Turhan: Hedefimiz 10 trilyon dolar

Borsa İstanbul Y&ouml;netim Kurulu Başkanı ve Genel M&uuml;d&uuml;r&uuml; Dr. M. İbrahim Turhan, gazete ve televizyonların Ekonomi M&uuml;d&uuml;rleri ile İstanbul Beşiktaş&rsquo;taki &Ccedil;ırağan Sarayı&rsquo;nda d&uuml;zenlenen sohbet toplantısında bir araya geldi. T&uuml;rkiye sermaye piyasalarında kurumsal yeniden yapılanma ve &ouml;rg&uuml;tsel yenilenme s&uuml;recinin Borsa İstanbul&rsquo;un esas s&ouml;zleşmesinin tescil edilip, İstanbul Altın Borsası ve İMKB&rsquo;nin t&uuml;zel kişiliklerinin sona ermesi ile tamamlandığını belirten İbrahim Turhan, &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki 1 aylık s&uuml;re i&ccedil;erisinde İzmir&rsquo;de faaliyet g&ouml;stermekte olan Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası ortakları ile Sermaye Piyasası Kanunu&rsquo;nda &ouml;ng&ouml;r&uuml;len &ccedil;er&ccedil;evede pay takası yoluyla birleşmeyi ger&ccedil;ekleştireceklerini hatırlattı. Elektrik Piyasası Kanunu&rsquo;nda, Borsa İstanbul&rsquo;un elektrik t&uuml;rev &uuml;r&uuml;nlerinin alım satım platformu olacağı ve kurulacak Elektrik Piyasası İşletim Anonim Şirketi&rsquo;nin sahiplerinden olacağının h&uuml;kme bağlandığını belirten İbrahim Turhan, emtia piyasalarıyla ilgili TOBB ile eşg&uuml;d&uuml;m i&ccedil;inde &ccedil;alışmaların s&uuml;rd&uuml;ğ&uuml;n&uuml; anlattı. T&uuml;rkiye&rsquo;de işlem g&ouml;recek olan her t&uuml;rl&uuml; sermaye piyasası aracının, finansal s&ouml;zleşmenin alınıp satılacağı temel işlem platformu olarak Borsa İstanbul&rsquo;un pozisyonunun netleştiğini kaydeden İbrahim Turhan, borsanın gerek Takasbank, gerek Merkezi Kayıt Kuruluşu ile olan dikey entegrasyonunu da &ccedil;ok kısa s&uuml;rede tamamlamayı planladıklarını, bunun neticesinde sermaye piyasalarındaki hem kurumsal, hem &ouml;rg&uuml;tsel yeniden yapılandırmanın tamamlanmış olacağını s&ouml;yledi. Stratejik Ortaklıklarla İstanbul&rsquo;un Finans Merkezi Konumu PekiştirilecekStratejik ortaklık yoluyla gerek bilişim teknolojileri kapasitesini, gerek uluslararası erişilebilirliği artıracak, likidite anlamında katkı sağlayacak, k&uuml;resel yatırımcılar a&ccedil;ısından g&ouml;sterge niteliği taşıyan, takip edilen kanaat &ouml;nderlerini Borsa İstanbul&rsquo;a kazandırmak suretiyle uluslararası seviyede tanınan, bilinen, g&uuml;venilen ve tercih edilen bir piyasa oluşturacaklarını anlatan İbrahim Turhan, bununla eş zamanlı olarak G&uuml;neydoğu Avrupa, Kafkasya ve Batı Asya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika b&ouml;lgesinde oluşturulacak ve İstanbul&rsquo;un merkezinde yer alacağı borsalar ağı ile b&ouml;lgesel finans merkezi konumunu pekiştireceklerini bildirdi. Borsa İstanbul&rsquo;daki Payların DağılımıBorsa İstanbul&rsquo;daki paylar hakkında da bilgi veren İbrahim Turhan, ş&ouml;yle devam etti:&ldquo;Sermaye Piyasaları Kanunu uyarınca paylarımızın y&uuml;zde 4&rsquo;&uuml; kanunun Meclis&rsquo;te kabul edildiği tarihte İMKB&rsquo;nin &uuml;yesi aracı kurumlarımıza eşit olarak dağıtılacak. Y&uuml;zde 1&rsquo;i T&uuml;rkiye Sermaye Piyasaları Birliği&rsquo;ne verilecek. Binde 3&rsquo;&uuml; İstanbul Altın Borsası &uuml;yelerine verilecek. VOBAŞ&rsquo;ın ortaklarına verilecek 4,2&rsquo;yi de katarsanız y&uuml;zde 9,5 yapıyor. Y&uuml;zde 49 da zaten Hazine&rsquo;ye ait. Dolayısıyla stratejik ortaklıklar i&ccedil;in kalan pay y&uuml;zde 40,5. Bizim yaptığımız hesaplara g&ouml;re, bu payın makul olan y&uuml;zde 25&rsquo;i kadar bir kısmı kullanılacak gibi g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Y&uuml;zde 40&rsquo;a kadar &ccedil;ıkabilir ama&hellip; Ama bizim hesabımıza g&ouml;re y&uuml;r&uuml;rse işler, diyelim y&uuml;zde 25-30 arasında kaldı. Geri kalan y&uuml;zde 10 da, 3 yıl i&ccedil;inde Hazine&rsquo;ye iade edilecek. O zaman da Hazine&rsquo;nin pay sahipliği y&uuml;zde 59&rsquo;a y&uuml;kselmiş olacak. Benim kastettiğim y&uuml;zde 49&rsquo;un halka arzı şu anda Hazine&rsquo;ye ait olan ve Hazine adına tescil edilmiş olan B grubu payları ki bug&uuml;n zaten y&uuml;zde 49 o&hellip; Bizim elimizde şu anda stratejik ortaklık i&ccedil;in kullanabileceğimiz y&uuml;zde 40,5 pay var. Biz onun tamamını kullansak bile Hazine&rsquo;nin elinde yine y&uuml;zde 49 pay olacak.&rdquo; Stratejik Ortaklık AdaylarıSohbet toplantısında medya mensuplarının sorularını da yanıtlayan Borsa İstanbul Y&ouml;netim Kurulu Başkanı İbrahim Turhan, stratejik ortaklıklar i&ccedil;in 3 tip adayın bulunduğunu belirterek, şunları s&ouml;yledi:&ldquo;Birincisi bize bilişim teknolojileri noktasında ihtiya&ccedil; duyduğumuz alt yapı donanımı sağlayacak olan kuruluşlar. İkinci kategori bize likidite sağlayacak, piyasa yapıcılarla stratejik ortaklık d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yoruz. Likidite sağlayıcılar, piyasa yapıcıların s&uuml;rekli orada bulunarak yatırımcılara şu g&uuml;venceyi veriyorlar; &lsquo;bu piyasadaki likidite ile ilgili endişe etmeyin&rsquo;. Stratejik ortaklık i&ccedil;in &ouml;ng&ouml;rd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;z &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; grup kuruluşlar sermaye piyasalarındaki kanaat &ouml;nderleri&hellip; B&uuml;t&uuml;n yatırımcılar bu kuruluşları takip ediyor. Onlar bir yere yatırım yapıyorsa diğer yatırımcılar da rahatlıkla yatırım yapıyor. Bir yerde kalite g&uuml;vencesi sağlayan benchmark olarak işlev g&ouml;ren kuruluşlar&hellip;&rdquo; Borsa İstanbul&rsquo;un TeknolojisiBorsa İstanbul&rsquo;da kullanılan teknoloji hakkında da bilgiler veren İbrahim Turhan, 1998 yılına kadar borsada kullanılan teknolojinin d&uuml;nyanın en &ouml;nde gelen teknolojileri arasında yer aldığını kaydetti. Ondan sonraki d&ouml;nemde ne yazık ki teknolojiye gerekli yatırımın yapılmadığını belirten Turhan, 2000&rsquo;li yılların başında borsaların kullandığı teknolojide &ccedil;ok k&ouml;kl&uuml; değişiklik olduğunu, 2003 &ndash; 2004 yılları arasında yeni bir teknoloji sı&ccedil;raması yaşandığını ancak borsanın ilk aşamayı tamamlayamadığı i&ccedil;in ikinci aşamada da &ccedil;ok etkin bir şekilde yer alamadığını s&ouml;yledi. İbrahim Turhan, s&ouml;zlerini ş&ouml;yle s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;:&ldquo;Bug&uuml;n bizim borsamızın ulaşmak istediği hedeflerle uyumlu olan emir işleme kapasitesi 30 bin emir/saniye civarında olması gerekiyor. Bizim ge&ccedil;en sene başı itibarıyla emir işleme kapasitemiz 2 bin 500 idi. Gelişmiş borsalarda bu rakam 200 &ndash; 250 bin&hellip; Teknolojiyi iyileştireceğiz ama teknolojiyi iyileştirinceye kadar da oturup bekleyemeyiz. Ge&ccedil;tiğimiz bir yıl i&ccedil;erisinde bu mevcut yapıyla ne yapılabiliyorsa ne kadar iyileştirme yapılabiliyorsa hepsini planladık ve devreye aldık. Şu anda 5 bin emir/saniyeyi ge&ccedil;miş durumdayız. Bu da y&uuml;kselen piyasa ekonomileri arasında mevcut konumumuzu muhafaza etmeye 1 &ndash; 2 sene daha yetebilecek imk&acirc;n kazandırdı. Bu emirlerin borsaya iletildiği an ile emrin sonu&ccedil;landırıldığı an arasında ge&ccedil;en s&uuml;re de &ouml;nemli bir kriter. Burada da bizim hedeflediğimiz benchmark 100 mikro saniyeler seviyesinde&hellip; Ge&ccedil;en sene başı itibarıyla bu s&uuml;re 500 mili saniye civarında idi. Bu kabul edilebilir bir s&uuml;re değil. Yazılım, donanım ve veri hatlarıyla ilgili birtakım iyileştirmeler neticesinde ve kullandığımız Stratus işletim sistemini bir &uuml;st seviyeye &ccedil;ıkararak yaklaşık 500 mikro saniyeyi yakaladık. D&uuml;nyadaki en iyi performans 76 mikro saniye İsvi&ccedil;re Borsası&rsquo;nda &ouml;l&ccedil;&uuml;lm&uuml;ş bir rakam bu&hellip;&rdquo; Yakın zamanda aracı kurumların borsaya emir g&ouml;nderme yapısı ile ilgili hayata ge&ccedil;irecekleri bir projeleri daha olduğunu anlatan Turhan, &ldquo;Daha evvel bakır teller &uuml;zerinden ve analog teknoloji ile g&ouml;nderilen emirleri dijitalize ettik. Fiber Optik kablolara ge&ccedil;irdik 1 megabitten, 2 megabite y&uuml;kseltme imk&acirc;nı bulduk. Hem de şu anda emir g&ouml;ndermenin yazılım tabanı ile ilgili bir iyileştirme yapıyoruz&rdquo; dedi.Teknolojiyi Bir An &Ouml;nce Yenilemenin &Ouml;nemiKendi kaynaklarımızla yapılması halinde bu iş i&ccedil;in 10 yıl civarında bir vakte ihtiya&ccedil; olduğunu vurgulayan İbrahim Turhan, ş&ouml;yle devam etti:&ldquo;Bu kadar bekleyemeyiz. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; şu anda bizim gibi piyasaların &ouml;n&uuml;nde &ccedil;ok &ouml;nemli bir fırsat penceresi var. Gelişmiş &uuml;lkeler bu finansal krizin etkisiyle bazı problemlere uğraşıyorlar. Şu anda aradaki farkı kapatmak ve &ouml;n sıralara y&uuml;kselmek i&ccedil;in &ccedil;ok &ouml;nemli bir fırsat var. Bu teknolojiyi bir yerden temin etmek lazım&hellip; Bu borsa teknolojisi &ccedil;ok yaygın bir teknoloji değil. Bir de bunları &uuml;reten &ccedil;ok fazla firma yok. Bankacılıkla ilgili yazılım &uuml;reten bir&ccedil;ok firma var. Burada biz de bu borsa yazılımlarından birisini sunacak bir borsayla stratejik ortaklık yapalım. Burada alacağımız şey bilişim teknolojisi değil, aynı zamanda piyasa işletimi anlamında da know &ndash; how transferi yapacağız. Karşımızdakilere yaptığımız teklif şu; en son teknolojiyi vereceksiniz bir kere ve bu en son teknoloji u&ccedil;tan uca olacak. Yani bizim diğer iştiraklerimizi de Takasbank&rsquo;ı, diğer kuruluşları da i&ccedil;erecek, gerekirse hem spot, hem vadeli, hem enerji, hem emtia piyasalarındaki ihtiyacımızı &ccedil;&ouml;zecek &ccedil;ok kapsamlı bir yazılım olacak. Fakat yazılımın kaynak koduna sahip olmadığınız zaman &ccedil;ok ciddi sıkıntı olabiliyor. Şimdi biz b&ouml;lgesel lider, k&uuml;resel akt&ouml;r olma vizyonuyla hareket ediyoruz. Onun i&ccedil;in diyoruz ki; kaynak kodu da bizde olacak. Kaynak kodu dediğiniz şey bazen binlerce satırlık bir yazılım. Onun nasıl uyarlanacağı aslında &ccedil;ok kolay bir şey değil. Onun i&ccedil;in diyoruz ki; uygulama ve uyarlama i&ccedil;in ekipleriniz geldiği zaman bizim bilişim teknolojileri elemanlarımız da onlarla birlikte &ccedil;alışacak ve bu işin nasıl yapılacağını &ouml;ğrenecekler. Bu teknolojinin &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; taraflara satış hakları da bize ait olacak. B&uuml;t&uuml;n bu talepler karşılığında diyoruz ki; bizden de para isteme. Bunu karşılığında ortaklık hakkı tanıyoruz.&rdquo;İşin başında b&ouml;yle bir teklife muhatap bulmakta zorlandıklarını belirten Turhan; &ldquo;Bug&uuml;n itibarıyla d&uuml;nyanın aklınıza gelebilecek teknoloji sağlayıcı b&uuml;t&uuml;n borsaları bu şartlarımızın tamamını kabul etmiş durumda. Şimdi artık se&ccedil;im hakkı bizde&rdquo; diye konuştu. Şu anda yapılan yatırımlarla &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki 4 yılı kurtardıklarını anlatan Turhan; &ldquo;Rahatlıkla &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki 4 yıl d&uuml;nya piyasalarındaki yerimizi muhafaza etmeye yeter. Dolayısıyla da bilişim teknolojileri platformunun bu yeni yapıya d&ouml;n&uuml;şmesi i&ccedil;in 2 yıl &ouml;ng&ouml;r&uuml;yorum. İki yıl da rezerv zamanımız kalıyor&rdquo; dedi.Borsa İstanbul&rsquo;un DeğeriBir gazetecinin, &ldquo;Borsanın değerinin nereye ulaşmasını bekliyorsunuz?&rdquo; sorusuna karşılık İbrahim Turhan, &ldquo;Kayserililerin bir lafı var; &lsquo;Alıcının şaşkını fiyatı kendi s&ouml;ylermiş&rsquo; diye&hellip; Onun i&ccedil;in ben borsanın değeri ile ilgili bir şey s&ouml;yleyemem. Ama şunu s&ouml;yleyebilirim; bug&uuml;n itibarıyla bizim b&uuml;t&uuml;n piyasalarımızdaki toplam işlem hacmine baktığımız zaman 2 ile 2,5 trilyon dolar arasında bir rakam var. Bu bahsettiğim d&ouml;n&uuml;ş&uuml;mler ger&ccedil;ekleştiği zaman ulaşmayı hedeflediğimiz seviye 10 trilyon dolar&hellip; Bu bizi d&uuml;nyanın b&uuml;t&uuml;n borsaları arasında ilk sıralara getirecek bir seviye&rdquo; yanıtını verdi.&ldquo;Biz, bir seferde hedefi vurmak zorundayız&rdquo; Bir başka gazetecinin &ldquo;D&ouml;rt yıllık s&uuml;rede bu alt yapıyı T&uuml;rkiye&rsquo;de kuracak herhangi bir şirket, bir &uuml;niversite veya bir yer yok muydu?&rdquo; sorusu &uuml;zerine İbrahim Turhan, borsalar i&ccedil;in kullanılan teknolojinin ancak uzay ve savaş teknolojilerinde kullanıldığını belirterek, şunları s&ouml;yledi:&ldquo;Sebebi şu; d&uuml;ş&uuml;n&uuml;n ki, milyonlarca emir geliyor. Bunlar s&uuml;ratle birbirleriyle eşleştirilecekler en uygun şekilde, sonu&ccedil;landırılacak ve oradan bir bilgi &uuml;retilecek, endeks g&uuml;ncellenecek, endeks değeri oluşan fiyata g&ouml;re&hellip; Hani bu roketler var ya s&uuml;rekli uydulardan topografya ile ilgili bilgi alıp, yery&uuml;z&uuml; şekillerini izleyen ve gidip hedefi birka&ccedil; metre hassasiyetle vuran&hellip; Ancak onlarda var buna benzer şeyler. ASELSAN&rsquo;ın işini g&uuml;c&uuml;n&uuml; bırakıp herhalde borsa teknolojisi &uuml;retmesini bekleyemeyiz. Kaldı ki, mucizevi bir şekilde bu programı 4 &ndash; 5 yıl i&ccedil;inde geliştirmeye muvaffak olduk. Londra Borsası, &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; girişiminde ancak hedefi doğru noktadan vurmuş. Onlar da ilk iki girişiminde başarısız olunca &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; seferinde buldukları &ccedil;&ouml;z&uuml;m gidip bir teknoloji firmasını satın almak. Londra Borsası&rsquo;na bu işlerin toplam maliyeti 200 milyon Euro civarında idi. Londra Borsası iseniz iki tane başarısızlığı kaldırabilirsiniz. Ama bizim durumumuzda, biz bir seferde hedefi vurmak zorundayız.&rdquo;Borsa ile ilgili Reformların Tamamı Yerli Yatırımcı İ&ccedil;in YapılıyorBorsa İstanbul Y&ouml;netim Kurulu Başkanı ve Genel M&uuml;d&uuml;r&uuml; Dr. M. İbrahim Turhan, yerli yatırımcıya ilişkin bir soru &uuml;zerine, İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Projesi&rsquo;nin sadece yabancıların İstanbul&rsquo;a daha rahat yatırım yapmasını sağlayacak bir ortam oluşturma meselesi olmadığını anlattı.Uluslararası standartlarda, alt yapısını geliştirmiş, işlem kurallarını basitleştirmiş, entegrasyonunu likiditesini ve derinliğini artırmış bir piyasa oluşturulduğu zaman zaman bundan en fazla istifade edecek olanın yerli yatırımcılar olacağını vurgulayan Turhan, uluslararası finans merkezi olarak kabul edilmiş piyasaların tamamında yerli yatırımcıların oranının y&uuml;zde 75 civarında olduğunu kaydetti. Turhan, &ldquo;Yani dolayısıyla bahsedilen iyileşmelerin yapılmasının asıl nedeni T&uuml;rkiye&rsquo;deki yerli yatırımcıların g&uuml;venle yatırım yapabilecekleri, istedikleri zaman herhangi bir sıkıntı duymadan alım satım yapabilecekleri, risklerini etkin bir şekilde y&ouml;netebilecekleri makul bir getiri elde edebilecekleri, ge&ccedil;mişte zaman zaman yaşanan sıkıntılara benzer sıkıntıların, s&ouml;ylentilerin, teredd&uuml;tlerin s&ouml;z konusu olmayacağı bir piyasayı hayata ge&ccedil;iriyoruz. Borsa ile ilgili reformların tamamı borsaya yatırım yapacak yerli yatırımcılar i&ccedil;in yapılıyor&rdquo; diye konuştu. &ldquo;Asıl İhtiyacımız Yerli Kurumsal Yatırımcımız&rdquo;T&uuml;rkiye&rsquo;deki piyasanın bireysel yatırımcının kulaktan dolma bilgilerle, bir temele dayanmayan, etkin risk y&ouml;netimi mantığından, profesyonellikten uzak bir şekilde ge&ccedil;mişte olduğu gibi s&uuml;rekli alım satım yaptığı milyonlarca yatırımcının bir yeri olarak hayal etmediğini vurgulayan İbrahim Turhan, şunları s&ouml;yledi:&ldquo;&Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde ger&ccedil;ekleştirmeyi d&uuml;ş&uuml;nd&uuml;ğ&uuml;m şeylerin en &ouml;nemlilerinden biri de T&uuml;rkiye&rsquo;deki kurumsal yatırım tabanını genişletmek. Bu, &uuml;lkemizde sermaye piyasalarımızla ilgili en &ouml;nemli problemlerinden bir tanesi&hellip; Benim &ccedil;ok ağırıma giden bir şey var. Polonya&rsquo;nın en b&uuml;y&uuml;k 3 tane kurumsal yatırımcısının portf&ouml;y&uuml;ndeki T&uuml;rkiye menkul kıymetlerinin toplamı bizim piyasamızdaki toplam kurumsal yatırım portf&ouml;y&uuml;nden daha fazla. Bu kabul edilebilir bir şey değil. Yani kolektif portf&ouml;y&uuml;n milli gelire oranı T&uuml;rkiye&rsquo;de y&uuml;zde 4 bile değil. H&acirc;lbuki T&uuml;rkiye benzeri &uuml;lkelerin en k&ouml;t&uuml;s&uuml;nde bu oran y&uuml;zde 40. Bizim piyasamızda eksik olan şey yerli kurumsal yatırımcımız yok bizim. Yoksa bireysel yatırımcımız var. Bizim asıl ihtiyacımız yerli kurumsal yatırımcımız.&rdquo;Borsa İstanbul Y&ouml;netim Kurulu Başkanı ve Genel M&uuml;d&uuml;r&uuml; Dr. M. İbrahim Turhan, sohbetin sonunda yeni borsanın başarısı i&ccedil;in medyadan da destek istedi.

Turhan: Hedefimiz 10 trilyon dolar

Borsa İstanbul YKB Turhan, "Bugün toplam işlem hacmi 2-2,5 trilyon dolar arasında. Dönüşümler gerçekleştiği zaman hedeflediğimiz seviye 10 trilyon dolar" dedi

Öne Çıkanlar