Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Dünya Hububat ve Bakliyat Raporunu yayınladı.
24 sayfalık raporda küresel manada buğday, arpa, mısır, pirinç, nohut, mercimek ve kuru fasulye gibi ürünlerin 2020/2021 sezonuna dair durum değerlendirmesine yer verilirken, gelecek sezona dair de 2021/2022 ekiliş alanı ve üretim miktarına ilişkin öngörü ve tahminler de paylaşılıyor.
Hepimizin bildiği ve yaşadığı üzere, söz konusu tarım emtia ürünleri, pandemi süreciyle birlikte arz-talep-stok-fiyat dengesi açısından çok daha da kritik bir önem kazandı.
Gelin isterseniz raporu özetleyerek ürün bazındaki mevcut durum ve beklentilere birlikte göz atalım.
BUĞDAY ÜRETİMİ SON BİRKAÇ YILIN EN YÜKSEK DÜZEYİNDE
Dünya buğday üretiminin 2020/21 sezonunda yüzde 1,4 artışla 773 milyon ton olduğuna dikkat çekilen raporda, "Bu miktar son birkaç yılda kaydedilen en yüksek üretim rakamıdır. Artış büyük oranda Rusya, Kazakistan, Avustralya ve Kanada'daki üretim artışlarından kaynaklanmaktadır. Buna karşılık, Avrupa Birliği, Birleşik Krallık ve Arjantin’in üretimlerinde düşüş kaydedilmiştir. Gıda ve yem kullanımındaki artışla bu yıl tüketim de yüzde 2 artışla 756 milyon tona yükselmiştir" deniliyor.
2020/21 sezonu dünya makarnalık buğday üretiminin ise geçen yıla göre yüzde 1,5 artışla 33,9 milyon ton olduğu kaydedilen raporda, "ABD ve Kanada'da üretim artarken AB, Meksika ve Kuzey Afrika'da düşmüştür. 2020/2021 tüketim miktarı geçen yıla göre yaklaşık 1 milyon ton düşüşle 34,8 milyon ton olmuştur" ifadelerine yer veriliyor.
Raporda, 2021/22 sezonunda da dünya buğday üretiminin yüzde 3 artarak 790 milyon ton olması öngörülüyor.
ARPA ÜRETİMİ REKOR SEVİYEDE
Dünya 2020/21 arpa üretiminin, geçen sezonun 2,4 milyon ton üzerine çıkarak 158 milyon ton rekor seviyesinde gerçekleştiği bilgisi paylaşılan raporda, söz konusu artışın büyük oranda Avustralya'daki üretimin yıllık 4 milyon ton artmasından kaynaklandığı belirtiliyor.
Rapora göre, cari sezondaki hububat ve yağlı tohumlar piyasasında artan rekabete bağlı olarak 2021/22 arpa ekim alanlarının yüzde 2 oranında azalacağı tahmin ediliyor.
MISIR ÜRETİMİNDE %5 ARTIŞ ÖNGÖRÜLÜYOR
24 sayfalık raporda mısır üretimi için de şu ifadelere yer veriliyor: "2020/21 sezonu dünya üretimi yüzde 1 artışla 1 milyar 134 milyon ton seviyesine yükselmiştir. 2021/22 sezonunda ekiliş alanında beklenen yüzde 1 artışla birlikte üretimin yüzde 5 oranında artması öngörülmektedir."
PİRİNÇ STOKLARINDA REKOR
Dünya pirinç üretiminin 2020/21 döneminde yüzde 1,3 artarak 503,6 milyon ton seviyesinde gerçekleştiği kaydedilen raporda, "Üretimin yarısından fazlası Çin ve Hindistan’da yapılmaktadır. Üretimdeki artış özellikle Hindistan, ABD ve Tayland’da ekili alanların artmasından kaynaklanmaktadır" tespitine yer veriliyor.
2020/21 dönemi dünya pirinç stoklarının 175,8 milyon ton ile rekor seviyede olduğu kaydediliyor.
Pirinç tüketiminin ise 502,2 milyon ton ile bugüne kadarki en yüksek seviyesine ulaştığı kaydedile raporda, tüketimdeki artış nedeni tamamen nüfus artışına bağlanırken, kişi başına tüketimde fazla bir değişim olmadığının altı çiziliyor.
NOHUT EKİLİŞ ALANI VE ÜRETİMİ AZALABİLİR
Dünya 2020/21 sezonu nohut ekim alanlarının 14,8 milyon hektar, üretimin ise 15 milyon ton seviyesinde gerçekleştiği bilgisi paylaşılan raporda, "2020/21 sezonunda özellikle iyi seyreden hava şartları, Hindistan ve Avustralya gibi önemli üretici ülkelerin üretimini desteklemiştir. Dünya nohut üretiminin genellikle yüzde 70-80’ini Hindistan gerçekleştirirken, 2020/21 sezonunda bu ülkeyi sırasıyla Avustralya, Pakistan, Türkiye, Kanada ve ABD izlemiştir" deniliyor.
2021/22 sezonunda ise küresel nohut ekilişlerinin yüzde 5 azalışla 14 milyon hektara, üretiminin ise yüzde 6 azalışla 14,3 milyon ton seviyesinde olacağı tahmin ediliyor. Üretimde ülke sıralamasının değişmeyerek 2021/22 sezonunda da aynı kalması bekleniyor.
Türkiye’nin de üretimine dâhil olduğu kabuli çeşidi nohudunun küresel üretiminin 2021/22 sezonunda yüzde 10 artışla 2,2 milyon ton olması bekleniyor.
MERCİMEK ÜRETİMİNDE ARTIŞ BEKLENTİSİ
Dünya mercimek üretiminin 2020/21 döneminde yüzde 10 artarak 7 milyon ton ve ekim alanının da yüzde 5 artarak 6,2 milyon hektar seviyesinde gerçekleştiği kaydedilen raporda, gelecek sezon için artış trendinin sürmesi bekleniyor.
Raporda, "2021/22 sezonunda dünya mercimek ekim alanlarının yüzde 4 artışla 6,4 milyon hektara çıkması, üretimin yüzde 3 artışla 7,3 milyon tona yükselmesi beklenmektedir" deniliyor.
KURU FASULYE ÜRETİMİ GELECEK SEZON AZALABİLİR
Dünya kuru fasulye üretiminin 2020/21 döneminde yüzde 5,7 artarak 23,5 milyon ton ve ekim alanının yüzde 0,5 artarak 29,3 milyon hektar seviyesinde gerçekleştiği belirtilen raporda, gelecek sezona dair beklentiler ise sınırlı da olsa azalış yönünde.
Dünya kuru fasulye ekim alanının 2021/22 sezonunda yüzde 0,04 azalışla 29,2 milyon hektar olması öngörülürken, üretimin ise yüzde 0,7 azalışla 23,4 milyon ton olması tahmin ediliyor.
Raporda, "2020/21 sezonunda Kanada’da yüzde 50 ve ABD’de yüzde 60 üretim artışı, kuru fasulye piyasasına ivme kazandırmıştır. Üretim, her iki ülke için de 2019/20 sezonundaki azalışlardan sonra rekor seviyelere yaklaşmıştır. Bu yıl Latin Amerika’daki hava koşullarının üretimi olumsuz etkilemesinin yanı sıra, Arjantin ve Çin’in ihraç edilebilir fasulye (siyah) stokunun tükenmesi sonucunda ABD ve Kanada fasulyesi talebi artmıştır" tespiti yer alıyor.
TMO'nun "Dünya Hububat ve Bakliyat Durumu" raporunda hem bu sezon değerlendirmesi hem de 2021/2022 sezonuna dair öngörüler de ülkeler bazında detaylı şekilde paylaşılıyor.
Raporun tamamını okumak isteyenler https://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/hububat/dunhubrapormart2021.pdf linkini ziyaret edebilir.
İrfan Donat - Bloomberg HT Tarım Editörü
idonat@bloomberght.com
