Koalisyon ve seçim senaryoları
Koalisyon görüşmelerinin sona ermesinin ardından yeni senaryolar tartışılıyor
Seçmenin AK Parti'nin 13 yıllık tek başına iktidarına son vermesinin ardından neredeyse iki aylık bir süre geçmiş olmasına karşılık henüz bir koalisyon hükümeti kurulabilmiş değil. Koalisyon görüşmeleri yavaş ilerliyor ve erken seçim ihtimali de gittikçe artıyor.
Bloomberg News'in haberine göre AK Parti ve CHP arasındaki istikşafi görüşmeler dün sona ererken, gözler Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun koalisyon için elverişli şartların oluşup oluşmadığına ilişkin yapacağı değerlendirmeye çevrildi. Davutoğlu şartların olgunlaşmadığına karar verirse, görüşmelerde sonuçsuz kalmış olacak. Azınlık veya koalisyon hükümetlerine ilişkin diğer ihtimaller ise partiler tarafından reddedilmişti. Bu belirsizlik, Suriye'deki savaşın terör olayları şeklinde Anadolu'da hissedilmesiyle birlikte, yatırımcıyı rahatsız etti.
Ortaya çıkan senaryolar bazıları şöyle:
1- Koalisyon halen kurulabilir mi?
Anayasa'nın koalisyonun kurulması için tanıdığı süre 45 gün ve Cumhurbaşkanı Erdoğan görevlendirmeyi 9 Temmuz'da yaptığı için henüz üç haftalık bir süre var. CHP ile anlaşılamadığı kesinleşirse, AK Parti MHP'ye dönebilir. Ancak MHP de koalisyon hükümetinde yer almayacağına ilişkin tutumunu 7 Haziran'dan bu yana sürdürüyor.
AK Partililer, tabanın MHP ile benzer ideolojilere sahip olunması nedeniyle bu koalisyonu desteklediğini belirtiyorlar Ancak MHP lideri Bahçeli'nin, Erdoğan'ın başkanlık sistemi arayışını sonlandırması gibi AK Parti için kabul edilmesi zor gözüken bir takım talepleri var. Bahçeli'nin AK Parti'ye ters gelen bir başka talebi de bir önceki dönemde gündeme gelen yolsuzluk iddialarının araştırılmasıydı. Öte yandan Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, MHP'nin ülke çıkarları için tavrını yumuşatabileceğini ifade etmişti.
2- AK Parti azınlık hükümetiyle yola devam edebilir mi?
Erdoğan daha önce azınlık hükümetinin kendi tercih ettiği senaryo olduğunu açıklamıştı. Davutoğlu'nun güvenoyu alabilmek için en az bir partinin daha desteğine ihtiyacı var. Farklı bir partiden 35 milletvekilinin güvenoyu oturumuna katılmaması da AK Parti'nin azınlık hükümetini kurmasını sağlayabilir. Bu desteği sağlama ihtimali en fazla olduğu belirtilen parti de Meclis Başkanlığı seçiminde geçersiz oy kullanarak AK Parti adayının seçilmesini sağlayan MHP.
3- Bu iki senaryo da gerçekleşmezse ne olacak?
Parlamento'da koalisyon veya azınlık hükümeti için yeterli destek bulunamadığı takdirde, Anayasa erken seçim yapılacağını belirtiyor. Erken seçim yapılacak tarihe kadar ise Meclis'teki tüm partilerin temsil edildiği bir "seçim hükümeti" kurulması gerekiyor. Bu durumda HDP de hükümete ortak olacağı için, MHP'nin bu sonucu engellemek adına AK Parti azınlık hükümetine destek verebileceği ifade ediliyor. Marmara Üniversitesi Anayasa Hukuku Profesörü İbrahim Kaboğlu, seçim hükümeti yerine azınlık hükümetiyle seçime gidilmesinin sistemi aldatmak olacağını ifade etti.
4- Zamanlama
45 günlük süre 23 Ağustos'ta sona erecek. Başbakan Davutoğlu o tarihten önce koalisyon çalışmalarından vazgeçerse, Cumhurbaşkanı Erdoğan farklı bir lideri görevlendirebilir. Ancak MHP'nin HDP'li bir seçim hükümetine dahi soğuk bakması, bu çabanın da sonuçsuz kalacağını gösteriyor. 23 Ağustos'tan sonra Cumhurbaşkanı istediği tarihte erken seçim çağrısı yapabilir. Bu çağrıdan sonra da Yüksek Seçim Kurulu'nun bir tarih belirlemesi gerekiyor. Bu da 90 günlük hazırlık sürecinin ardından gelecek ilk Pazar günü seçim anlamına geliyor. Gözüken en yakın tarih de 22 Kasım.