AOC, MMT ve faiz volatilitesi

Jerome Powell’ın bu yılki sanal Jackson Hole sempozyumunda yaptığı konuşma bizce tarihi önem taşıyordu ama görebildiğimiz kadarıyla uluslararası alanda yaygın olarak sadece “beklenen şeyi gerçekleştirdi”, “beklendiği gibi” yorumlarıyla karşılandı. Kısa vadeli ve yüzeysel bir mantık ile bakarsak bu yorumlarda bir hata yok. Evet FED'in enflasyona yaklaşımında değişiklik var fakat yeterince detay yok, bu doğru ve bu detayların eylül ayında yapılacak FOMC toplantısında şekillenmeye başlaması beklenebilir.

Fakat bu detaylara takılıp esas noktayı kaçırmamak gerek. Bizce Powell’ın konuşmasını bir dönüm noktası, temel bir paradigma değişimi ve yeni bir dönemin başlangıcı olarak ela almak gerekir.

Bu dönemin nasıl şekilleneceği ve yatırım yansımalarının nasıl olabileceğini önümüzdeki dönem daha detaylı işlemeyi düşünüyoruz. Şimdilik bizce anlaşılması gereken altın için parasal politika ortamının olumlu olmaya devam edecek olması ve FED’in enflasyon yaratma konusunda çok ciddi olduğunu, gerekirse birçok başka aracı devreye sokmaktan da çekinmeyeceğini ve izlenecek genişlemeci mali politikalara bir nevi yeşil ışık yaktığı.

Bu alanda ise ABD seçimlerinden sonra ciddi altyapı yatırımlarının gelmesi muhtemel. Bunun enflasyon yaratmayacağı gibi bir görüş birliği varsa da biz buna katılmıyoruz. Önümüzdeki dönemin enflasyonun dönüş dönemi olacağını düşünmeye devam ediyoruz. FED’in yeni stratejisinin de bu yönde atılmış tarihi bir adım olduğunu ve ileride enflasyonist geleceğe doğru dönüm noktalarından biri olarak anılacağını düşünüyoruz.

Konuyu biraz daha iyi anlayabilmek için biraz geriye gidelim. Geçen senenin temmuz ayında 31 yaşındaki Demokrat kongre üyesi Alexandria Ocasio-Cortez (AOC) ile FED başkanı Powell arasında ilginç bir diyalog geçmişti:

Powell'ın Temmuz 2019'da Meclis'teki duruşması sırasında, AOC şu soruyu sordu: “Son zamanlarda ekonomistlerin, işsizlikle enflasyonu birbirine bağlayan Phillips eğrisi fikrinin artık yetersiz olduğuna dair yorumları artıyor. Bununla ilgili düşünceleriniz nelerdir?” Powell’in cevabı ise gerçekten de işsizlik ve enflasyon arasındaki ilişkinin zayıfladığına dair görüşlere katıldığı şeklindeydi. AOC'nin soru/yorumu ise bizce son derece kritikti: "Bunun politika oluşturma açısından sonuçları olabileceğini düşünüyor musunuz? Bu, tarihsel olarak enflasyonu yönlendirdiği düşünülen politikalar açısından artan tolerans için yer olabilir mi? Doğrudan orta sınıfı hedef alan politikalarla ilgili argümanlardan biri Amerikalıların enflasyonu artırabileceğiydi. Sizce, enflasyon ve işsizlik arasındaki bağın zayıflaması modern politika oluşturmada dikkate almamız gereken bir şey midir?”

Bu soru/yorumun neden önemli olduğunu düşünüyoruz? Sebebi aslında basit. O zamanlar AOC, Phillips eğrisindeki düzleşmenin parasal ve maliye politikaları arasında genişlemeci yönde iddialı bir ortaklığı haklı çıkarmak için kullanılabileceğini savunuyordu. FED’in strateji değişikliği ve Powell’in son açıklamaları ise AOC’nin yaklaşımını zımnen onayladı. Bir seneyi aşkın zamandır olayların bu yöne doğru gideceğini ön görüyorduk. Altını uzun zamandır beğenmemizin ardında yatan sebeplerden biri de bu beklentiydi. Parasal ve mali politikaların gittikçe daha da genişlemeci hale geleceğini, gelişmiş ülkelerde borç stoğunun daha fazla monetize edileceğini düşünmeye devam ediyoruz.

Bilindiği gibi bunun entelektüel altyapısı değişik teoriler ile sağlanıyor. Bunlardan en fazla bilineni ise Modern Monetary Theory (MMT). Daha önce Bernie Sanders’ın ekibinde yer alan ve şu an Joe Biden’e danışmanlık yapan Stephanie Kelton ise bu teorinin fikir annelerinden. Kendisinin yeni FED stratejisi ile ilgili yorumu ise şimdi arkamıza yaslanıp Kongre’nin gereğini yapıp yapmadığını göreceğiz şeklinde oldu.

Bizce FED, MMT'yi (veya adına ne demek isterseniz) zımnen onayladı ve daha ileri gidilmesi için uygulanması gereken entelektüel çerçeveyi hazırladı. Şimdiye kadar MMT benzeri politikalar henüz başlamadı bile. Başladığında sizce altın fiyatlarına ne olur? Stephanie Kelton'a göre, egemen bir ülkenin kendi para birimini basıp harcamaları için tek bir sınırlama vardır: o da enflasyon.

Kelton böyle düşünüyorsa ve FED enflasyonu aşmaya hazırsa, sizce enflasyon gerçekten düşük kalmaya devam mı eder? Piyasa konsensüsün görüşünü biliyoruz. Tamamen geçmişe bakarak enflasyon düşük kalır diye düşünüyor. Bunu varlık fiyatlamalarında da görebiliyoruz. Örneğin 30 yıllık ABD bono tahvil faizindeki enflasyon beklentisi yüzde 1,75 ile FED’in yüzde 2’lik enflasyon hedefinin altında. İleride bugünlere dönüp baktığımızda bu kadar aklı başında insan nasıl böyle yanılabildi diye düşüneceğiz bence.

Daha kısa vadeli baktığımızda en azından ilk başlarda faiz getiri eğrisinin yükselmesi ve dikleşmesi ile faiz volatilitesi yükselebilir bu da piyasalarda bir düzeltmeye sebep olabilir.