Analiz: Çöpten 30 milyar dolar çıktı!

İsve&ccedil; in &ccedil;&ouml;pten enerji &uuml;rettiği hatta kendi &ccedil;&ouml;p&uuml; t&uuml;kenince komşu &uuml;lkelerden &ccedil;&ouml;p satın almaya başladığı haberlerini daha &ouml;nce mutlaka okumuşsunuzdur.Kendi &ccedil;&ouml;p&uuml;nden ve atıklarından enerji &uuml;reterek ekonomik bir değer yaratan &uuml;lke sayısı her ge&ccedil;en g&uuml;n artıyor.Avrupa Birliği ve ABD nin yatırımlarının yanı sıra &Ccedil;in ve Brezilya başta olmak &uuml;zere gelişmekte olan ekonomilerin de bu alandaki yatırımları son d&ouml;nemde artış g&ouml;steriyor.Hızlı n&uuml;fus artışı ve kentleşme, refah d&uuml;zeyindeki artışa paralel t&uuml;ketimin artması ve ortaya &ccedil;ıkan kaynak kıtlığı farklı sorunları da beraberinde getiriyor.D&uuml;nya Bankası verilerine g&ouml;re d&uuml;nya n&uuml;fusu her g&uuml;n 3.5 milyon tondan fazla &ccedil;&ouml;p &uuml;retiyor.Bu &ccedil;&ouml;plerin i&ccedil;inde plastik &uuml;r&uuml;nlerden gıda atıklarına kadar farklı maddeler var.İşte bu atıklardan, elektrik ya da ısı enerjisi &uuml;retiliyor. Farklı yapılardaki tesislerde metan, metanol, etanol ya da sentetik yakıtlar da elde edilebiliyor.ABD li Navigant Research şirketinin verilerine g&ouml;re k&uuml;resel &ccedil;apta &ccedil;&ouml;pten enerji elde eden sekt&ouml;r&uuml;n yıllık 2 milyar dolarlık b&uuml;y&uuml;me hacmi s&ouml;z konusu.- 40 &uuml;lkede 800 &uuml; aşkın tesis &ccedil;&ouml;pten enerji &uuml;retiyor2013 te &ccedil;&ouml;p&uuml; enerjiye &ccedil;eviren sekt&ouml;r&uuml;n b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; yaklaşık 8 milyar doları bulurken, projeksiyonlara g&ouml;re 2022 yılına kadar &ccedil;&ouml;pten &ccedil;ıkan enerji ekonomisi 29.2 milyar dolarlık b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğe sahip olacak. Bazı raporlarda, iyimser tahmin senaryolarına g&ouml;re s&ouml;z konusu rakamın 80 milyar dolara kadar &ccedil;ıkabileceği belirtiliyor.Yine Navigant Research &uuml;n verilerine g&ouml;re &ccedil;&ouml;pten enerji &uuml;reten tesis sayısı yaklaşık 40 &uuml;lkede 800 &uuml; aşmış durumda.Avrupa daki tesis sayısı 455 i bulurken, s&ouml;z konusu tesislerin sayısı Asya-Pasifik te 301, Kuzey Amerika da 92 ve d&uuml;nyanın geri kalan kısmında ise 30 civarında.İş &ouml;yle bir noktaya gelmiş ki Kuzey Avrupa &uuml;lkelerinde ortaya &ccedil;ıkan yıllık &ccedil;&ouml;p miktarı 150 milyon ton iken s&ouml;z konusu &uuml;lkelerin &ccedil;&ouml;pten ısı ve elektrik enerjisi elde elden tesislerinin &ccedil;&ouml;p kapasitesi 700 milyon ton.İşte bu y&uuml;zden Norve&ccedil;, İsve&ccedil; gibi &uuml;lkeler kendi &ccedil;&ouml;plerinin yanısıra İngiltere, İrlanda ve hatta ABD den bile &ccedil;&ouml;p ithal etmeye başlıyor.Son olarak mayıs başında Birleşik Arap Emirlikleri de bu kervana katıldı.BAE de kamuya ait iki şirket ev &ccedil;&ouml;plerinden enerji &uuml;retmek i&ccedil;in yatırım kararı aldı. Kişi başı g&uuml;nl&uuml;k 2.5 kilogram &ccedil;&ouml;p&uuml;n ortaya &ccedil;ıktığı &uuml;lkede, 60 megavat enerji kapasiteli santralin 2015 ten itibaren atıklardan enerji &uuml;retmeye başlaması planlanıyor. 100 megavat kapasiteli diğer bir santral ise 2017 de &uuml;retime başlayacak.S&ouml;z konusu projelerin sıfır atık konusunda g&uuml;&ccedil;l&uuml; mevzuat ve d&uuml;zenlemelere sahip &uuml;lkelerde yaygın olduğuna dikkat &ccedil;eken Navigant Research Araştırma Analisti Mackinnon Lawrence, d&uuml;ş&uuml;k karbon politikası girişimleri bulunan, sınırlı alan ve arazilere sahip &uuml;lkelerin de bu alanda yatırımlara imza attığını hatırlatıyor.- Atık enerjisi trendi Avrupa dan Asya-Pasifik e kayıyorAtık enerjisinin d&uuml;ş&uuml;k karbonlu b&uuml;y&uuml;meyi teşvik etmek i&ccedil;in &ccedil;ekici bir teknolojik se&ccedil;enek olabileceğini kaydenden Lawrence, trendin Avrupa dan Asya Pasifik e doğru kaydını s&ouml;yl&uuml;yor.Son olarak konunun &ccedil;evre boyutuna da değinmekte fayda var.S&ouml;z konusu tesisler farklı sistemlerle enerji &uuml;rettikleri i&ccedil;in kendi i&ccedil;inde de ayrışıyor. &Ouml;rneğin atıkları yakarak enerji &uuml;reten tesislerin hava kirliliğine yol a&ccedil;tığı y&ouml;n&uuml;ndeki eleştiriler s&ouml;z konusu. Ancak son yıllardaki teknolojik yatırımlarla bu alanda da olumsuz etkilerin minimum seviyeye indirildiği belirtiliyor.&Ouml;rneğin, Almanya &Ccedil;evre Bakanlığı &ldquo;Sıkı yasal d&uuml;zenlemeler sayesinde, atık yakma tesisleri dioksin emisyonu, toz ve ağır metaller a&ccedil;ısından risk oluşturmuyor&rdquo; a&ccedil;ıklamasında bulunuyor. Tabii ki bu a&ccedil;ıklamalar Almanya daki tesislerle ilgili. Diğer &uuml;lkelerin bu konudaki yasal d&uuml;zenlemeleri ve uygulamaları değişiyor. O y&uuml;zden bu hala tartışma konusu..Tabi &ccedil;&ouml;plerin hi&ccedil;bir işlem g&ouml;rmeden sadece a&ccedil;ıkta biriktirildiği alanlar da aslında kendi başına ayrı bir &ccedil;evre sorunu. Atıklar &ccedil;&ouml;z&uuml;nd&uuml;k&ccedil;e metangazı a&ccedil;ığa &ccedil;ıkıyor. Bu da atmosferi kirleten ve k&uuml;resel ısınmaya etki eden olumsuz bir fakt&ouml;r.Kısacası enerji &uuml;retilse de &uuml;retilmese de her ge&ccedil;en g&uuml;n artan atıklar &ccedil;evreyi tehdit etmeye devam edecek gibi g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor.Bu da ayrı bir yazı konusu...Bloomberg HT Edit&ouml;r&uuml;İrfan Donatidonat@bloomberght.com

Analiz: Çöpten 30 milyar dolar çıktı!

Dünya nüfusu her gün 3.5 milyon tondan fazla çöp üretirken, bunu enerjiye dönüştüren ülkeler çöpten 30 milyar dolarlık bir ekonomi yaratıyor

Öne Çıkanlar