Petrol sektöründen geçen yıl elde edilen dolaylı vergilerin tutarı yaklaşık 43,5 milyar lira olarak hesaplandı. Bu tutarların tüm vergi gelirleri içindeki payı yüzde 13,2 oldu. Geçen yıl 1480 bayi, dağıtıcı ve depoya yaklaşık 230 milyon lira idari para cezası verildi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından hazırlanan 2012 yılı Petrol Sektör Raporu, Enerji Gazetecileri ve Medya Derneği üyelerinin katıldığı basın toplantısında açıklandı.

Rapora göre, sektördeki 9 bin bayide yaklaşık 46 bin 600 kişi çalışıyor. Bayi başına çalışan ortalaması ise 5,6 düzeyinde bulunuyor.

Geçen yıl benzin satışları bir önceki yıla göre yüzde 6,6 azaldı ve 1 milyon 848 bin 646 tona geriledi. LPG satışları ise benzin satışlarını geride bıraktı. LPG satışları 2012'de önceki yıla göre yüzde 2 artarak 2 milyon 694 bin 857 ton oldu.

Akaryakıt ürünü satışlarının yüzde 34'ü Marmara, yüzde 18'i İç Anadolu Bölgesi'nde gerçekleşti.

Geçen yıl 1480 bayi, dağıtıcı ve depoya yaklaşık 230 milyon lira idari para cezası verildi.

Sektörden 2012 yılında elde edilen dolaylı vergilerin tutarı yaklaşık 43,5 milyar lira olarak hesaplandı. Bu tutarların tüm vergi gelirleri içindeki payı yüzde 13,2 oldu.

EPDK Başkanı Hasan Köktaş, toplantıda yaptığı konuşmada, petrol sektöründeki en büyük 10 şirketin toplam pazar payının 2 yıl önce yüzde 87 iken yüzde 82,9'a gerilediğini belirterek, sektörde rekabetin arttığını vurguladı.

Türkiye'de tek rafineri bulunduğuna işaret eden Köktaş, "Türkiye'de yeni rafineriyle ihtiyaç var. Bu hem iç pazar hem bulunduğumuz coğrafya açısından önemli" dedi.

Akaryakıt fiyatlarında "çıkarken hızla çıkıyor, inerken aynı hızla inmiyor" yaklaşımının doğru olmadığını dile getiren Köktaş, fiyatların belirlenmesinde metodolojinin doğru işlediğini söyledi.

Köktaş, Türkiye'de akaryakıt fiyatlarını etkileyen yapısal sorunlar olduğunu, bunların da bugünden yarına çözülecek sorunlar olmadığnı vurguladı.

Hasan Köktaş, akaryakıt fiyatları konusunda, "1-2 kuruş fazla-az tartışması yapmak yerine bunun toplamı toplumsal fayda olarak geri geliyor. Bunun toplamından vatandaş olarak maksimum faydayı elde ediyoruz" diye konuştu.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, Petrol Piyasası Kanunu'na ilişkin, "Kanun sert, markerla ilgili birtakım sorunlar çıkacağı doğrudur ama bütün aktörler bu kanunun yeni yazım ve ruhuna uygun davranmak zorundadır" dedi.

EPDK tarafından hazırlanan 2012 yılı Petrol Sektör Raporu, Enerji Gazetecileri ve Medya Derneği üyelerinin katıldığı basın toplantısında açıklandı.

Rapora göre, Türkiye'de akaryakıt yüzde 86,05'le en fazla ulaştırma sektöründe kullanılıyor. Bu oranın yüksek olmasında Türkiye'nin karayollarına bağımlığı etkili oluyor. Dünyada bu oran 50 seviyesinde bulunuyor. Akaryakıtın yüzde 4,82'si tarım, yüzde 2,39'u elektrik üretiminde kullanıyor.

TÜPRAŞ toplam 11 milyon 809 bin 105 tonluk hampetrol temin etti. Bunun yaklaşık yüzde 90'ı ithal edildi. Toplam 26 milyon 464 bin 881 tonluk petrol ticareti gerçekleştiren TÜPRAŞ, bunun yüzde 20'sini ihraç etti.

Geçen yıl benzin satışları bir önceki yıla göre yüzde 6,6 azaldı ve 1 milyon 848 bin 646 ton oldu.

LPG satışları geçen yıl benzin satışlarını geride bıraktı. Geçen yıl LPG satışları önceki yıla göre yüzde 2 artarak 2 milyon 694 bin 857 ton olarak gerçekleşti. Motorin türlerinin satışı da yüzde 6,1 arttı.

Taşıt tanıma sistemi satış payı yüzde 8,5'e çıktı.

- Satış rekoru arife gününde-

Motorin satışları ise en az pazar günü gerçekleşiyor. Benzin satışları ise en fazla cumartesi günü oluyor. Geçen yıl benzin satışları en yüksek seviyeye 18 Ağustos 2012'de Ramazan Bayramı'nın arife günü gerçekleşti.

95 oktan kurşunsuz benzinin satış fiyatının yüzde 28'i ürün fiyatı, yüzde 71'ini vergi ve paylar oluşturuyor. Vergi ve paylar içerisinde ÖTV yüzde 46, KDV yüzde 15 yer tutuyor. Dağıtıcı payı yüzde 5'e, bayi payı 3,8'e, rafineri payı 0,76'ya karşılık geliyor.

Motorinde ise vergi ve paylar, fiyatların yüzde 64'ü oluşturuyor.

Kurum 2012 sonuna kadar petrol piyasasında 9 bin 304 bayi, dağıtım ve depolama faaliyeti için toplam 1 milyar 457 milyon 826 bin lira tutarında idari para cezası uyguladı.

- Sektör büyüyor-

EPDK Başkanı Hasan Köktaş, toplantıda yaptığı konuşmada, Türkiye'de petrol sektörünün gelişmesini sürdürdüğünü söyledi. Köktaş, şöyle konuştu:

"Her ne kadar akaryakıtçılar, bayisi, dağıtıcısı, rafinericisine kadar herkes ağlama sızlama içindeyse de rakamlar bize sektörün geliştiğini söylüyor. Sektörel olarak Türkiye ekonomisinin büyüme oranının daha üstünde sektörel büyüme kaydetmiş durumdayız. Geçen yıl sektörde yüzde 3,8 büyüme var. LPG, dizel büyüyor, benzin küçülüyor ama sektörün tümünde büyüme sürüyor. Son üç yılda rafineri yüzde 10 büyüme kaydetmiş, yüzde 68'lerde yüzde 78'lere çıkmış."

Türkiye'de çok fazla kara taşımacılığı gerektiren bir yapı olduğunu vurgulayan Köktaş, bu durumun akaryakıt maliyetlerini artırıcı etki yaptığını söyledi.

"10 numaranın yerini jet yakıtı mı alıyor" şeklindeki soru işaretleri üzerine jet yakıtı satan tüm şirketleri incelediklerini anlatan Köktaş, "Bugün itibariyle böyle bir soru işareti kalmadığını söyleyebiliriz" diye konuştu.

Dünyada akaryakıt istasyonlarının dağıtım şirketlerinin kendisine ait olduğuna, hatta kendi rafinerileri bulunduğuna işaret eden Köktaş, bu nedenle ortaya çıkan rekabetin kar marjlarını aşağıya çektiğini belirtti. Köktaş, Türkiye'de ise durumun farklı olduğunu, ancak son dönemde dağıtım şirketlerinin kendi istasyonlarını kurmaya yöneldiklerini söyledi.

Köktaş, bayi başına çalışan ortalamasının 5,6 olduğu dikkate alındığında toplam 13 bin civarındaki bayide 65 bin kişinin istihdam edildiğini, ailelerle sektörün yaklaşık 250 bin kişiye ekmek kapısı olduğunu dile getirdi.

ABD'de bir istasyonun günde 10 bin, Avrupa'deki bir istasyonun 7 bin-7 bin 500, Türkiye'deki bir istasyonun ise 3 bin 500 litre akaryakıt sattığına dikkati çeken Köktaş, Türkiye'de istasyonların satış rakamlarının düşük kaldığını ifade etti.

- "Denetimlerin etkinliği artacak"-

Sektörde ciddi bir denetim yaptıklarını, piyasadaki her aktörün etkin bir denetimden geçtiğini söyleyen Köktaş, şunları kaydetti:

"Türkiye'de açık ara en fazla ceza düzenlemesi yapan kurumuz. Bu övündüğümüz bir şey değil ama etkin bir denetim yapıyoruz. Eskiden kaçak akaryakıtla mücadelede bütün suçlar Kabahatler Kanunu kapsamındaydı. Bir ceza düzenlemesi yapıldığında dava açılınca ödeme dava sonuna kadar kalıyordu. Kaçakçılık Kanunu kapsamına alınınca tahsilatı hemen yapıyoruz. Önümüzdeki yıl rakamlara baktığımızda çok daha farklı şeyler ortaya çıkacak. Bu, çok etkin bir enstrüman olacak."

Sektörün, işi doğası gereği dikey entegrasyona gittiğini anlatan Köktaş, kar marjının yüksek olmaması, maliyetlerin ise yüksekliği nedeniyle bu sürecin kendiliğinden ortaya çıktığını vurguladı. Köktaş, "Dikey entegrasyon arttıkça bunun tüketiciye yansıması olur. Biz sektörü çok ciddi zapturapt altına aldık. O düşüşten kurtulmak ya da artan maliyetleri karşılamaya yönelik bir çıkış yolu olarak dikey entegrasyon ortaya çıkıyor" dedi.

Petrol piyasasına yönelik düzenlemeleri değerlendiren Köktaş, "Sert bir kanun, tüm oyuncular ayağını denk alacak. Bu kanuna göre kendisini revize edecek. Bütün aktörler, bu kanunun ruhuna uygun davranmak zorunda. Cezalandırılan istasyonun kendisi olacak sert bir kanun ama bütün oyuncular kanunun yeni haline uygun davranacak. Kanun sert, markerla ilgili bir takım sorunlar çıkacağı doğrudur ama bütün aktörler bu kanunun yeni yazım ve ruhuna uygun davranmak zorundadır" diye konuştu.

AA