifasını kabul etti. Tokayev, “dışarıda eğitilen terör çetelerinin protestolara öncülük ettiğini” söyledi ve Rusya’nın liderliğindeki Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nden yardım istedi.

Protestoların yayılması sonucu önce başkent Nur Sultan, Almatı şehri ve Mangistau eyaletlerinde olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi. Ardından OHAL kararının ülkenin tüm bölgelerinde geçerli olduğu duyuruldu. Kazakistan Merkez Bankası ülkedeki tüm banka operasyonlarını askıya aldı.

Protestocular dün akşam bir ara Almatı Havalimanı’nı ele geçirdi. Gelen ve giden uçuşların tamamı durduruldu. Daha sonra Interfax, havalimanının protestoculardan geri alındığını bildirdi. TAV Havalimanları Nisan 2021’den bu yana Almatı Havalimanı’nı işletiyor. TAV hisseleri son 4 işlem gününde yüzde 17’nin üzerinde yükseliş kaydetti.

Altında faiz tehdidi geri mi döndü?

10 yıllık ABD Hazine tahvil faizinin yükseldiği dönemlerde sert düşüşler kaydeden altın için faiz tehdidi geri mi döndü? Altın fiyatları en son 2021 Şubat-Mart döneminde tahvil faizlerindeki yükselişle baskı altında kalmıştı.

Altın fiyatları, 10 yıl vadeli ABD Hazine tahvil faizlerinin daha önce yükselişe geçtiği dönemlerde keskin düşüşler kaydetmişti. 2021’in Şubat ayında 10 yıllık Hazine tahvillerinin faizi art arda 7 hafta yükseliş kaydederken değerli metalin fiyatı 1.850 dolarlardan 1.700 dolara kadar düşmüştü.

2021’in Mart-Haziran döneminde tahvil faizlerindeki gerilemeyle beraber yeniden 1.900 dolar seviyesine kadar yükselen ons altın, Haziran toplantısında Fed’in varlık alımı azaltımı tartışmalarını başlattığına yönelik açıklamalarla sert bir düşüşle 1.760 dolara gerilemişti.

Varlık alımlarının azaltılması ve Fed’in daha sıkı bir para politikası izleyeceğine dair beklentiler Haziran sonundan bu yana ons altın fiyatlarının ana belirleyicisi konumunda. Faizlerin yükseleceğine dair beklentiler de faizsiz bir varlık olan altının üzerinde baskı oluşturuyor.

Fed’in Aralık ayında gerçekleştirdiği toplantının tutanaklarının açıklanması da tahvil faizlerini yukarı taşırken altın fiyatlarında yeniden baskı oluşturdu. Bu da akıllara altın fiyatlarında uzun dönemli bir tahvil faizi tehdidi yeniden mi başlıyor sorusunu getirdi.

Fed’in son toplantısına ait tutanaklarda yetkililer, Omikron varyantının ekonominin toparlanma patikasını değiştirmeyeceğini fakat arz sıkıntılarının beklenenden daha hızlı sürebileceğini öngördüklerini açıkladı.

Tutanaklarda, tüm üyelerin enflasyonun yüzde 2 hedefinin üzerinde seyrettiği ve bunun Kovid-19 salgını ile ekonominin normalleşmesiyle bağlantılı arz ve talep uyumsuzluklarını yansıttığı belirtildi.

Tutanaklar açıklanmadan önce yükselişe geçen ABD Hazine tahvil faizleri, orta ve uzun vadelerde hafta başından bu yana 20 baz puan civarında artış kaydetti.

Altında teknik göstergeler boğa piyasası öncesi akümülasyona işaret etse ve analistler de 2022’de altının yükseleceği yönünde tahminlerde bulunsa da, kısa vadede tahvil faizlerinin oluşturduğu tehdit altının ilk çeyrek performansını olumsuz etkileyecek gibi gözüküyor.