Negatif faiz oranı ne anlama geliyor?

Bir bankanın negatif faiz ödediğini düşünelim. Bankalar mevduat sahiplerinin paralarını bir hesapta tutmak için mudilerden para talep ediyor. Ne kadar garip gelse de, Avrupa'da bir çok merkez bankası politika faizlerini sıfırın altına çekti ve bazıları negatif faizi bir yıldan fazla süredir uyguluyor. Şimdi Japonya da negatif faizi deniyor. Bu durum bazıları için, başka seçeneklerin tükendiği bir ekonomiyi canlandırmaya çalışmaya benziyor. Bazılarıysa yabancıların paralarını başka bir yatırıma yönlendirmesini istiyor. Her halikarda, negatif faiz, finansal piyasaları çarpıklaştıran anaakımın dışında bir seçenek. Negatif faiz oranının geri tepmesinin de muhtemel olduğuna dair uyarılar geliyor. Ancak, eğer negatif faiz oranı işe yararsa, bu merkez bankaları için yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.

Mevcut Durum

29 Ocak'ta Japonya Merkez Bankası (BoJ) negatif faiz stratejisine geçerek piyasaları şaşırttı. BoJ'un hamlesi, Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) negatif faiz oranını benimsemesinden 1.5 sene sonra geldi. Şimdiye kadar yan etkilerin kısıtlı olması nedeniyle politika yapıcılar sıfırın altındaki faiz oranlarını benimsemekte daha istekliler. Mario Draghi politika faizinin en düşük seviyeyi gördüğünü söyledikten sonra, AMB, 3 Aralık'ta politika faizini negatif bölgede daha da düşürdü. AMB, şimdi yüzde -0.3 gecelik faiz oranı uyguluyor. İsveç de negatif faiz uyguluyor. Danimarka para birimini euroya karşı sabit tutmak için negatif faiz kullandı. İsviçre 1970'lerden bu yana ilk kez mevduat oranını sıfırın altına çekti. Merkez bankaları tüm borçlanma faizleri için bir gösterge oluşturduğundan negatif faiz sabit getirili menkul kıymetlere de yansıyor. 2015 sonu itibariyle, euro bölgesi hükümetleri tarafından ihraç edilen tahvillerin yaklaşık üçte biri negatif faizden işlem görüyordu. Bu da tahvilleri vade sonuna kadar elinde tutan yatırımcıların yatırdıkları paranın tümünü geri alamayacağı anlamına geliyor. Bankalar müşteri kaybetmemek için negatif faiz oranını uygulamakta gönülsüz olsalar da, Julius Baer büyük mevduat sahiplerine negatif faiz uyguluyor.