Pamuk piyasasında manipülasyon!
Emtia fiyatlarında süper döngü devam ediyor. Her ne kadar başta AB ülkeleri olmak üzere ülke borçları endişesi, istihdam probleminin ABD’de devam etmesi ve piyasalarda denetim ve yeni tedbirlerin (regülasyon) endişe olmaya devam etmesi ile birlikte bu durum daha çok sermaye piyasaları için konuşuluyor. Zira, emtia piyasalarında bir çoğu 2006-2008 yükselen piyasa (bull market) zirvelerinin üzerinde işlem görüyor. (bakır, altın, paladyum, kalay, pamuk, şeker, kauçuk vs.).
Oysa, emtia fiyatlarında dramatik artışlar ekonomik toparlanmanın sonuna doğru gözlenir. Kriz süresince oluşan fazla kapasite ve stokların eritilmesi zaman alır ancak bu defa durum farklı. Batı (ABD ve AB) enflasyona aşırı toleranslı davranırken doğu’da ciddi alt-yapılanma, nüfüs artışı ve dünya nimetlerinden paylaşma arzusu emtia talebini körüklüyor. Dünya nüfusu yedi milyara yükseldi ve çoğu Çin, Hindistan gibi gelişen ülkelere ait. Dolayısıyla genel olarak emtialara ciddi bir talep var. Bunlardan biri ve en önde geleni pamuk ve ciddi bir problemi de beraberinde getiriyor. Bu günlerde New York (ICE) borsasında kote edilen vadeli pamuk fiyatlarında aşırı backwardation’a bakılırsa 1979-80 yıllarında bazı Suudi işadamları ile birlikte Hunt’s Brother’ların manipülasyonu akla geliyor. 1979 yılında 16 dolar/ons olan gümüş fiyatı 1980 Ocak ayında 50 dolar/ons’a kadar yükseltilmişti. O zaman Hunt’s Brother’lar teslim edilebilir kalitede gümüşü kontrol ederek hedge işlemi yapan (açık pozisyon taşıyan) üretici ve iş adamlarını köşeye sıkıştırmışlar ve yükselen gümüş fiyatı ile teminat ödeyemez duruma düşen üretici ve tüccarlara bankalar da sırt çevirmişti. Bankalar ilave teminat (margin call) desteğini çekmiş hatta eski kredileri de geri çağırarak iflaslarına yol açmıştı. COMEX yönetim kurulu üyeleri, önce pozisyon limiti getirerek (10 mio ons) gümüş fiyatında manipülasyonu önlemek istemiş ancak başarılı olamamış ve ardından serbest piyasa ekonomisi kurallarını bir yana iterek pamuk piyasasında işlemleri sadece pozisyon kapatmayla (liquidation only) sınırlamıştı. Bu kararla, 1980 Mart ayına gelindiğinde gümüş fiyatı 20 dolar/ons altına gerilemiş ve Hunt’s Brother’lar iflas etmişlerdi.
Vadeli pamuk piyasasında (ICE) benzer backwardation görülüyor. Sadece Mart vade teslimat için 8.6 milyon balya (bir balya yaklaşık 227 Kg) açık pozisyon var. Mayıs, Temmuz ve Ekim vade açık pozisyonları ile bu rakam daha da büyük. Oysa, teslim edilebilir kalitede pamuk 200.000 balya ile sınırlı. Elbette, hedge fonları ve spekülatörler teslimat öncesi piyasadan çekilecekler ama açık pozisyon taşıyanları, Hunt’s Brother’ların gümüş piyasasında yaptığı gibi ciddi bir şekilde köşeye sıkıştırdılar. ICE yönetim kurulu şimdilik pozisyon limiti ile durumu kontrol etmeye çalışıyor ama başarılı olduğu söylenemez. Pamuk fiyatı kısa bir gerileme ardından tekrar yükselmeye başladı. Ancak, pamuk sektöründe temel verilerin desteğine rağmen, spekülatörler köşeye sıkıştırma işlemini (cornering the market) biraz abatmış gibi. Umarım yeni bir Hunt’s Brother skandalına dönüşmez.
Mart vade sonunda sorunların büyük bir kısmı çözülür ve borsa müdahalesi ve benzeri risklerin en az olduğu strateji opsiyon satın almaktır. Bu koşullarda pamuk piyasasında spekülasyon için en uygun strateji Mayıs vade Put opsiyonları satın almak olacaktır.
170 sent kullanım fiyatı olan Mayıs vade satım opsiyonu 8.000 USD. Zarar 8000 USD ile sınırlı, kazanç sınırsızdır. (Vade sonu 100 sent’e gerilerse kazanç 27.000 USD)
