İstihdam günü rehberi: İstihdam, ücretler ve Fed
ABD'de Cuma günü açıklanacak olan istihdam verisi, Fed'in faiz kararındaki etkisinden dolayı yakından izleniyor
ABD'nin 2006'dan bu yana yapacağı ilk faiz artırımı gelecek ay kadar yakın bir sürede gerçekleştirilebilir ve Fed politika yapıcıları, işgücü piyasasının karar sürecinde nasıl merkezi bir yer tutacğını vurgulamaktalar. Ekonomistler, bunun, ilki Cuma günü açıklanacak olan önümüzdeki iki istihdam raporunun kritik önemde olacağı anlamına geldiğini kaydediyorlar.
New York'ta Oxford Economics USA Inc. ekonomisti Kathleen Bostjancic, "Normal olarak, istihdam verilerinin önemini birden ona kadar rakamlarla değerlendirmem istenseydi, 10 derdim," dedi ve "Önümüzdeki iki rakam 10 artı artı durumunda" şeklinde görüş bildirdi.
Cuma günü TSİ 15:30'da açıklanacak olan veriler konusunda ekonomistlerin beklentileri şöyle:
İstihdam
İşverenlerin istihdamı Temmuz ayında, Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerinin medyanına göre, bir önceki ayki 223,000'lik artıştan sonra 225,000 artırmaları bekleniyor. Bu yıl şimdiye kadar, istihdam her ay ortalama 208,000 arttı.
Bu geçen yılın etkileyici 260,000'lik artış ortalamasının altında kalırken, işgücü piyasasının sorunlarla karşılaşmaması için yeterli bir düzey. Fed için önemli olan, genel trendin devam etmesi. Ancak piyasalar, Bostjancic'e göre, verilerin faiz artırımının daha erken ya da daha geç olacağını işaret edip etmeyeceği üzerinde "yoğun bir şekilde" odaklanacak.
Bostjancic, "Piyasa, istihdam 200,000 ve üzerinde artarsa, eylül ayında faiz artırımı olasılığının daha güçleneceğini fiyatlayacak," dedi ve "Eğer 200,000'in oldukça altında çıkarsa, ardından tekrar tartışma, Eylül ayında mı olacak, Aralık'ya mı ya da gelecek yıl mı şekline geri dönecek" yorumunu yaptı.
Diğer ekonomi gözlemcileri, raporun Eylül ayı için artış beklentilerini önemli ölçüde yoldan çıkarabilmesi için, çok kötü çıkması gerektiği düşüncesinde.
New York'ta Marketfield Asset Management CEO'su Michael Shaoul, "Bu durum şok edici nitelikteki kötü verilerden kaynaklanabilir, 225,000 artışa karşılık 150,000 değil, daha da kötüsü ya da finans piyasalarında gerçek bir volatite olması gerek" dedi ve "Rakam ne çıkarsa çıksın, nihayetinde daha sıkı para politikası gerektirecek istihdam piyasasındaki çok istikrarlı iyileşme sürecinde olduğumuzu söylemek çok zor olacak" şeklinde konuştu.
Ücretler
New York'ta Barclays Plc şef ABD ekonomisti Michael Gapen, "Ücret artışının hızı hatta, faiz artırımının zamanlamasına ilişkin tartışmalar için, manşet istihdam verisinden daha önemli," dedi.
Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminlerinin medyanına göre, ortalama saatlik ücretlerin Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 0.2 artması bekleniyor. Bu veri önceki ay değişmemişti. Geçen yılın aynı ayına göre ise, yüzde 2.3'lük bir artış bekleniyor.
Bu veri, geçen hafta açıklanan istihdam maliyet endeksi tarafından işaret edilen ücret verisinin zayıf çıkması sonrası çok daha fazla dikkat çekecek.
Gapen, "Son birkaç yıldır, istihdam artışının genellikle iyileşmeye devam edeceğine ilişkin çok fazla işaret gördük," dedi ve "Şimdi artık işgücü piyasasının ücret enflasyonuna ve genel fiyat enflasyonuna nasıl yol açacağı ile daha fazla ilgileniliyor" şeklinde konuştu.
İşsizlik Oranı
Benzer bir şekilde, Temmuz ayında da değişmeyerek önceki ayki seviyesi olan yüzde 5.3'te kalması beklenen işsizlik oranında meydana gelebilecek herhangi bir değişiklikte önemli olacak. Fed yetkililerinin tam istihdam olarak niteledikleri yüzde 5 ile yüzde 5.2 aralığınına çok yakın olması ile birlikte, işislik oranında bir düşüş, gösterge faizin sıfır seviyesinden yükseltilmesi için zamanın geldiğinin diğer bir sinyali olacak.
Gapin, enflasyonu halen istikrarlı tutamn en düşük işsizlik seviyesini işaret ederek, "Fed Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) katılımcılarının büyük bölümü, neredeyse tümü, kendilerinin NAIRU tahminlerine ulaşan işsizlik oranının elde edildiği takvim yılında faizin artırılacağını düşünüyor," dedi ve "Bunu mutlak bir şekilde Eylül ayında görmek zorunda değiliz. NAIRU'nuzun alanında olmanız gerekecek" şeklinde konuştu.
Sanayi Karışımı
New York'ta UBS Securities LLC baş ekonomisti Maury Harris, "Yüksek ücretli sanayilerdeki istihdam sayısına karşılık düşük ücretli sanayilerdeki istihdama da dikkatleri yöneltmekte fayda var," dedi.
Harris, "İstihdam kalitesinin artıp artmadığını görmek istiyoruz," dedi ve "Düşük ücretli işlerdeki istihdam artışı istikrar kazandı ve son bir yılda yüksek ücretli işlerdeki artışta bir miktar yukarı hareket var" yorumunda bulundu.
Dahası, bu durum, ekonomik toparlanmanın daha ziyade düşük ücretli pozisyonlarda artışa neden olduğu görüşünün zayıflamasına yardımcı oldu.
Daha az kişiye iş sağlayan ve petrol fiyatlarındaki düşüşten olumsuz etkilenen madencilik ve tomrukçuluk dışarıda bırakıldığında, Çalışma Bakanlığı verilerine göre, altı en yüksek maaş ödeyen sanayide istihdam, Haziran ayı sonunda biten bir yıllık sürede ortalama yüzde 2.5 arttı. Bu, ücretler anlamında en düşük altı sanayideki ortalama olan yüzde 2.3'lük artışın üzerinde.
Moody's Analytics Inc. kıdemli ekonomisti Ryan Sweet'e göre, otomotiv sanayindeki yıllık bakım durumu raporda bu kez ses getirebilir. Sweet, zira bu yıl kapanacak daha az sayıda üretim tesisi olduğunu ve bazı durumlarda kapatmanın önceki yıllardaki kadar uzun sürmediğini, otomobil ve parça fabrikalarındaistihdamın geçen ay çok yükselmiş olabileceğini belirtti.