19 Mayıs 1919: Esaretten kurtuluşa atılan ilk adım

Lozan Antlaşması ve ardından Cumhuriyet&rsquo;in ilanıyla sona eren Kurtuluş Savaşı&rsquo;nın, Gazi Mustafa Kemal Atat&uuml;rk&rsquo;&uuml;n Samsun&rsquo;a &ccedil;ıkışıyla başladığı tarihtir 19 Mayıs 1919... Esaretten kurtulmak, bağımsızlığa kavuşmak i&ccedil;in atılan ilk adımdır 19 Mayıs... Yenilmiş, yıkılmış, ezilmiş bir topluluktan bir ulus yaratmak i&ccedil;in atılan ilk adımdır 19 Mayıs... Milli M&uuml;cadele olarak da anılan Kurtuluş Savaşı&rsquo;nın 103 yıl &ouml;nce başladığı, Cumhuriyet&rsquo;in kurulmasıyla sonu&ccedil;lanacak olan yaklaşık 4,5 yıllık &ccedil;ok zorlu bir d&ouml;nemin ilk g&uuml;n&uuml;d&uuml;r 19 Mayıs... Ve Atat&uuml;rk&rsquo;&uuml;n &ldquo;benim doğduğum g&uuml;nd&uuml;r&rdquo; dediği tarihtir 19 Mayıs 1919... 19 Mayıs aslında yalnızca Atat&uuml;rk&rsquo;&uuml;n değil bir anlamda ulusal egemenliğe dayalı, bağımsız T&uuml;rkiye&rsquo;nin de doğum g&uuml;n&uuml;d&uuml;r. Osmanlı İmparatorluğu ve İtilaf Devletleri arasında 1. D&uuml;nya Savaşı nın ardından 30 Ekim 1918 de imzalanan Mondros M&uuml;tarekesi ile d&uuml;şman gemileri &Ccedil;anakkale Boğazı ndan ge&ccedil;erek İstanbul a demirledi. Anadolu adım adım işgal edilirken İngiltere, Yunanistan ın Karadeniz kıyılarında bir Pontus Rum devleti kurma isteğine de destek verdi. B&ouml;lgede Rum &ccedil;etelerinin saldırıları artmaya başlarken T&uuml;rk grupların kargaşa &ccedil;ıkardığı iddia edilerek İngilizler, Osmanlı H&uuml;k&uuml;meti&rsquo;ne 21 Nisan 1919 da, Siz asayişi sağlayamazsanız biz Samsun a &ccedil;ıkıp b&ouml;lgeyi işgal edeceğiz anlamı taşıyan nota verdi. 15 Mayıs ta İzmir, Yunan orduları tarafından işgal edildi. 9. Ordu M&uuml;fettişi olarak g&ouml;revlendirilen Mustafa Kemal, 16 Mayıs ta Bandırma Vapuru ile İstanbul dan yola &ccedil;ıktı. Mustafa Kemal, kendi deyimiyle Kendisini İstanbul dan uzaklaştırmak ve Anadolu dağlarında &ccedil;&uuml;r&uuml;tmek isteyenlerce 9. Ordu M&uuml;fettişliği ile g&ouml;revlendirildi, ancak m&uuml;fettişliği kabul ederken g&ouml;revinin geniş yetkilerle donatılmasını sağladı. Mustafa Kemal i ve beraberindekileri taşıyan Bandırma Vapuru, 16 Mayıs ta İstanbul dan yola &ccedil;ıktığında, Kız Kulesi a&ccedil;ıklarındayken İtilaf Devletleri denetim g&ouml;revlilerince vapurda, silah ve ka&ccedil;ak malzeme araması yapıldı. Arama s&uuml;rerken, kaptan yeri nde bulunan Mustafa Kemal in kararlılığını g&ouml;stermek amacıyla hareket hazırlıklarını &ccedil;abuklaştırmasını s&ouml;ylediği kaptan, demir aldırmaya başladı. H&uuml;rriyet uğruna... Subayların gemiyi terk etmelerinin ardından Karadeniz e y&ouml;nelen Bandırma nın g&uuml;vertesinde Mustafa Kemal Paşa, yanındakilere şunları s&ouml;yleyecekti: Bunlar işte b&ouml;yle yalnız demire, &ccedil;eliğe, silah kuvvetine dayanırlar. Bildikleri şey yalnız madde! Bunlar h&uuml;rriyet uğruna &ouml;lmeye karar verenlerin kuvvetini anlayamazlar. Biz, Anadolu ya ne silah ne cephane g&ouml;t&uuml;r&uuml;yoruz. Biz ideali ve imanı g&ouml;t&uuml;r&uuml;yoruz. Mustafa Kemal, puslu bir pazartesi sabahı, 19 Mayıs 1919 da Bandırma Vapuru ile Samsun a vardı. Mustafa Kemal, yurdun Kurtuluş M&uuml;cadelesi ni Samsun a ayak basarak başlatmış oldu. D&uuml;şman işgaline karşı bilin&ccedil;lendirilerek halkın Kuvayı Milliye ye destek olması sağlandı. B&uuml;y&uuml;k &Ouml;nder in Samsun a &ccedil;ıkışı, Yunan askerlerinin İzmir&rsquo;den &ccedil;ıkarıldığı 9 Eyl&uuml;l 1922 ye kadar s&uuml;recek b&uuml;y&uuml;k m&uuml;cadelenin de ilk adımı oldu. Mustafa Kemal Samsun&rsquo;da kaldığı Havza dan kurtuluş meşalesini yakarak ayrıldı. Gen&ccedil;liğe emanet Atat&uuml;rk &uuml; Anma, Gen&ccedil;lik ve Spor Bayramı ilk defa 1926 yılında Gazi G&uuml;n&uuml; adı altında Samsun da kutlandı. 24 Mayıs 1935 te Atat&uuml;rk G&uuml;n&uuml; adı altında resmiyet kazanmıştır. Beşiktaş ın girişimleriyle Fenerbah&ccedil;e Stadı nda kutlanan bu ilk 19 Mayıs, Galatasaray ve Fenerbah&ccedil;eli y&uuml;zlerce sporcunun da katılımıyla bir spor g&uuml;n&uuml; h&acirc;line geldi. Bu organizasyondan bir s&uuml;re sonra ger&ccedil;ekleşen Spor Kongresi nde s&ouml;z alan Beşiktaş Kurucu &Uuml;yesi Ahmet Fetgeri Aşeni, kutlanan Atat&uuml;rk G&uuml;n&uuml; n&uuml;n t&uuml;m gen&ccedil;liğe mal edilebilmesi i&ccedil;in 19 Mayıs Gen&ccedil;lik ve Spor Bayramı adı altında her yıl yapılmasını teklif etti. Kongrede oylanan bu &ouml;neri kabul edildi ve Atat&uuml;rk &uuml;n de onayıyla yasalaştı. 19 Mayıs, 20 Haziran 1938 tarihli kanunla Gen&ccedil;lik ve Spor Bayramı adını aldı. 1981 yılı Atat&uuml;rk Yılı olarak kabul ve ilan edildi. Kutlamalar kapsamında Gen&ccedil;lik ve Spor Bayramı&rsquo;nın adı da Atat&uuml;rk &uuml; Anma, Gen&ccedil;lik ve Spor Bayramı olarak değiştirildi.

19 Mayıs 1919: Esaretten kurtuluşa atılan ilk adım

Öne Çıkanlar