Bu yıl tarım üreticileri açısından gerçekten zor bir yıl oluyor. 2014'e kuraklık, don ve dolu gibi olumsuz hava koşulları ile giren Türkiye'de çok sayıda tarımsal üründe rekolte kaybı yaşandı. Üretimde yaşanan kayba paralel söz konusu ürünlerin enflasyona negatif etkileri üzerine de çok yazıldı, çizildi.
Tüm bu gelişmelere karşın, bu yıl domateste verimli bir yıl geçiren üreticiyi bu sefer fazla üretim ve ihracattaki düşüş vurdu.
İç piyasada kalan domatesin fiyatı 15-20 kuruşa kadar geriledi. İhracatlık domatesin fiyatı da 50 kuruşa kadar düştü.
Hatta öyle ki üreticiler eldeki domateslerinin kasasını 1 liradan salça fabrikalarına vermeye başladı.
Domates rekoltesinde bu yıl yükseliş olduğunu ifade eden Antalya Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Satıcı, dış piyasalardaki üretim artışı ve rekabet yüzünden domates fiyatlarının düştüğünü söyledi.
Domates ihracatında yüzde 25 civarında bir azalma olduğunu belirten Satıcı, “Bir yanda üretim artıyor, bir yanda ihracatta azalma var. Bu yüzden üretici fiyatları dip seviyeye indi” dedi. Söz konusu durum üreticiyi isyan ettiriyor.
-Peki bu gelişmeler enflasyon açısından ne anlama geliyor?
Bunun cevabını da hafta içinde Bloomberg HT yayınına katılan BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ verdi.
Mayıs ayı enflasyon beklentisini %9.5 olarak açıklayan Özgür Altuğ, “Onun da en büyük hayrı domatesten olacak. Domates mayıs ayı enflasyon verisine çok büyük pozitif katkı yapacak” dedi.
Domateste ortaya çıkan hastalıktan ötürü bu yıl ihracatının sekteye uğradığını hatırlatan Altuğ, “O yüzden mayıs ayında domates ihraç edemedik ve tüm mal iç piyasada kaldı. Bu yüzden domates iç piyasada inanılmaz ucuzladı. Domates deyip küçümseyin, sepetin yüzde 1'i neredeyse. Dolayısıyla domates enteresan şekilde Merkez Bankası'nın enflasyon konusunda yardımına koşacak ama yanlış anlaşılmasın enflasyon düşmüyor, enflasyon yine yüksek” dedi.
Hemen eklemekte fayda var. TÜİK verilerine göre enflasyon sepetinde gıda ve alkolsüz içeceklerin payı %24.45.
Sadece domatesin enflasyon sepetindeki payı ise mayıs ayı itibariyle yüzde 0.87 yani neredeyse yüzde 1'e yakın...
Bloomberg HT Editörü
İrfan Donat
idonat@bloomberght.com