İRFAN DONAT

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019-2020 sezonuna ilişkin Bitkisel Ürün Denge Tablolarını yayınladı.

Söz konusu veriler, bir bölgenin kullanılabilir üretiminin (iç üretim) o bölgenin talebini ya da yurt içi kullanımını (insan, hayvan ve endüstrinin bütün ihtiyaçlarını) ne ölçüde karşılayacak durumda olduğunu gösteriyor.

Buna da kısaca "yeterlilik derecesi" deniliyor.

Değerin, 100'den küçük olması, üretimin yurt içi talebi tam olarak karşılayamadığı durumu temsil ediyor. 100'den büyük olan bir değer ise normal iç ihtiyaçları geçen, ihraç edilebilir ve/veya stoklanabilir miktarların varlığına işaret ediyor.

BUĞDAYDA KENDİ KENDİMİZE YETMİYORUZ

TÜİK verilerine göre, toplam tahıl ürünlerinde 2019-2020 piyasa döneminde yurt içi üretimin yurt içi talebi karşılama derecesi (yeterlilik derecesi) yüzde 87,8 olarak gerçekleşti.

Toplam tahıl üretiminde en büyük paya sahip olan buğdayın yeterlilik derecesi yüzde 89,5 olurken, yem sanayinin en önemli girdilerini oluşturan arpanın yeterlilik derecesi yüzde 94,8 ve mısırın yeterlilik derecesi ise yüzde 75,5 olarak gerçekleşti.

Pirinçte ise yeterlilik derecesi yüzde 84,9 seviyesinde gerçekleşti.

Kuru baklagiller tarafında ise kuru fasulyede yeterlilik derecesi yüzde 76 olarak gerçekleşirken, kırmızı mercimekte yüzde 71,7 oldu. Yeşil mercimekte yüzde 85,3 olan yeterlilik derecesi nohutta yüzde 127,5 seviyesinde.

Yağlı tohumlar tarafında ise soyanın yeterlilik derecesi ise yüzde 4,7 olurken, ayçiçeğinin yeterlilik derecesi yüzde 60,1 düzeyinde. Kolzada yüzde 95,1 olan yeterlilik derecesi pamuk (çiğit) tarafında yüzde 104,8 seviyesinde.

Sert kabuklular tarafında ise bademde yeterlilik derecesi yüzde 78,7 olurken, cevizde yüzde 72,7 olarak gerçekleşti. Antep fıstıüında söz konusu oran yüzde 116,6 olurken, fındıkta yüzde 563,9 ve kestanede ise yüzde 120,9 olarak gerçekleşti.

Meyveler ve içecek bitkilerinde 2019-2020 piyasa döneminde en yüksek yeterlilik derecesi yüzde 617,9 ile incirde gerçekleşti. Muz üretiminde yüzde 76,6 düzeyinde yeterlilik derecesi söz konusu iken kayısıda bu oran yüzde 391,7 oldu. Turunçgiller grubunda yer alan meyvelerin tamamında kendine yeterliliğin olduğu görüldü. Toplam çay arzının büyük bir kısmı kendi üretimimizden karşılanmakta olup, çayın yeterlilik derecesi yüzde 95,5 oldu.