SADİ KAYMAZ/BLOOMBERG HT ASYA TEMSİLCİSİ

Asya Borsaları zor haftanın ilk işlem gününü yeşillerle kolay kapadı.

Çin, Japonya, Güney Kore ve Avustralya’da ana endeksler yüzde 0.3 ila 0.8 değer kazandı. Asya genelinde enerji, madencilik ve savunma hisseleri öne çıktı. Sidney’de bakır ve demir cevheri devi Rio Tinto gün boyu yüzde 3’ü aşan kazançlarla ilerledi. Şanghay’da PetroChina net fon girişleriyle dikkat çekti. Tokyo’da günün en çok yükselenlerinin başında titanyum üreticisi Osaka Titanium geldi.

Güney Kore’de ise nükleer enerji hisselerindeki yükseliş konuşuldu. Kepco, Basung Power gibi şirketler haftaya %20’yi bulan rallilerle başladı.

Enerji faturalarının kabardığı ülkede nükleer santrallere karşı duruşuyla bilinen Cumhurbaşkanı Moon, radikal bir yön değişikliğine gitti. Yeni reaktörlerin hızla devreye alınması gerekliliğine dikkat çeken Moon, ‘Önümüzdeki 60 yılda nükleer santrallerden ana güç kaynağı olarak faydalanılmalı’ dedi.

Japonya SWIFT yaptırımına katıldı, Çin karşı çıkıyor

Öte yandan Rusya’ya meselesi başkentlerin gündemindeki yerini koruyor.

Moskova’ya karşı sert tutum takınan Japon Başbakan Kishida, bu ülkenin SWIFT sisteminden çıkarılırken ‘daha hızlı’ davranılması gerektiğini vurguladı.

Güney Kore yönetimi stratejik materyallerin Rusya’ya ihracatını yasakladığını duyurdu.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Bin ise keskin dille yaptırımlara karşı çıktı ve yaptırımları yasadışı olarak nitelendirdi.

Bu arada Rus turistlerin kış aylarında tercih ettiği turistik destinasyonların başında gelen Tayland’da para birimi baskı altında kaldı. Tayland Bahtı jeopolitik gerilimin de etkisiyle Asya’da gelişen para birimlerindeki satışlara öncülük etti.

Güney Kore'de Rusya'dan tahsil endişesi

Devasa tersanelere sahip Güney Koreli gemi şirketlerinde ise Rusya’dan alacakları tahsil kaygısı baş gösterdi.

Bu alanda dünyanın en büyük üç şirketini oluşturan Korea Shipbuilding, Daewo ve Samsung Heavy adına yapılan ortak açıklamada Rus müşterilerin geri ödeyememe riskinden duyulan endişe dile getirildi.

Kore tersanelerinde en azından 6 doğalgaz tankerinin yapımı devam ediyor.

Diğer taraftan bazı Çin bankaları Rusya menşeli emtia ticaretine sırtını dönüyor, buna karşın elektrik arz açığının hala sürdüğü dönemde Çin için kömür, petrol ve gaz ithalatı her zamankinden önemli durumda.

İki Çinli kamu bankasından emtia finansmanına kısıtlama

Bloomberg News’e göre Ukrayna’da işgalin başlamasından beri ortaya çıkan yaptırım ihtimali en azından iki Çin devlet bankasını emtia finansmanında kısıtlamaya itti. Söz konusu bankalar Rusya menşeli malların ticareti için teminat mektubu taleplerini reddediyor.

Ayrıca bazı Çin devlet şirketlerinin kömür ithalatı için Singapur bankalarından finansman sağlayamadığı da bildiriliyor.

Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi konumundaki Çin’in petrol ithalatında Rusya’nın payı geçen sene yüzde 16 seviyesindeydi. Söz konusu pay doğalgazda daha düşük olmakla birlikte, enerji maliyetlerinin yüksek olduğu dönemde kritik önem taşıyor.

Çin’de Eylül ayında baş gösteren akut elektrik kesintileri ortadan kalktı. Buna karşın özellikle ağır sanayi işletmelerine hala kontrollü elektirik sağlanıyor.