TÜBİSAD/Kızıltan: 2023 öngörülmesi zor bir yıl

Bloomberg HT’nin sorularını yanıtlayan TÜBİSAD Başkanı Levent Kızıltan, 2023 yılına dair beklentilerini “Türkiye için 2023 yılının son dönemlerin öngörülebilmesi en zor yılı olduğunu düşünüyoruz. Ekonomik ve siyasi gelişmelerin birbiri ile bağlantılı olduğu bir döneme giriyoruz. Türkiye bilgi ve iletişim teknolojileri pazarına genel olarak baktığımızda olumlu sinyallerin yer aldığını ancak uzun yıllardan bu yana gelişime ihtiyacı olan ve iyileşme gerektiren konuların da olduğundan söz edebiliriz. Türkiye’nin çok uzun yıllardan beri yurt dışında üretilen donanım ürünlerinin ağırlıklı kullanıldığı bir pazar olmasının temel nedeni teknoloji ürünlerinde kullanılan donanımların AR-GE, dizayn ve üretimlerinin ağırlıklı olarak ABD, Çin, Güney Doğu Asya ve Avrupa’da yapılıyor olmasıdır.” şeklinde dile getirdi.

“Yazılım gibi yüksek teknolojileri gerektiren konularda geriden geliyoruz”

Ülke ekonomisine yüksek katma değer sağlayan yazılım sektörünün gelişimine ilişkin TÜBİSAD Başkanı “Yazılım ve hizmet ürünlerinde altyapı ve platform ürünleri, veri tabanı yazılımları ve ara katman yazılımları gibi bazı derin teknoloji gerektiren konularda geriden geliyoruz. Uygulama yazılımlarında ise oldukça iyi bir yetkinlik düzeyimiz olmakla birlikte kurumsal ve KOBİ segmentlerinde ya da kamunun bazı alanlarında dijitalleşmenin eksikliği nedeniyle büyüklük açısından yukarıda bahsettiğimiz ülkelerdeki şirket hacimlerinin gelir ve pazar değeri olarak çok gerisindeyiz.” açıklamasını yaptı.

“Teknoparklardan yapılan ihracat, sektör adına çok değerli”

Teknoparklardan yapılan ihracatın önemine değinen Kızıltan “Uygulama segmentinin umut veren tarafı ise özellikle teknoparklardan yapılan ihracatın büyümekte olmasıdır. Türkiye’yi güçlü ve uzun vadede fırsatların olduğu bir pazar olarak görüyoruz. Katma değerli işler tarafına baktığımızda ise ağırlıklı olarak altyapı yenilemelerinin ve yeni yatırım alanlarının ortaya çıktığını izliyoruz. Bu kapsamda 2023 yılında entegrasyon yazılımlarının ve hizmetlerinin de artarak devam etmesini öngörüyoruz.” dedi.

“Tüketici elektroniğinde 2023 ilk yarısında talepte zayıflama bekliyoruz”

Tüketici elektroniği pazarını, nasıl bir yılın beklediğini sorduğumuz TÜBİSAD Başkanı Kızıltan “Kişisel bilgisayarlar ve akıllı telefonlar önemli birer pazar segmentini oluşturuyor. Bireysel kullanım için 2022 satış rakamlarının 2023’ün ilk yarısında düşmesi beklense de takibinde bireysel kullanıcı talebinin devam edeceğini düşünüyoruz. Sektörün iletişim tarafını belirleyen akıllı telefonlarda ise 2022 yılında yaklaşık 11 milyon adetlik bir satışa ulaşılacağını tahmin ediyoruz ve 2023 yılında akıllı telefonda adet bazında bir düşüş öngörmüyoruz. Sektörün toplamına baktığımızda 2023’te dolar bazlı olarak bir önceki yıla kıyasla küçülme yaşanması söz konusu olabilir. 2023 yılının ilk yarısının seyri ile ikinci yarısının gelişimi farklı olacaktır.” dedi.

“2023, çip krizinin etkisinin azalacağı bir yıl olacak”

Yıl genelinde teknoloji ekosistemi ve tüketici elektroniğinde belirleyici olacakfaktörlere dair TÜBİSAD Başkanı Levent Kızıltan “Şirketlerin hızla dijitalleşme süreçlerine devam etmesi sektörümüzde büyümeyi destekleyen bir faktör olurken çip krizi ve arzda yaşanan aksaklıklar ise daralma faktörü olarak karşımıza çıktı. 2023 yılında Çin ile Tayvan gerginliği ve yeni Covid-19 kapanmaları gibi farklı kriz faktörleri oluşmazsa bilişim sektöründe çip krizinin etkisinin azalacağını düşünüyoruz.

Geleceğe baktığımızda bilişim sektöründe yapay zekâya dayalı uygulama alanlarının artacağını, bulut bilişime yatırımın önceliğini sürdüreceğini, siber güvenlik ve mevcut sistemlerin modernizasyonu gibi alanların öncelik kazanacağını öngörebiliriz. Veri üretiminde görülen üstel artış, ülkeler tarafından yürürlüğe koyulan düzenlemelerde siber güvenlik ve veri gizliliğinin önemi daha da artıracak. Hatta şimdiden dünya genelinde ülkelerin verilerin korunması konusunda yürürlüğe koyduğu kanun ve düzenlemelerin sayısı da artıyor.” şeklinde özetledi.

“Markalar arası rekabette, veri gizliliğine yatırım yapanlar öne çıkacak”

Markaların öncelikli gündeminde veri gizliliğinin yer alacağını dile getiren TÜBİSAD Başkanı “Tüketici hassasiyetlerinin artmasıyla da teknoloji devlerinin veri gizliliğini markalarının özü olarak vurgulamaya başladıkları görülüyor. Pazardaki diğer oyuncuların da bu eğilimi takip ederek veri gizliliğini rekabet avantajı olarak konumlandırmaları öngörülüyor. Özellikle pandemi dönemi ile birlikte şirketlerin güvenlik açısından en zayıf halkaları kadar güçlü oldukları net bir şekilde anlaşılmıştır. Bu nedenle 2023 ve sonrasında üçüncü parti risk değerlendirmeleri ve risk yönetimi uygulamalarının şirketlerin odağında olması bekleniyor. Tüm bunların yanında yeni teknolojiler ile birlikte ortaya çıkan tehditler de bulunuyor. Yapay zekâ, nesnelerin interneti (IoT) ve 5G’nin gelişimi ile bulut ve uç bilişim sistemleri kullanan cihaz sayısının artması cihazların güvenlik gereksinimlerini artıracaktır. Bu nedenle yakın gelecekte bu alanlarda potansiyel tehditlerle mücadele amaçlı yatırımlar artacaktır.” dedi.

Türkiye bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründe yüzde 95’in üzerinde bir paya sahip 200’e yakın şirketi, çatısı altında toplayan TÜBİSAD, yıllık 189 milyar liralık ticaret hacmini yönetmekte.