Merkez Bankası yüzde 48'i aşan enflasyonu nasıl değerlendirdi?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ocak'ta yüzde 48'i aşarak 20 yıla yakın sürenin en yüksek seviyesine çıkan enflasyonla ilgili değerlendirmesini yayımladı.

Merkez Bankası değerlendirmesinde yıllık tüketici enflasyonundaki artışın alt gruplar geneline yayıldığını bu gelişmeye en belirgin katkının enerji fiyatlarından geldiğini belirtti.

Ocak ayında döviz kurlarının istikrarlı bir görünüm sergilediğini ifade eden TCMB emtia fiyatlarının Omikron varyantına bağlı gerileme sonrasında tekrar güçlü bir artış gösterdiğini söyledi.

Enerji enflasyonu vurgusu

Değerlendirmede enerji fiyatlarının enflasyon üzerindeki etkisine dikkat çekildi.

Enerji enflasyonunun uluslararası petrol fiyatlarındaki artış ile elektrik, doğal gaz, şebeke suyu gibi
yönetilen/yönlendirilen kalemlerdeki gelişmeler neticesinde önemli ölçüde yükseldiğini söyleyen TCMB tüketici fiyatları üzerinde başta elektrik olmak üzere enerji maliyetlerindeki artışların ikincil etkilerinin de izlendiğine vurgu yaptı.

"Gıdada alt gruplar genelinde yükseliş sürüyor"

Gıda yıllık enflasyonundaki yükselişin alt gruplar genelinde devam ettiğini belirten TCMB önceki dönemlerde nispeten daha ılımlı seyreden taze meyve ve sebze enflasyonunun Ocak'ta yüksek artış
sergilediğini ifade etti.

TCMB, temel mal fiyatlarındaki artış eğiliminin giyim dışı gruplarda daha belirgin olmak üzere sürdüğünü, hizmet enflasyonunun ise ulaştırma, lokanta-otel, sağlık ve bakım-onarım alt grupları öncülüğünde yükseldiğini belirtti.

Alkollü içecek ve tütün ürünleri fiyatlarındaki artışta ise özel tüketim vergisindeki gelişmelerin yansımalarına dikkat çekildi.

"Üretici fiyatları kaynaklı baskılar sürdü"

TCMB değerlendirmesinde üretici enflasyonu ve çekirdek göstergelere ilişkin olarak ise şu değerlendirmeleri yaptı:

Başta enerji ve metal olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarında sektörler geneline yayılan artışlar ile tedarik zincirlerindeki aksamalar neticesinde üretici fiyatları kaynaklı baskılar sürmüştür.

Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları ve ana eğilimlerindeki yükseliş devam
etmiştir

Yıllık enflasyon Nisan 2002'den bu yana en yüksek seviyeye çıktı

Ocak'ta enflasyon TL'deki değer kaybı ve enerji zamlarının etkisiyle yaklaşık 20 yılın en yüksek seviyesine çıktı.

TÜİK'in açıkladığı verilere göre, Ocak ayında tüketici fiyat endeksi önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 48,69 arttı.

TÜİK verilerine göre Ocak'ta aylık enflasyon yüzde 11,10 oldu.

Ocak ayında üretici fiyatları da hızlandı. Verilere göre üretici fiyat endeksi yıllık bazda yüzde 93,53 arttı. Aylık bazda üretici fiyatlarındaki artış ise yüzde 10,45 olarak kaydedildi.

TÜİK'in açıkladığı verilere göre yıllık çekirdek enflasyon yüzde 39,45 oldu.

S&P: Türkiye’de enflasyon yılın büyük bölümünde %50 üzeri olacak

S&P Global Ratings, Türkiye’de bu yılın büyük bölümünde yıllık enflasyonun %50’yi geçmesini bekliyor.

S&P Global Ratings, Aralık 2021’de enflasyonda yaşanan tırmanışın ardından Türkiye’de bu yılın büyük bölümünde yıllık enflasyonun yüzde 50’yi geçmesini bekliyor. Kurum Türkiye’de yıllık ortalama enflasyon tahminini 2022 için yüzde 49,5’e, 2023 için ise yüzde 14,5’e yükseltti.

Kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Türkiye’nin makroekonomik görünümüne ilişkin yaptığı güncelleme kapsamında, 2022 büyüme tahminini yüzde 3,7’de tuttu ve bu tahminde hem yukarı hem aşağı yönlü riskler gördüğünü belirtti.

S&P Analisti Tatiana Lysenko imzalı değerlendirmede, “Enflasyon Aralık 2022’de baz etkisiyle düşecektir ama yüzde 30’un üzerinde kalacaktır. Aynı zamanda, Türkiye’nin genel makroekonomik yörüngesi, ekonomik politikasının yönü konusunda netlik olmaması nedeniyle belirsizliğini koruyor” denildi.

Nebati: Enflasyonda yüzde 50 seviyelerini göreceğimizi düşünmüyorum

Nikkei Haber Ajansı’na konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, enflasyonun Nisan ayında zirveye ulaşacağını fakat yüzde 50 seviyesini aşmayacağını söylemişti.

“Enflasyonda yüzde 50 seviyelerini göreceğimizi düşünmüyorum. Umarım yanılmam” diyen Nebati, Türkiye’nin önemli bir enflasyon sorunuyla karşı karşıya kalacağını fakat dünyadaki diğer ülkelerin de aynı sorundan mustarip olduğunu dile getirmişti.

Nebati, “Ocak ayında enflasyonun yükselmesini ve belirli bir süre yüksek seviyelerde kalmasını bekliyoruz. Yaz aylarında enflasyonun toparlanma kaydetmeye başlamasını ve Aralık ayında ise baz etkisinden dolayı keskin bir şekilde gerileyeceğini düşünüyoruz” diye eklemişti.

Bakan Nebati, daha önce Bloomberg’e verdiği bir röportajda enflasyonun Ocak ayında pik noktaya ulaşmasını, buna karşın dünyadaki gelişmeler, gıda ve enerji fiyatlarındaki gerilemeyle birlikte Mayıs ayından itibaren düşüş yaşanacağını söylemişti.

Negatif faizli tahvil piyasalarında satış dalgası

Küresel tahvil piyasalarında, para politikalarında normalleşmenin başlamasıyla Avrupa ve Japonya gibi negatif faizin kaleleri de dahil birçok yerde satış dalgası yaşanıyor.

Japonya’da 5 yıllık tahvilin faizi, Merkez Bankası’nın negatif faizi ilk kez uygulamaya başladığı 2016’dan bu yana ilk kez yüzde 0’a yükseldi. Almanya’da 10 yıllık tahvil getirisi Avrupa Merkez Bankası’nın bu sene faiz artışı olabileceği sinyali vermesiyle yüzde 0’ın üzerine yükseldi.

Dünyada negatif getirili borç havuzu bir günde yüzde 20’lik rekor daralma kaydetti.

Yükselen enflasyon, Merkez Bankaları’nın pandemi döneminde devreye aldığı teşvikleri geri çekmesine neden oluyor, para politikalarındaki bu şahinleşme de piyasalarda etkili oluyor.

Kanadalı Financial Corp.’un Birimi GSFM’de yatırım danışmanı olan Stephan Miller “geçen sene bütün Merkez Bankaları enflasyonun kalıcı olabileceği ihtimaline direndi. Şimdi de enflasyondaki bu artışa yetişmeye çalışıyorlar. Teşviklerin enflasyona olan etkisi hafife alındı, bedelini de tahvil piyasaları ödüyor” değerlendirmesini yaptı.

Fitch'ten kur korumalı mevduat analizi

Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye'deki mevduat sahiplerinin kur korumalı mevduata karşı sınırlı bir ilgi gösterdiğini belirtirken, kur korumalı mevduata geçişlerin sınırlı kalmasını beklediklerini söyledi.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türk mevduat sahiplerinin hükümetin döviz mevduatlarının kur korumalı lira mevduatlara dönüştürülmesi programına şu ana kadar sınırlı bir iştah gösterdiklerini bildirdi.

Fitch raporunda, "Yüksek enflasyon ve Türk mudilerin döviz mevduatlarından çıkma konusunda isteksizlikleri dikkate alındığında, döviz mevduattan kur korumalı lira mevduata geçişin sınırlı olmaya devam etmesini bekliyoruz" ifadelerine yer verdi.

Türk yetkililerin yerel basına yaptıkları açıklamaların Ocak 2022 sonu itibariyle döviz mevduatlarının yüzde 4 kadarının kur korumalı lira mevduata döndüğünü gösterdiğini belirten Fitch, BDDK verilerinin de 17 Aralık 2021-28 Ocak 2022 arasında döviz mevduatlarının sadece yüzde 3,8 azaldığını gösterdiğini vurguladı.

Fitch, döviz mevduatlarının kur korumalı lira mevduata dönüşümü uygulamasının lirada değer kaybını sınırlaması halinde, bunun banka fonlamalarının istikrarına yönelik kısa vadeli riskleri azaltarak, döviz cinsinden varlıklara yerel talebi azaltarak bankaların kredi profillerine yönelik riskleri aşağı çekebileceğide vurguladı.

"Bununla birlikte, uygulama lirayı zayıflatan yurt içi güvendeki keskin kötüleşmenin nedenlerini, yüksek enflasyonu, derin şekilde negatif reel faizleri, güvenilik bir politika çıpası olmamasını düzeltemez" ifadelerini kullanan Fitch, "Makro ekonomik oynaklığın kısa vadenin çok ötesinde devam edeceğine inanıyoruz" dedi.

Altın fiyatlarında 'şahin Avrupa' etkisi

Altın fiyatları Avrupa Merkez Bankası'nın şahin açıklamalarıyla geriledikten sonra yeniden toparlarken, altın yatırımcıları cuma günü açıklanacak ABD tarım dışı istihdam verisine odaklandı.

Altın, Avrupa Merkez Bankası’nın daha şahin bir tutum takınmasıyla sert bir düşüş kaydettikten sonra toparlayarak haftayı kazançla kapatmaya doğru ilerliyor. Gram altın ise dolar kuru ve küresel altın fiyatlarındaki yatay seyirle 788 TL seviyesinde bulunuyor.

Avrupa Merkez Bankası politika faizinde beklentilerle paralel olarak herhangi bir değişiklik yapmazken enflasyona karşı daha şahin açıklamalarda bulundu. Karar sonrasında basın toplantısı düzenleyen AMB Başkanı Lagarde enflasyon görünümüne yönelik risklerin yukarı yönlü olduğunu ve yetkililerin ortak bir endişeye sahip olduklarını belirtti.

Lagarde 2022 için faiz artırımı seçeneğinin artık masada olduğunu belirtirken, İngiltere Merkez Bankası da üst üste ikinci toplantıda da politika faizini artırarak yüzde 50'ye çıkardı.

Altın yatırımcıları özel sektör istihdamının beklentilerin bir hayli altında kalması sonrasında gözlerini cuma günü açıklanacak tarım dışı istihdam verisine çevirdi.

ABD’de tarım dışı istihdamdaki artış son 5 ayın 4’ünde beklentilerin altında kaldı. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin Ocak ayı için beklentisi ise 199 binlik bir artış kaydedileceği yönünde.

Bloomberg ekonomistleri ise Ocak ayında verinin zayıf geleceğini fakat bunun Fed'in faiz artırım patikasını etkilemeyeceğini belirtti.

Ons altın fiyatı

Ons altın geçen haftayı Ağustos ayından bu yana en kötü performansıyla kapattıktan sonra yeni haftaya da düşüşle başlamıştı. Fed’in daha agresif bir sıkılaşma döngüsü izleyebileceğine dair beklentilerle baskılanan değerli metal, dolar rallisinin durmasından destek bularak haftaya yükselişle başlamıştı.

Altın yatırımcılarının ADP özel sektör istihdam verisinden son tarım dışı istihdam verisine odaklanmasıyla kazançlarını koruyan ons altın, AMB’nin görece şahin açıklamalarına rağmen cuma günü sabah saatlerinde 1.807 dolar seviyesinde bulunuyor.

Gram altın fiyatı

Gram altın dolar/TL ’nin geçen hafta 13,45-13,65 arasında dalgalanmasına rağmen küresel altın fiyatlarındaki düşüşle gerilemişti. Yeni haftaya da küresel altın fiyatlarının etkisiyle başlayan gram altın, dolar kuru ve küresel altın fiyatlarındaki yatay seyirle 788 TL seviyesinde bulunuyor.